سرویس سیاسی جمله – در سیاست خارجه و روابط بین‌الملل «مذاکره» یک ابزار است به شکلی که هر روز و هر زمان، باید توسط کارگزاران این بخش به کار گرفته شود و اتفاقاً با هر کشوری که اختلافات بیشتر باشد، مذاکره بیشتر و جدی‌تر برقرار خواهد شد و با داشتن چنین نگاهی، تن دادن به مذاکره نه تنها ذلت نیست که درحقیقت گامی برای احیای منافع ملی و مشارکت در صلح بین‌المللی است.
طی چهار دهه‌ای که از عمر انقلاب اسلامی گذشت، یک نگاه همواره مذاکره را مرادف با «ذلت» تعبیر کرده و علناً از به‌کار گرفتن این ابزار برای رفع مشکلات کشور در حوزه روابط خارجی سر باز زده است و بی‌راه نیست اگر بگوییم از این مسیر، تا امروز هزینه گزافی به کشور تحمیل شده است.
البته جای قدردانی است از اینکه طی چند سال اخیر این نگاه، کم‌رنگ شده و امروز همه از مذاکره دفاع می‌کنند حتی «علی باقری کنی» معاون وزیر امور خارجه دولت رییسی و امیدوار هستیم با همین شکل و شیوه، در حوزه دیپلماسی کشور عمل شود.
نکته‌ای که پس از به رسمیت‌شناخته‌شدن مذاکره باید حل شود این است که اساساً مذاکره نباید نیاز به میانجی داشته باشد و بهتر است دو طرف درباب موضوع مورد اختلاف، در یکی از دو کشور بنشینند و با هم گفت‌وگو کنند.
طی دو روز گذشته برخی رسانه‌ها به نقل از منابع آگاه، ادعا کردند دکتر علی باقری کنی معاون وزیر امور خارجه دولت سیزدهم قرار است تا هفته‌های آینده به کشور عمان برود و با میانجی‌گری این کشور در مسقط با نماینده ویژه کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا، دیدار کند.
همچنین روز گذشته وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران گفته است که ژاپن ابتکار عمل را برای احیای مذاکرات هسته‌ای ایران که ماه‌هاست به وقفه درآمد، در دست گرفت و مانند برخی کشورها که با دیدن عملکرد مثبت جمهوری اسلامی ایران، گویی می‌خواهند از قافله جا نمانند، پیشنهادهای خوبی را برای ایفای نقش میانجی‌گر ارائه داد.
البته در اینکه هم عمان و هم ژاپن و بسیاری از کشورهای دیگر در برخی مقاطع تاریخی نقش حلقه واسط را بازی کردند و میانجی شدند، تردیدی نیست و به خاطر داریم در دوران ترامپ نیز این نقش را «شینزوآبه» نخست‌وزیر فقید این کشور برعهده گرفته بود و طی دیداری با رهبر معظم انقلاب، حامل پیامی برای رفع اختلافات شده بود و این حُسن نظر کشورهایی چون ژاپن و عمان را می‌رساند اما سوال ما این است که چرا ما برای مذاکره باید به میانجی نیازمند باشیم ؟
درخصوص مذاکره با برخی کشورهای منطقه ازجمله کشور عربستان و مصر نیز شاهد ایفای نقش میانجی‌گری توسط عراق بوده و هستیم هرچند روابط سیاسی ما با عربستان امروز به سطحی رسید که نیاز به میانجی نداریم و گویا دوطرف آموختند مشکلات خود را برادرانه طرح و تلاش کنند برای حل آن راهی پیدا کنند.
باور ما این است که دو کشور مستقل با رهبران و مدیرانی که از نظر عقلانی و فکری به بلوغ رسیدند، نیاز ندارند طرف سومی پیدا بشود و آنان را به مسیر مذاکره و رفع اختلافات رهنمون باشد آن هم در شرایطی که معمولاً دوطرف بهتر از دولتِ میانجی از مشکلات بین خود آگاهی دارند.
رویکرد سیاست خارجه کشور باید به سمتی برود که هر کشوری حتی اگر مشکل اختلاف سیاسی و ریشه‌ای با ما دارد، ما را به شکل یک تهدید، درنظر نگیرد و بداند برای بررسی و رفع مشکلات، مسیری به نام مذاکره باز است.
باز بودن باب مذاکره ناخواسته این پیام را به دولت‌های طرف مخاصمه و اختلاف می‌دهد که راه حل پایانی نه درگیری و جنگ که میز گفت‌وگو است.
این رویکرد در سیاست خارجه، به تجربه بسیاری از کشورها ثابت شده است که این ظرفیت را دارد که هر تهدیدی را رفته‌رفته ذوب کند و هر مسأله‌ای را به‌شیوه‌ای کم‌هزینه حل نماید.
ما نه برای مذاکره با آمریکا برای رفع کامل تحریم‌ها یا برای مبادله زندانی و نه برای مذاکره با کشورهای غربی برای احیای برجام نیاز به هیچ میانجی نداریم و حوزه سیاست خارجه که امروز سکان آن در دست افرادی چون «علی باقری کنی» و «حسین امیرعبداللهیان» قرار گرفته است باید این درایت را داشته باشند که برای هر موضوعی که به منافع کشور، صلح جهانی و منطقه‌ای و همچنین تقویت مناسبات اقتصادی مربوط است آماده مذاکره باشند.
این رویکرد امروز توسط دولت در قبال برخی کشورها چون چین، عراق، روسیه و عربستان به کار گرفته می‌شود و مذاکرات در سطوح مختلف در زمینه‌های متنوع در حال انجام است و امیدواریم روزی به جایی برسیم که درخصوص مصر، آمریکا و سایر شرکای غربی آمریکا نیز نیاز به میانجی نداشته باشیم.
- نویسنده : ارسالی از سرویس سیاسی
