کاهش یا افزایش تصدی‌گری دولت؟ مساله این است
کاهش یا افزایش تصدی‌گری دولت؟ مساله این است

در سال‌های گذشته معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه هدف دولت تولید و عرضه مسکن پایدار است، گفته که ما در دولت قصد تصدی گری در بخش مسکن را نداریم. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان بخش مسکن معتقدند که راهکار کاهش قیمت مسکن، تغییر نگاه دولت از کالای سرمایه ای […]

در سال‌های گذشته معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه هدف دولت تولید و عرضه مسکن پایدار است، گفته که ما در دولت قصد تصدی گری در بخش مسکن را نداریم. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان بخش مسکن معتقدند که راهکار کاهش قیمت مسکن، تغییر نگاه دولت از کالای سرمایه ای به کالای مصرفی و تولید انبوه و باکیفیت در این بخش است و این هدف با طرح‌های مسکن‌سازی به طور کامل تامین نخواهد شد. تعداد دیگری از کارشناسان نیز واگذاری مسکن دولتی و ارزان قیمت را راهکار کاهش قیمت مسکن می دانند. شرکت عمران شهرهای جدید در این بین، تامین مسکن در این شهرها و انجام درست طرح های مسکنی در این محدوده را برعهده دارد و از آنجا که جوانان و قشر متوسط یا ضعیف جامعه بیشتر در این مناطق زندگی می کنند این شرکت علاوه بر ارتقای سطح زندگی در سال های اخیر در شهرهای جدید به فکر واگذاری طرح های مسکنی نو مثل طرح ملی مسکن افتاده است.
مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید در اینباره می گوید که از مجموع ۳۶۰ هزار و ۵۳۰ واحد مسکن مهر شهرهای جدید تا کنون، ۳۰۰هزار واحد تحویل متقاضیان شده است.
حبیب الله طاهرخانی افزوده است: از مجموع ۳۶۰ هزار و ۵۳۰ واحد مسکونی در تعهد شرکت عمران شهرهای جدید برای ساخت در قالب مسکن مهر در این شهرها، تاکنون نزدیک به ۲۶۲ هزار واحد مسکونی و به طور دقیق ۲۶۱ هزار و ۷۸۶ واحد تحویل متقاضیان شده است و بقیه نیز تکمیل شده در حال واگذاری و تعداد کمی نیز مشکلاتی دارند که در حال حل شدن هستند.
وی خاطرنشان کرد: همزمان با ساخت واحدهای مسکن مهر و تکمیل این پروژه در سال گذشته و سال جاری، طرح اقدام ملی مسکن نیز در شهرهای جدید دنبال شد.
  ۵۳۰ هزار واجد شرایط برای طرح اقدام ملی مسکن
اخیرا اما محمد اسلامی درباره طرح اقدام ملی مسکن گفت: برای گروه هایی که توان مالی خرید خانه را ندارند؛ پنج نوبت برای طرح اقدام ملی مسکن نام نویسی کردیم که از دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفر متقاضی؛ ۵۳۰هزار نفر واجد شرایط بودند.
وزیر سابق راه و شهرسازی که کمتر از یک ماه از اتمام دوره وزارتش می گذرد، افزود: تاکنون ۲۸ هزار و ۸۰۰ واحد مسکونی از طرح اقدام ملی مسکن به بهره برداری رسیده است.
وی گفت: زمانی که کار را تحویل گرفتیم ۴۸۰ هزار واحد مسکن مهر نیمه تمام داشتیم که اکنون فقط مسکن‌هایی که مشکل حقوقی دارند و پرونده آن‌ها در دادگاه هاست، مانده اند که آن نیز از دست ما خارج است.
اسلامی افزود: اخیراً بیش از ۲۲ هزار و ۲۰۰ واحد مسکن مهر افتتاح کردیم و برای طرح اقدام ملی مسکن ۵۰ هزار هکتار از اراضی وزارت جهاد کشاورزی را در اختیار گرفته ایم و وام ساخت مسکن را از ۱۰۰ میلیون تومان به ۲۵۰ میلیون تومان افزایش داده ایم که بیش از ۵۰ درصد هزینه ساخت مسکن را پوشش می‌دهد.
وزیر سابق راه و شهرسازی گفت: به دلیل زمان بر بودن بازپرداخت تسهیلات مسکن؛ بانک‌ها به جز بانک مسکن توان پرداخت این تسهیلات را ندارند که برای پرداخت این تسهیلات با بانک‌های دیگر در حال گفتگو هستیم.
عضو کابینه دولت دوازدهم با بیان اینکه بازار مسکن تابع بازارهای موازی است و نرخ ارز و طلا روی قیمت مسکن تأثیر می‌گذارد، افزود: با توجه به شرایط اقتصادی کشور، مسکن به عنوان کالای سرمایه‌ای تلقی شده است.
وی گفت: با شناسایی یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد خالی؛ مشخصات آن‌ها را در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار داده ایم و قانون جدید مالیات بر خانه‌های خالی درباره آن‌ها از مرداد امسال اجرایی شود.
اسلامی افزود: نکته ویژه قانون جدید مالیات بر خانه‌های خالی؛ مالیات مضاعف بر خانه‌های خالی حقوقی است که دو برابر خانه‌های حقیقی دریافت می‌شود.
وی گفت: تاکنون سه میلیون نفر در سامانه جامع املاک و اسکان نام نویسی کرده اند که به دلیل شرایط کرونا تا پایان شهریور مهلت نام نویسی خانوارها در این سامانه تمدید شده است.
وزیر سابق راه و شهرسازی افزود: البته وضعیت مسکن حدود ۲۵ میلیون خانوار را شناسایی کرده ایم که این وضعیت برای آن‌ها به صورت پیامک ارسال می‌شود تا آن را تأیید یا رد کنند.
اسلامی گفت: با مشخص شدن وضع مالکیت خانه‌ها؛ نرخ رشد تقاضا برای مسکن به صورت آماری مشخص می‌شود و می‌توانیم بر اساس آن برنامه ریزی کنیم.
وی افزود: در سال‌های گذشته مؤسساتی به عنوان سرمایه گذاری؛ ۱۵۰۰ تا دو هزار واحد مسکونی خریداری می‌کردند که در بازار تلاطم شدیدی ایجاد می‌شد، اما اکنون این مسأله کمتر شده است و ما همه خانه‌های خالی نهادها و بانک‌ها را برای اعمال قانون مالیات بر خانه‌های خالی شناسایی کرده ایم.
اسلامی اضافه کرد: بورس مسکن را نیز راه اندازی کردیم و خودمان نیز به عنوان خط شکن؛ تعدادی مسکن در آن قرار دادیم تا دستگاه‌های دیگر نیز املاک خود را در این بورس بفروشند.
وی با بیان اینکه سیاست‌های متضاد موجب تلاطم در بازار مسکن می‌شود، افزود: سیاست‌ها همه باید همراه باشند تا ارزش پول ملی؛ آسیب نبیند و وضع مسکن؛ متلاطم نشود. وی گفت: به دلیل قطع برق صنایع سیمان و فولاد؛ قیمت سیمان و میل گرد افزایش یافته است که دود آن به چشم سازنده می‌رود و تمام طرح‌های مسکن به تعویق افتاده است.
  بازار مسکن در کشور ما متأثر از عرضه و تقاضا نیست
اسلامی گفت: برای پاسخگویی به جامعه هدف؛ که توان مالی خرید خانه را ندارند؛ پنج نوبت برای طرح اقدام ملی مسکن نام نویسی کردیم که از دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفر متقاضی؛ ۵۳۰ هزار نفر واجد شرایط بودند.
وی افزود: برای دهک‌های یک و دو نیز با اجماع سازمان‌های حمایتی و محوریت بنیاد مسکن؛ ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی را پیش بینی کرده ایم.
وزیر سابق راه و شهرسازی گفت: در طرح اقدام ملی مسکن؛ متقاضیان واقعی را شناسایی شدند و در این طرح بیش از ۱۳۵ هزار واحد را گروه‌های مردمی دو تا هشت خانواری می‌سازند.
وی گفت: البته در این طرح؛ انبوه سازان نیز حضور دارند و برخی واحدها نیز به صورت مشارکت ساخته می‌شود. همچنین دولت سیزدهم اعلام کرده است می‌خواهد سالانه یک میلیون مسکن بسازد که زمین، زیرساخت‌ها و نظام مهندسی آن آماده است، اما تعداد متقاضیان باید بررسی شود.
وی گفت: در طرح اقدام ملی مسکن برای ۴۰۰ هزار واحد مسکونی جانمایی شده است. صنعتی سازی مسکن با انبوه سازی درهم شده است در حالی که صنعتی سازی؛ ساخت همه بخش‌های یک ساختمان در کارخانه و نصب آن در زمین است.
اسلامی گفت: برای صنعتی سازی مسکن؛ مشوق‌هایی ازجمله بازپرداخت پول زمین از طرف سازنده به مدت ۱۰ سال پیش بینی شده است. صنعتی سازان ساختمان می‌گویند در چند ماه ۱۲ طبقه ساختمان را تحویل می‌دهند.
  طرح ملی مسکن یا طرح مسکن مهر؟
در طرح اقدام ملی از تجربیات مسکن مهر درس‌های زیادی گرفته شده است. همین تلاش برای زیست پذیری شهرهای جدید در طرح اخیر مسکن، نشان از این تحول در نگاه مسئولان دارد. طاهرخانی در اینباره هم گفته است: طرح اقدام ملی مسکن در شهرهای جدید با چند تفاوت عمده نسبت به مسکن مهر در دست انجام است.
وی ادامه داد: مهمترین ویژگی و تفاوت این طرح با مسکن مهر، مکان یابی ساخت واحدهاست که تلاش شده است در مکان‌های مرغوب و برخوردار از خدمات زیربنایی احداث شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: از سوی دیگر تلاش شده است تراکم ساختمان‌های طرح اقدام ملی مسکن کمتر از مسکن مهر باشد به عنوان مثال متوسط تعداد طبقات در این طرح در شهرهای جدید حدود ۵ تا ۶ طبقه است.
مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید افزود: همچنین در نحوه ساخت این واحدها، مصالحی که در ساخت آنها به کار گرفته می‌شود و موضوع نازک کاری و نمای ساختمان توجه ویژه ای شده است که این مشخصات نیز طرح اقدام ملی مسکن را از طرح مسکن مهر متمایز می‌کند.
گفتنی است که هدف دولت بطور کلی تولید و عرضه مسکن پایدار است و اگر تولید مسکن متوقف شود مطمئناً مشکلاتی در زندگی مردم به وجود خواهد آمد. اما دولت باید به راه حل های دیگری در ساخت مسکن انبوهِ دولتی، مانند سایر کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه نیز فکر کند. چراکه مسكن یكی از مسائل حاد كشورهای در حال توسعه از جمله ایران است. فقدان منابع كافی، ضعف مدیریت اقتصادی، نداشتن برنامه ریزی جامع مسكن و سایر نارسایی هایی كه در زیر ساختهای اقتصادی این كشورها وجود دارد از یكسو و افزایش شتابان جمعیت شهرنشین از سوی دیگر، تأمین سرپناه در این كشورها را به مشكلی چند بعدی تبدیل كرده است. در این زمینه شناسایی و بررسی روشهای تأمین مسكن در كشور های توسعه یافته، به منظور بهره گیری از تجارب این كشورها وبررسی امكان بهره مندی و پیاده سازی برخی از این روشها در كشورمان، ضروری است.