گروه سیاسی
این روزها درحقیقت دو دوره گفتوگوی مهم مربوط به دو حوزه سرزمینی بین جمهوری اسلامی ایران با رقبایش یا به تعبیر نویسنده سایت «رجا نیوز» بین دشمنانش در جریان است. مرکز و کانون یکی از این سلسله گفتوگوها در اروپا و با چهار عضو از پنج عضو دائم شورای امنیت است -منهای آمریکا- که حدود دو دهه است دنبال میشود و اگر برجام را استثنا کنیم که اصولگراها، بارها گفتهاند خسارت و خیانت بود و جسدش را در صحن علنی مجلس به آتش کشیدند و طرفهای ایرانیِ درگیر در این توافق را نیز به خباثت و خیانت متهم کردهاند، توافقی دیگر در پی نداشته است و به تعبیر رهبر معظم انقلاب مُدَّ ظِلُّهُ العالی، «مذاکره برای مذاکره» بود.
دومین گروه مذاکره که تا این لحظه دقیقاً مشخص نشد توسط کدام تیم و در کدام شهر و با چه محورهایی در دست انجام است گفتوگوهای منطقهای با عربستان است که یکبار یک مقام عراقی از در جریان بودن آن خبر میدهد و یک بار نیز یک رسانه غربی و حتی یک بار «هاآرتص» رسانه صهیونیستی -ده روز قبل- تیتر زده بود که «نزدیکی بین جمهوری اسلامی و عربستان، جبهه ضدایرانی را در منطقه تضعیف میکند» و نسبت به ادامه آن هشدار میدهد اما ما در ایران هنوز دقیقاً نمیدانیم این مذاکرات در کدام هتل در حال انجام است، از پادشاهی عربستان کدام سیاستمدار یا مقام دولتی در آن شرکت کرده و حرف حساب طرفین چیست-آنگونه که درخصوص گفتوگوهای برجامی یا مذاکرات پیش از برجام که با محوریت «سعید جلیلی» و «کاترین اشتون» در حال انجام بود، تقریباً همه چیز را میدانستیم.-
روز گذشته سعید خطیبزاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در خصوص آخرین وضعیت مذاکرات بین ایران و عربستان سعودی خواست در این زمینه اطلاعرسانی کند اما بر ابهامات افزود.
خطیبزاده گفت: چهار دور از گفتگوها انجام گرفته ولی تماسها بین دو کشور هیچ وقت قطع نشده است.
وی ادامه داد: مذاکراتی که در بغداد صورت گرفته است یعنی اینکه بنشینیم و گفتگو کنیم، ۴ دور برگزار شده است؛ اما اینکه آیا بین ما و دولت عربستان سعودی دائماً پیامها و تماسها به صورت مستمر برقرار است؟! بله! این اتفاق افتاده است.
خطیبزاده با بیان اینکه ما توافقات اولیه را در این گفتوگوها داشتهایم، گفت: این توافقات رد و بدل شده است و منتظر نهایی شدن آنها هستیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در خصوص زمان بازگشایی سفارتخانههای دو کشور نیز گفت: هنوز تا بازگشایی سفارتخانهها در تهران و ریاض یک مقدار فاصله داریم.
وی ادامه داد: اما اینکه ما بتوانیم این فرآیند را آغاز کنیم، باید بگویم آغاز آن بهزودی میتواند انجام شود.
اگر به سخنان سخنگو دقت کنیم چندین نکته پیدا میکنیم که حکایت از آن دارد ما نه قصد رسیدن به توافق داریم و نه برنامه برای رسیدن به توافق با عربستان و دلیل آن را نیز دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم باید پاسخ دهد اما ما یک نکته را لازم به ذکر میدانیم که مذاکره نوعی معامله است و در هر مذاکرهای، شما یک یا چند چیز را میدهید تا یک یا چند چیز را به دست بیاورید و اینکه چیزهایی که از دست میدهید و چیزهایی که به دست میآورید چه باشد تا مذاکره را خسارتبار نکند، به منافع ملی آسیب نرساند و درنهایت به یک «توافق بُرد-بُرد» برسیم هنر دیپلماسی است که گویا دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم این هنر را ندارد و با اطاله مذاکره، هم تلاش دارد در مواجهه با جهان این ژست را بگیرد که اهل گفتوگو است و هم میخواهد طیف افراطیون طرفدار خود را راضی نگاه دارد که من اهل باج دادن و کوتاهآمدن نیستم.
وعده «بهزودی» امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه دولت سیزدهم درخصوص آغاز مذاکرات برجامی که در آخر صدای اعتراض «میخاییل اولیانوف» نماینده روسیه- متحد نزدیک ما در مذاکرات- را درآورد و به طعنه توییت کرد «کسی میداند بهزودی دقیقاً یعنی چه» نیز در همین بستر ارزیابی میشود که دولت با مردم صادق نیست و طرحی روشن برای مذاکره ندارد.
درخصوص توافق با چین و روسیه نیز اوضاع مبهم است دستِ کم برای افکار عمومی گواینکه وزیر امور خارجه نیز روز گذشته در مصاحبه با یکی از رسانههای داخلی گفت: «یک نکته مهمی که باید در همین ارتباط بر آن تأکید کنم این است که در نگاه آسیامحور قرار نیست همه سیاست خارجی ما به چین و روسیه گره بخورد. ما در راستای منافع مشترک ایران و چین از ظرفیت این کشور به عنوان یک قدرت اقتصادی نوظهور در مناسبات خود بهره خواهیم گرفت و از روسیه هم به عنوان یک همسایه در راستای سیاست همسایه محور و آسیامحور خود استفاده خواهیم کرد و تعاملات خود را با آنها خواهیم داشت اما همانطور که بهصراحت اعلام کردیم سرنوشت مردم و کشور را به برجام و هیچ کشوری بهطور مطلق گره نمیزنیم.»
سخن آخر ما این است که دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم، گویا اهل توافق با کسی نیست و از رسیدن با هر نوع توافقی خوف دارد و دلیل آن نیز این است که طرحی روشن و شفاف برای حضور در مناسبات بینالمللی ندارد یا بر قرائت تولیدی خود مبنی بر جدال با خویشتن و جهان اصرار دارد و جهان نیز به این قرائت روی خوشی نشان نمیدهد و نتیجه میشود همان جمله آیت اللهالعُظمی صافی گلپایگانی «اینکه با بسیاری از کشورهای دنیا قهر باشیم صحیح نیست و به ضرر مردم عزیزمان است.»