سرویس سیاسی جمله- عمر دعوای مرزی میان ارمنستان و آذربایجان به دهه‌ها قبل باز می‌گردد. کانون اصلی تنش میان دو جمهوری سابق اتحاد جماهیر شوروی، منطقه قره‌باغ است که در دهه ۱۹۹۰ میلادی بر سر آن، دو جنگ گسترده میان دو طرف اتفاق افتاده و در سال ۲۰۲۰ نیز جنگی شدید میان آذربایجان و ارمنستان در این منطقه اتفاق افتاد که در قالب آن آذربایجان توانست پیشروی‌های قابل توجهی را به زیان ارمنستان انجام دهد.
قره‌باغ از نظر بین‌المللی منطقه‌ای متعلق به آذربایجان شناخته می‌شود با این حال جمعیتی ارمنی را در خود جا داده است که خواستار جدا شدن از قلمروی آذربایجان و پیوستن به ارمنستان هستند اما آذربایجان ادعا می‌کند که ارمنی‌ها به صورت غیرقانونی سرزمین آنها را اشغال کردند.
به گزارش جمله، پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ و در اوج درگیری‌های جدایی‌طلبان ارمنی از آذربایجان ۳۰ هزار نفر جان خود را از دست دادند و در جریان جنگ شش هفته‌ای سال ۲۰۲۰ میان آذربایجان و ارمنستان با محوریت بحران قره‌باغ نیز ۶۵۰۰ نفر کشته شدند تا اینکه این جنگ با میانجیگری روسیه به پایان رسید.
بر اساس توافق آتش‌بس در سال ۲۰۲۰، ارمنستان بخش‌هایی از سرزمین‌هایی را که دهه‌ها تحت کنترل داشت به آذربایجان واگذار کرد و مسکو نیز دو هزار نیروی صلحبان روسی را برای نظارت بر آتش‌بس در این منطقه مستقر کرد. اما دور جدید درگیری‌ها درسال گذشته و همین موقع قراداد صلح را مجدداً به خطر انداخته است. این نزاع از آن جهت برای ایران حائز اهمیت است که با هر دو کشور خط مرزی دارد اما خطر تغییر ژئوپلتیک منطقه قفقاز و تغییر مرزهای بین المللی توسط آذربایجان برای ایران بسیار جدی است، زیرا دسترسی به یکی از مهمترین کریدورهای حمل‌ونقل بین‌المللی را از ایران سلب کرده و همزمان مرز مشترک میان ایران و ارمنستان را از میان برمی‌دارد.
در کنار این مخاطرات، احتمال حضور ناتو در منطقه به منظور میانجیگری تهدیدی امنیتی برای جمهوری اسلامی به‌شمار می‌آید. در همین راستا وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تاکید کرد: اجازه حضور نیروهای ناتو را در منطقه نخواهیم داد و هیچ تغییری را در ژئوپولیتیک منطقه نمی‌پذیریم.
مسئله از آن جهت برای ایران اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بازیگر اصلی این منطقه یعنی روسیه که دوست راهبردی جمهوری اسلامی است به واسطه درگیری طولانی مدتش در جنگ با اوکراین، از توان کافی برای مداخله همزمان در منازعه مرزی آذربایجان و ارمنستان برخوردار نیست و همین خلاء نسبی، نگرانی ایران را افزایش می‌دهد.
منطقه قفقاز سالهاست که چراغ خاموش به یکی از مناطق بحرانی برای ایران بدل شده و درحالی که کشورمان در یک دهه اخیر مشغول نبرد در غرب یعنی عراق و سوریه بوده است، تسلط کافی بر نقشه کلی منطقه را تا حدی از دست داد و همین موجب دخالت کشورهای مختلف از جمله دشمنان ایران یعنی رژیم صهیونیستی شده است. بنابراین توجه جمهوری اسلامی ایران به این منطقه کاملا عاقلانه است.
- نویسنده : ارسالی از سرویس سیاسی
