اگر «ولادیمیر پوتین» مدعی باشد که تنها به دلیل ممانعت از عضویت اوکراین در پیمان نظامی ناتو که غربساخته و از نظر کرملین، با رویکردهای توسعهطلبانه و مردود است، اقدام به حمله به خاک این کشور کرد با قاطعیت باید گفت این ارزیابی اشتباه بود چون غرب هرگز «اوکراین» را به دلایلی که در ادامه میآید، به عضویت ناتو در نمیآورد.
دلیل نخست ما در این تحلیل این است که برابر اساسنامه این پیمان نظامی، کشوری میتواند به عضویت جدید پذیرفته شود که همه اعضا- تأکید میکنیم همه اعضا- با عضویت آن موافق باشند و اگر یک کشور، مخالف باشد، طرح زمینگیر خواهد شد همانگونه که امروز کشور «سوئد» که پس از حمله روسیه به اوکراین و احتمالاً به دلیل داشتن مرز مشترک با روسیه، به تلاش و تکاپو افتاد تا به عضویت ناتو در آید، تنها به دلیل مخالفت ترکیه، ماهها است که پشت پنجرههای انتظار مانده است و هنوز بلاتکلیف است.
البته این شرط هم شرطی هوشمندانه است چون بهرحال کشورهای عضو در زمان نبرد یکی از اعضا با کشور غیرعضو، ناچار از ورود نظامی و درگیر شدن هستند و این درگیری برایشان هم هزینه مالی سنگین دارد و هم ممکن است جان بسیاری از سربازان خود را از دست بدهند و درخصوص عضویت اوکراین، آلمان که از کشورهای مهم عضو ناتو است مخالف جدی به شمار میآید.
نکته دوم این است که برابر بندی دیگر از اساسنامه این پیمان نظامی، اگر کشوری در داخل مرزهای خود از برخی ناهماهنگیهای قومی، نژادی و دینی بهعنوان «تهدید» رنج میبرد نمیتواند به عضویت این پیمان درآید و با توجه به اینکه کشور اوکراین در برخی استانها و مناطق شرقی خود ازجمله شبهجزیره کریمه، روستباران زیادی دارد-روستبارانی که شیفته روسیه هستند و آرزوی احیای شوروی سابق را دارند- و یکی از امیدهای «ولادیمیر پوتین» برای اشغال کریمه در سال ۲۰۱۴ و الحاق آن به خاک روسیه و حتی حمله نظامی ۵ اسفند ۱۴۰۰ به این کشور که تا امروز ادامه دارد، امید به ساکنان روستبار این منطقه و برخی استانهای شرقی بوده است.
الحاق شبهجزیره کریمه البته نه از طرف سازمان ملل متحد مورد پذیرش قرار گرفت و نه مجامع جهانی آن را فراموش کردند و همین امر موجب شد کریمه از نظر اسناد بینالمللی و مجامع جهانی، جزئی از خاک اوکراین باشد اما از نظر واقعیتِ موجودِ سیاسی، بخشی از روسیه اما اگر این کشور به عضویت ناتو پذیرفته شود، نیروی نظامی این پیمان ناچار است برای چنین موضوعی، واکنش مستقیم نظامی نشان دهد و در آنصورت اوضاع امنیتی منطقه ممکن است به کلافی پیچیده تبدیل شود.براین اساس پیشبینی ما این است که احتمال عضویت اوکراین به ناتو تقریباً صفر است هرچند سوئد در رایزنی خود با ترکیه موفق خواهد شد. یک رسانه مطرح انگلیسی نیز روز گذشته فاش کرد که همزمان با برگزاری نشست سران ناتو در «لیتوانی»، مقامات اوکراین نیز به سیاست اعضای این سازمان نظامی در طرح عضویت کییف در پیمان ناتو در نشست «ویلنیوس» خوشبین نیستند و گویا تأکید سیاستمداران کییف مبنی بر عضویت در ناتو، از باب ضربالمثل «گرفتن به مرگ و راضی شدن به تب» است و هدف اصلی آنان از اصرار بر عضویت در ناتو، این است که اعضای ناتو از جمله انگلیس، آلمان، آمریکا و فرانسه به برنامه پشتیبانی تسلیحاتی خود از اوکراین در درازمدت ادامه دهند.
برخی منابع خبری هم پیشتر نوشته بودند که مقامات واشنگتن و برلین درخصوص انضمام کییف به سازمان ناتو به جمعبندی نهایی نرسیدهاند و اعتراف کردند تا رسیدن به این جمعبندی راه درازی در پیش دارند.
تردیدی نیست که این اتفاق موجبات خرسندی روسیه را فراهم خواهد کرد اما نکتهای که البته موجب رنجش و درنهایت شکست روسیه خواهد شد این است که اعضای ناتو در این نشست بر حمایت همهجانبه از اوکراین تأکید کردند و حمایتهای نظامی و تسلیحاتی خود از کییف را بهروزرسانی خواهند کرد و حتی اعلام کردند بمبهای خوشهای در اختیار اوکراین قرار میدهند، موضوعی که پیشتر با آن مخالفت میکردند و به سمت سلاحهای هوشمندتر با قدرت تخریب بالا هم خواهند رفت بهویژه اینکه ارتش روسیه نشان داد نه برای این حمله، طرح و برنامه مشخصی دارد و نه از لجستیک توانمندی برای استمرار این جنگ برخوردار است و بسیار ضعیفتر از آنچه که نشان میداد عمل کرد و این وضعیت ارتش روسیه که با شورش گروه واگنر، به نوعی بیآبرویی و افتضاح تن داد، موجب شد غرب با اطمینان بیشتری به پیروزی و نگرانی کمتری از احتمال فراگیر شدن جنگ در اروپا یا وقوع یک نبرد هستهای به کمک اوکراین بپردازد.
روزنامه جمله