سيمين بهبهاني روز ۲۸ تیر ۱۳۰۶ خورشیدی در تهران به دنیا آمد. او در حوزه شعر زنان، بعد از پروين اعتصامي و فروغ فرخزاد از شاعران موفق زن معاصر به حساب مي آيد. شعر سيمين، هم به لحاظ مضمون هم به لحاظ فرم، در ادبيات معاصر ايران، جايگاه ويژه اي دارد. غزل، که […]
سيمين بهبهاني روز ۲۸ تیر ۱۳۰۶ خورشیدی در تهران به دنیا آمد. او در حوزه شعر زنان، بعد از پروين اعتصامي و فروغ فرخزاد از شاعران موفق زن معاصر به حساب مي آيد. شعر سيمين، هم به لحاظ مضمون هم به لحاظ فرم، در ادبيات معاصر ايران، جايگاه ويژه اي دارد. غزل، که سنتي ترين قالب شعر شاعران ايران است، دست مايه اصلي هنر شاعري سيمين است. او در اين زمينه به کاميابي فوق العاده اي رسيده است که او را، به حق، نماينده غزل نو معاصر مي شناسند. اين نوع غزل تحت تاثير شعر نو به وجود آمده است و از امکانات شعر نو، چه از نظر زبان و چه از نظر مضمون، استفاده کرده است.
سيمين، به جاي استفاده از مضامين تکراري و نازک خيالي هاي مستي آفرين، تصاوير نگارخانه انديشه خويش را دست مايه اصلي غزل ساخته و، از اين رهگذر، به رستاخيز واژه ها – که سبب امتياز شعر از زبان روزمره است – دست يافته است. او اجزاي پديدآورنده شعر را، چه از نظر گروه موسيقيايي و چه از نظر گروه زبان شناختي، مي شناسد و بلکه، براي جلوه دادن شيوه اي تازه در غزل با کمال هوشياري، مي کوشد نوآوري گوش نواز و خيال انگيزي در سروده هاي خويش عرضه کند، که البته در غزل فارسي بسيار کم سابقه است.
سیمین خلیلی معروف به «سیمین بهبهانی» فرزند عباس و حاج میرزا حسین حاج میرزاخلیل مشهور به میرزا حسین خلیلی تهرانی که از رهبران مشروطه بود عموی پدر او و علامه ملاعلی رازی خلیلی تهرانی پدربزرگ اوست. است. پدرش عباس خلیلی به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌گفت و حدود ۱۱۰۰ بیت از ابیات شاهنامه فردوسی را به عربی ترجمه کرده بود و در ضمن رمان‌های متعددی را هم به رشته تحریر درآورد که همگی به چاپ رسیدند.
مادر او فخرعظما ارغون دختر مرتضی قلی ارغون از بطن قمر خانم عظمت السلطنه بود. فخر عظما ارغون فارسی و عربی و فقه و اصول را در مکتبخانه خصوصی خواند و با متون نظم و نثر آشنایی کامل داشت و زبان فرانسه را نیز زیر نظر یک مربی سوئیسی آموخت. او همچنین از زنان پیشرو و از شاعران موفق زمان خود بود و در انجمن نسوان وطن‌خواه عضویت داشت و مدتی هم سردبیر روزنامه آینده ایران بود. او همچنین عضو کانون بانوان و حزب دموکرات بود و به عنوان معلم زبان فرانسه در آموزش و پرورش خدمت می‌کرد.
او در سال ۱۳۳۷ وارد دانشکده حقوق شد، حال آنکه در رشته ادبیات نیز قبول شده بود. در همان دوران دانشجویی بود که با منوچهر کوشیار آشنا شد و با او ازدواج کرد. سیمین بهبهانی سی سال-از سال ۱۳۳۰ تا سال ۱۳۶۰- تنها به تدریس اشتغال داشت و حتی شغلی مرتبط با رشته حقوق را قبول نکرد.
در ۱۳۴۸ به عضویت شورای شعر و موسیقی در آمد . سیمین بهبهانی ، هوشنگ ابتهاج ، نادر نادرپور ، یدالله رویایی ، بیژن جلالی و فریدون مشیری این شورا را اداره می‌کردند . در سال ۱۳۵۷ عضویت در کانون نویسندگان ایران را پذیرفت . در ۱۳۷۸ سازمان جهانی حقوق بشر در برلین مدال کارل فون اوسی یتسکی را به سیمین بهبهانی اهدا کرد . در همین سال نیز جایزه لیلیان هیلمن / داشیل هامت را سازمان نظارت بر حقوق بشر (HRW) به وی اعطا کرد.
سیمین بـِهْبَهانی نویسنده و غزل‌سرای معاصر ایرانی است. او به خاطر سرودن غزل فارسی در وزنهای بی‌سابقه به «نیمای غزل» معروف است.
سیمین بهبهانی از موثرترین و مبتکرترین شاعران عرصه غزل معاصر است . وی شاعری را از آغاز جوانی با سرودن غزلها و چهارپاره هایی کلاسیک و رمانتیک اغاز کرد که غالبا دارای مضامین عاشقانه و عواطف عریان زنانه – احساسات انسان دوستانه بود ند .رفته رفته از دهه سی به بعد تحت تاثیر اشعار نو پردازان ف رگه هایی از زبان و تخیل تازه ی رمانتیک در غزل های او پدیدار شد که مجموعه مرم نشانگر این تحول بود .بعد ها مجموعه ی غزل رستاخیز ، تلاش موفق او را در تلفیق روح تغزلی با نگرش و محتوای اجتماعی به نمایش گذاشت .
بهبهانی به قصد دمیدن روح تازه در پیکره غزل بعد ها علاوه بر نوگردانی زبان و تخیل ، از حوزه اوزان رایج غزل فارسی گام فراتر نهاده و وزنهای غیر رایج یا ابتکاری به کار گرفت که در سالهای بعد از انقلان نیز در آثار او تداوم داشت و کوشید تا با بهره گیری از فضا سازی های روایی ، توالی منطقی ابیات بافت موسیقایی نو و رگه های بینش فلسفی – اساطیری غزل را از روح سنتی تهی کند و به ان روحی تازه و متناسب با زمان بخشد.
