گوشت یکی از اصلی‌ترین منابع تأمین پروتئین در جهان است و در بررسی میزان رفاه و برخورداری یک جامعه عموما به میزان تولید و مصرف گوشت قرمز و سفید در آن اشاره میشود.
به گزارش جمله این مسئله در ایران از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا ایرانیان از دیرباز سبک غذایی خود را با گوشت پیوند داده‌اند و استفاده از آن در کشور امری متداول است. روندی که در یک دهه اخیر با نزولی جدی همراه بوده و موجب کاهش سهم گوشت از سفره ایرانی شده است.بر اساس آخرین آمار منتشر شده از کشتارگاه‌های کشور، عرضه گوشت قرمز در پایین‌ترین سطح خود از اواخر بهار سال ۱۳۹۹ تا کنون قرار گرفته است که نشانه خوبی نیست و مؤید این حقیقت تلخ است که تولید و مصرف کاهش پیدا کرده است. تولید از آن جهت کمتر شده که خوراک دام و هزینه نگهداری و تولید دام افزایش یافته و مصرف نیز به دلیل کاهش توان خرید مردم به شکل معناداری کمتر شده است. براساس آمارها در سال ۱۳۹۰ سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور ۱۳ کیلوگرم بود که به مرور و با افزایش قیمت گوشت قرمز سرانه مصرف گوشت قرمز هم هر سال یک کیلوگرم کاهش یافت به گونه‌ای که سرانه مصرف گوشت قرمز در سال ۱۳۹۱ به ۱۲ کیلوگرم، در سال ۱۳۹۲ به ۱۱ کیلوگرم، سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ در محدوده ۱۰ تا ۱۱ کیلوگرم، در سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ سرانه آن، به ۸ کیلوگرم، در سال ۱۳۹۹ به ۷ کیلوگرم، در سال ۱۴۰۰ این میزان به ۶ کیلوگرم و در سال ۱۴۰۱ با یک کیلوگرم کاهش میزان مصرف به ۳ کیلوگرم رسید. حالا داده‌های مرکز آمار از کشتارگاه‌های کل کشور نشان می‌دهد عرضه گوشت قرمز در کشور در دی ماه امسال نسبت به دی ماه سال گذشته و نسبت به آذر ماه سال جاری کاهش نیز یافته است تا روند کاهش مصرف گوشت از ابتدای دهه ۹۰ تابحال بدون توقف ادامه داشته باشد. مهمترین دلیل کاهش مصرف گوشت در زمستان سال ۹۹ را باید در همه‌گیری کرونا جستجو کرد که اساساً موجب افت تقاضا در اکثر بخش‌ها ازجمله مصرف گوشت قرمز شد و حالا میزان مصرف به اندازه همان موقع است درحالی‌که دیگر خبری از کرونا نیست. این روند کاهشی مصرف و افزایشی قیمت در دولت ابراهیم رییسی شتاب بیشتری هم گرفته و درحالی‌که وزیر کشاورزی به دلیل برخی شبهات اقتصادی توسط دولت برکنارشد، بازار گوشت نیز شاهد جهش بود. دولت جدید در اوایل کار خود این مشکل را به گردن بی‌کفایتی دولت قبل و آغاز جنگ روسیه و اوکراین می‌انداخت، اما با گذر زمان معلوم شد گرانی گوشت قرمز و کاهش عرضه آن مستقیما به سیاست‌های دولت فعلی بازمی‌گردد و ربط چندانی به عناصر حاشیه‌ای ندارد.دولت سیزدهم فکر می‌کرد با دستور، تشویق و کتمان می‌تواند نرخ گوشت را متعادل نگه دارد اما تولیدکنندگان گوشت قرمز و عرضه کنندگان دام زنده که همچنان با معضل قاچاق دست به گریبان هستند، برای ادامه فعالیت به نقدینگی نیاز داشتند نه دستور و تشویق! آخرین آمارهای عرضه گوشت قرمز در کشور حاکی از آن است که عرضه گوشت در ماه گذشته ۳۶ هزار و ۸۰۰ تن بوده است که با کاهش ۳ هزار و ۳۰۰ تنی در دی‌ماه امسال همراه بوده است. بر این اساس عرضه گوشت گوسفندی در دی ماه سال گذشته ۱۶ هزار و ۶۰۰ تن بوده است که با کاهش ۲۹ درصدی به ۱۱ هزار و ۸۰۰ تن در دی ۱۴۰۲ رسیده است. ادامه این روند نه‌تنها به نفع سلامت و زیست عادی شهروندان ایرانی نیست، بلکه موجب افزایش هرچه بیشتر نارضایتی از دولتی خواهد شد که در همبن دوسال به ناکام ترین دولت بعد از انقلاب بدل شده و هرگز رئیس‌جمهوری در ۲ سال اول کار خود با این حد از کاهش محبوبیت و نارضایتی مواجه نشده است. جلوگیری از قاچاق دام زنده، کاهش هزینه‌های تولید با سیاستگذاری صحیح و کاهش تنش‌های بین‌المللی، واردات به‌موقع گوشت قرمز و کمک مالی دولت به شهروندان تنها راههای باقی مانده برای محافظت از جامعه در برابر کاهش و گرانی گوشت قرمز است. ادامه این روند هیچ نتیجه‌ای جز افزایش قیمت گوشت قرمز، بیشتر شدن نارضایتی عمومی و کاهش میزان پروتین مصرفی مردم ندارد. درحالی‌که ماهی، تن ماهی و گوشت مرغ هم بیش از گذشته از دسترس عموم به خصوص طبقات کمتر برخوردار خارج شده، گزارش‌ها حاکی از حذف کامل گوشت قرمز از سفره سه دهک فقیر جامعه حکایت دارد.
- نویسنده : ملیحه منوری-سردبیر
