هوش مصنوعی و کاربرد آن در مدیریت شهری
هوش مصنوعی و کاربرد آن در مدیریت شهری

سیده عاطفه بابایی کارشناس ارشد نرم افزار شهرداری آمل هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) را باید گستره پهناور تلاقی و ملاقات بسیاری از دانش‌ها، علوم، و فنون قدیم و جدید دانست. هوش مصنوعی شاخه‌‌ای از علوم کامپیوتر است که به مطالعه‌‌ی عامل‌‌های هوشمند می‌‌پردازد. عامل هوشمند، هر دستگاهی است که محیط پیرامون خود را درک می‌کند […]

سیده عاطفه بابایی
کارشناس ارشد نرم افزار
شهرداری آمل
هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) را باید گستره پهناور تلاقی و ملاقات بسیاری از دانش‌ها، علوم، و فنون قدیم و جدید دانست. هوش مصنوعی شاخه‌‌ای از علوم کامپیوتر است که به مطالعه‌‌ی عامل‌‌های هوشمند می‌‌پردازد. عامل هوشمند، هر دستگاهی است که محیط پیرامون خود را درک می‌کند و تلاش می‌کند تا با بالاترین شانس به اهداف خود دست یابد. در واقع هوش مصنوعی توانایی یک سیستم برای تفسیر داده‌‌های خارجی است. این سیستم با دیدن داده‌‌ها، یاد می‌‌گیرد و آموخته‌‌های خود را برای رسیدن به اهداف خاصی به کار می‌‌بندد. هوش مصنوعی که گاهی نیز هوش ماشینی نامیده می‌شود، هوشی است که مربوط به ماشین و رایانه است، بر خلاف هوش طبیعی که متعلق به انسان و حیوان است. هوش مصنوعی در واقع ماشین‌ها یا رایانه‌هایی هستند که سعی در تقلید اعمال شناختی انسان‌ها مانند یادگیری و حل مسئله دارند. بزرگ‌ترین هدف متخصصان هوش مصنوعی نیز دستیابی به یک هوش عمومی است که توانایی همه‌ی کارهای خواسته شده را با هم داشته و کاملاً هوشمندانه عمل نماید.
هوش مصنوعی یک علم بین رشته‌ای است و در آن از علوم مختلفی مانند علوم کامپیوتر، مهندسی اطلاعات، ریاضیات، روانشناسی، زبان شناسی و فلسفه استفاده می‌شود. هوش مصنوعی با این پیش فرض به وجود آمده است که ما می‌توانیم به طور کامل هوش انسانی را شبیه سازی کنیم و به شکل یک هوش مصنوعی درآوریم. بر اساس گزارش های انتشار یافته توسط سازمان ملل، جمعیت جهان رو به افزایش است و تا پایان سال ۲۰۵۰ به حدود ۹/۷ میلیارد نفر خواهد رسید و استنباط می شود که تقریبا  ۷۰ درصد از این جمعیت نیز  در  شهر زندگی کنند و  شهرها دارای جمعیتی بالغ بر ۱۰ میلیون نفر جمعیت خواهند داشت. بنابراین لزوم بکارگیری هوش مصنوعی برای ایجاد شهر هوشمند  بسیار مهم و امری ضروری است.
یک شهر هوشمند شهری است که با استفاده از اطلاعات و فناوری ها می تواند کیفیت و عملکرد خدمات شهری (مانند انرژی و حمل و نقل) را ارتقاء بخشد، که این کار باعث کاهش مصرف منابع، جلوگیری از به وجود آمدن هدر رفت و هزینه های کلی می شود. شهرهای هوشمند نه تنها دارای فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند بلکه از فناوری به گونه‌ای استفاده میکنند که بر ساکنان تأثیر مثبت بگذارد.
ترکیب هوش مصنوعی با مدیریت شهری این قابلیت را دارد که چالشهای کلیدی را که در شهرها وجود دارد شامل مدیریت ترافیک و تقویت حمل و نقل عمومی و ایمنی، مراقبت های بهداشتی، بحرانهای انرژی، ایجاد محیط زیستی سالم و بسیاری از موارد دیگر را برطرف سازد و می تواند زندگی شهروندان و مشاغل فعال در یک شهر هوشمند را بهبود بخشد.
برای نمونه هوش مصنوعی می توانند راه حل های هوشمند ترافیکی را جهت حصول اطمینان از این که ساکنان یک شهر از نقطه ای به نقطه دیگر تا حد امکان با خیال راحت و به طریقی کارآمد جا به جا شوند، مهیا نماید. برای مدیریت هوشمند ترافیک و کاربرد هوش مصنوعی، در سطح جادههای شهرها سنسورها و دوربین های تلویزیونی مدار بسته نصب شده است که اطلاعات به روزرسانی شده در مورد جریان ترافیک را به صورت لحظه به لحظه به سیستم مدیریت ترافیک مرکزی ارسال می کنند که اطلاعات دریافت شده از داده های دوربین ها تجزیه و تحلیل میشود و در مورد ازدحام و ترافیک به کاربران اطلاع رسانی می کند. در مورد پارک راحتر خودروها و یافتن پارکینگ به ویژه در روزهای تعطیل که به عنوان یک چالش به حساب میآید با وجود سنسورهایی که در قسمت های مربوط به پارک خودرو در خیابان و در سطح زمین تعبیه شدهاند، راه حلهای پارکینگی هوشمند می توانند تعیین کنند که آیا جاهای پارک آزاد یا اشغال شده اند و نقشه ی پارکینگ را در لحظه ایجاد کنند. این امر همچنین باعث می شود مدت زمان انتظار رانندگان برای یافتن فضای خالی کاهش یابد که به کاهش تراکم ترافیکی و آلودگی نیز کمک خواهد کرد.
جمع آوری زباله و مدیریت و دفع صحیح آن یکی از خدمات اساسی شهری است  افزایش جمعیت شهری مستلزم اتخاذ روشهای هوشمند برای مدیریت پسماند است. استفاده از فناوری هوش مصنوعی برای بازیافت هوشمند زبالهها و مدیریت پسماند می تواند یک سیستم پایدار مدیریت پسماند را برای شهر فراهم کند. برای نمونه در شهرهای پیشرفته جهان، سطل زباله ها دارای سنسورها و دستگاه هایی است که بر روی آن نصب شده اند و اعلان هایی را به محض پر شدن سطلهای زباله به مقامات ارسال میکنند تا کامیونهای جمع آوری زباله را به محل ارسال کنند.
همچنین در شهرهای جرم خیز برای ایجاد امنیت می توان در هر گوشه شبکه ای از دوربین ها و سنسورهایی نصب کرد که به شناسایی افرادی که در مناطق ممنوعه سیگار می کشند یا در اطراف خانهها به صورت مشکوک پرسه میزنند کمک نماید. طوری که دوربین ها به مسئولان این امکان را می دهند تا تراکم جمعیت و پاکیزگی مناطق عمومی را رصد و همچنین حرکت دقیق همه وسایل نقلیه ثبت شده را ردیابی کنند.
در نهایت باید گفت، انگیزه اصلی شهرهای هوشمند ایجاد زندگی راحت و مناسب برای ساکنان آن است. بنابراین، زیرساخت های شهر هوشمند بدون وجود یک حاکمیت هوشمند کامل نخواهد بود حاکمیت هوشمندانه به معنای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور بهبود تصمیمگیری از طریق همکاری بهتر بین ذینفعان مختلف از جمله دولت و شهروندان است. حکومت هوشمند می تواند از داده ها، مدارک و سایر منابع برای بهبود تصمیم گیری و مطابقت تصمیم گیریها با نیازهای شهروندان استفاده کند.
نتایج اجرای موفقیت آمیز مؤلفه های شهر هوشمند در سراسر جهان ثابت می کند که در صورت اجرای صحیح، شهرهای هوشمند نسبتاً از لحاظ اقتصادی کارآمد هستند. به وجود آمدن شهر های هوشمند نه تنها باعث ایجاد شغل می شود بلکه به نجات محیط زیست، کاهش هزینه های انرژی و درآمدزایی بیشتر نیز کمک می کند. بنابراین این مهم میتواند سرلوحه برنامه های دولتمردان کشور قرار گیرد تا از روند توسعه و پیشرفت کشورهای جهان بدور نمانیم.