ماهور مهراد/ اگرچه کاهش تصادفات جاده ای در نوروز امسال، به دلیل شیوع کرونا رخ داده اما یکی از اقدامات مهم سازمان راهداری و حملونقل جاده ای در دولت تدبیر و امید طرح هوشمندسازی جاده‌ها در قالب ۵ پروژه بزرگ بود که نقش شایانی در کاهش تصادفات و تلفات ناشی از حوادث رانندگی […]
ماهور مهراد/
اگرچه کاهش تصادفات جاده ای در نوروز امسال، به دلیل شیوع کرونا رخ داده اما یکی از اقدامات مهم سازمان راهداری و حملونقل جاده ای در دولت تدبیر و امید طرح هوشمندسازی جاده‌ها در قالب ۵ پروژه بزرگ بود که نقش شایانی در کاهش تصادفات و تلفات ناشی از حوادث رانندگی و خسارت‌های وارده بر رویه راه‌ها ایفا کرده است.
این در حالی است که در دوره رکود اقتصادی که اکنون به دلیل شیوع کرونا حاکم است، این سازمان اقدامات دیگری نظیر بهبود وضعیت بازار کسب‌وکار در صنعت حملونقل در غالب مراوده و هم فکری بیشتر با بخش خصوصی با برگزاری جلسات هم اندیشی مختلف، سامان‌دهی تردد ناوگان عمومی مسافربری از طریق سامانه سپهتن را نیز در کارنامه کاری خود تا این لحظه ثبت کرده است.
در این مسیر، از ۵ سال پیش همه شبکه راه‌های شریانی کشور به سامانه‌های ثبت تخلفات عبور و مرور مجهز شده اند. بر اين اساس عملیات نصب و راه‌اندازی ۱۸۷۹ سامانه ثبت تخلفات در طي سه سال نصب و حدود ۲۲۸۰ سامانه ثبت تخلفات در طول ۸ سال مورد بهره‌برداری و نگهداري قرار خواهند گرفت.
این در حالی است که سالانه میلیاردها ريال جهت بهسازی و نگهداری جاده‌ها و بزرگراه‌های سراسر کشور هزینه می شود كه متأسفانه بخشي از این سرمايه ملی به دلیل بار ناوگان حملونقل بار به سرعت مستهلك می شوند. ضمن اینکه ورود ناوگان سنگین جاده ای به جاده های عمومی تر می تواند منجربه رشد تصادفات نیز شود که توسعه صنعت ریلی و افزایش محورهای جاده ای راه حل هایی بوده که در طول چند سال گذشته برای کاهش تصادفات انجام شده اند. با همه این اقدامات، باز هم هستند جاده هایی که سر ناسازگاری با رانندگانی دارند که سرعت مجاز را رعایت نمی کنند. بنابراین در راستای هوشمندسازی جاده ها توسعه سامانه تردد شمار راه‌ها، اولویتی است که منجر به پرهیز رانندگان از سرعت شده است.
حالا اما رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای از نصب ۲۵۰۰ دوربین نظارتی و تردد شمار در جاده‌های سراسر کشور تا پایان تابستان خبر داده است. عبدالهاشم حسن نیا در اینباره گفت: با نصب این ۲۵۰۰ دستگاه دوربین نظارتی و تردد شمار، تعداد دوربین‌های نصب شده در سراسر کشور به بیش از ۷۰۰۰ دستگاه می‌رسد که تمامی جاده‌های کشور را تحت پوشش قرار می‌دهند.
وی افزود: هم‌اکنون در جاده‌های کشور حدود ۴۶۰۰ دستگاه تجهیزاتی اعم از دوربین‌های تصویری و تردد شمار نصب شده و در حال بهره‌برداری است. معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین از نصب ۷۰۰ دستگاه دیگر علاوه بر ۲۵۰۰ دستگاه در دستور کار، تا پایان امسال در جاده‌های برون شهری کشور خبر داد.
گفتنی است که با اعلام حسن نیا، تعداد تجهیزات جاده‌ای اعم از دوربین و تردد شمار تا پایان امسال در تمامی جاده‌های کشور به ۷۸۰۰ دستگاه خواهد رسید. وی از ویژگی‌های نصب دوربین، تردد شمار و سایر تجهیزات را کاهش تصادفات جاده‌ای برشمرد و گفت: قراردادهای خرید دوربین‌ها، تردد شمار و سایر تجهیزات نظارتی ۳ هزار میلیارد تومان هزینه برداشته که با همکاری بخش خصوصی بوده است. این اقدامات تحول اساسی در ترددها به ویژه تردد بار در کشور ایجاد می‌کند.
ویژگی هایِ توسعه سامانه تردد شمار راه‌ها
تعداد تردد شمارهای شبکه جاده ای در ابتدای سال ۱۳۹۲ حدود ۹۶۲ محور بود. در سال ۱۳۹۳ تعداد محورهای تحت پوشش به ۱۱۷۰ محور افزایش یافت. این عدد در سال‌های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ به میزان ۱۶۰۸ محور، ۱۸۲۴ محور و ۲۲۶۸ محور رسیده است. طي سال‌های اخير نیز کلیه نقاط بااهمیت شبکه راه‌های شریانی کشور تحت کنترل وزارت راه و شهرسازی پوشش داده‌شده است. همچنین همه محورهای ورودی و خروجی استان‌های سراسر کشور و ورود و خروجی شهرهای مرکز استان‌ها مجهز به تردد شماری برخط شده است. بعلاوه از فناوری‌های به‌روز استفاده‌شده و دقت اطلاعات برداشت‌شده در حد مطلوب بوده كه از این داده ها علاوه بر پروژه‌های تحلیلی برای اطلاع‌رسانی برخط وضعیت ترافیک در سایت ۱۴۱ و سایر سامانه‌های اطلاع‌رسانی ۱۴۱ استفاده میشود.
این در حالی است که اطلاعات ترددشماری از سال ۱۳۷۴ به صورت شمارش بصري برداشت شده است و از سال ۱۳۸۱ آمار ترددشماری به صورت مكانيزه از سيستم حلقه القايی دفنی در جاده‌ها برداشت شده است. از سال ۱۳۸۹ اطلاعات ترددشمارها به صورت برخط در سامانه ترددشماري برداشت و گزارش شده و در نهايت از سال ۱۳۸۹ تا امروز در پايان هر ماه اطلاعات آفلاين هر محور ترددشماري به صورت روزانه و ساعتي بر روي سايت قرار گرفته است.
در توضیح سامانه ترددشمار آمده است که منظور از هر محور ترددشماري كه با يك كد شش رقمي مشخص ميشود يك جهت رفت يا برگشت است به عنوان مثال آزادراه تهران – قم (نعلبندان). متوسط سرعت تردد نیز در این سامانه، بر اساس سرعت برداشت شده همه انواع وسايل نقليه برداشت شده است. همچنین منظور از تخلف فاصله نیز عدم رعايت فاصله زماني حداقل ۲ ثانيه با خودروي قبلي بر اساس سرعت وسيله نقليه است.
اما خلا موجود در خبررسانی درباره اینگونه سامانه ها یا طرح ها معمولا این است که برای کاربران و رانندگان به درستی توضیح داده نمی شود که برای دریافت پیرینت حساب کاربری خود به کجا باید مراجعه کنند. سازمان راهداری سامانه جامع اطلاع‌رسانی «۱۴۱» را برای این منظور معرفی کرده است. این سامانه، سامانه‌ای است كه با بهره‌مندی از تمامي امكانات ارتباطي رايج اعم از تلفن، نمابر، پيامك و اينترنت مي تواند به عموم افراد جامعه در سطوح گوناگون از لحاظ ميزان آگاهي و نياز كاربري، اطلاعات مورد نياز ايشان را در زمينه راه‌های كشور ارائه نموده و هدف آن اطلاع‌رسانی پويا و آگاهی‌رسانی به هم‌وطنان در مورد آخرين وضعيت راه‌ها، رخدادهاي جاده اي و مسير و مسافات بین‌شهری است. فلسفه وجودي سامانه جامع اطلاع‌رسانی «۱۴۱» افزايش آگاهي هم‌وطنان، از وضعيت راه پيش روي ايشان و نيز رفتارسازی به شيوه اي مدرن براي بالا بردن فرهنگ انتخاب بهترين مسير و اطلاع از وضعيت و امكانات راه‌ها و همچنين پيشگيری از رخدادهای نامطلوب جاده‌ای ناشی از اين عدم آگاهی‌ها است.
