گروه اقتصادی جمله – ارتباط تجاری ایران و اروپا به قرنها پیش باز می‌گردد اما در دوران صفویه است که این روابط شکوه و کیفیت دیگری را تجربه می‌کند و عملا تجار ایرانی به خصوص در فرش و تنقلات و زعفران و ادویه جای پای خود در اروپا را محکم می‌کنند.
به گزارش جمله این روابط در دوران پهلوی دوم به اوج خود می‌رسد و محمدرضا پهلوی ایران را به یکی از اصلی‌ترین شرکای تجاری اروپا بدل کرده و اروپایی ها بدون انرژی ایرانی امکان زندگی نرمال را از دست می‌دهند.
با آغاز حاکمیت جمهوری اسلامی روابط ایران انقلابی و جهان غرب به تیرگی می‌انجامد، تا انتخاب سید محمد خاتمی و آغاز دوران اصلاحات که با شیب ملایمی روابط ایران و اروپا که سفرای خود را از کشورمان فراخوانده بودند بهبود نسبی می‌یابد، اما هرگز در طول این ۴۵ سال ایران و اروپا شرکای درجه یکی برای هم نبودند و میران تنش‌ها میانشان به مراتب بیشتر از روابط حسنه بوده است.
اما در تمام این مدت قالی و تنقلات ایرانی به خصوص پسته جایگاه خود را حفظ کردند تا اواسط دهه هشتاد که افول صادرات این دو محصول تاریخی نیز آغاز شد و امروز دیگر خبری از فرش و آجیل ایرانی در قاره سبز نیست.
بر اساس آخرین گزارش‌های رسمی مرکز آمار کمیسیون اروپا (یورو استات) کل مبادلات تجاری ایران و ۲۷ عضو اتحادیه اروپا در سال گذشته میلادی را ۴ میلیارد و ۷۳۲ میلیون یورو اعلام کرد که این رقم با کاهش ۹ درصدی نسبت به سال قبل مواجه شده است. در ۱۲ ماهه سال ۲۰۲۲ کل مبادلات دو طرف ۵ میلیارد و ۲۴۴ میلیون یورو اعلام شده بود.
اساس این گزارش صادرات اتحادیه اروپا به ایران در سال ۲۰۲۳ با کاهش ۶ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ مواجه شده و از ۴ میلیارد و ۱۸۷ میلیون یورو در سال ۲۰۲۲ به ۳ میلیارد و ۹۳۳ میلیون یورو در سال ۲۰۲۳ رسیده است.
واردات اتحادیه اروپا از ایران در سال ۲۰۲۳ نیز افت ۲۴ درصدی داشته و به ۷۹۹ میلیون یورو رسیده است. اتحادیه اروپا در سال قبل از آن ۱ میلیارد و ۵۷ میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده بود.
بر اساس این گزارش آلمان، ایتالیا و هلند به ترتیب بزرگترین شرکای تجاری ایران در درون اتحادیه اروپا طی سال ۲۰۲۳ بوده اند. حدود ۳۶ درصد از کل تجارت ایران با اروپا مربوط به آلمان بوده است. مبادلات تجاری ایران و آلمان در این سال ۲۳ درصد کاهش داشته و به ۱ میلیارد و ۴۳۲ میلیون یورو رسیده است. آلمان ۱ میلیارد و ۱۹۹ میلیون یورو کالا به ایران صادر و ۲۳۳ میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده است. صادرات آلمان به ایران ۲۴ درصد و واردات این کشور ۱۶ درصد کاهش داشته است.
آنگونه که تسنیم گزارش داده است مرکز آمار کمیسیون اروپا (یورو استات) از صادرات ۹۲ میلیون یورویی پسته ایران به اروپا در سال ۲۰۲۳ هم خبر داد. البته صادرات پسته ایران به اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۳ با کاهش ۱۷ درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه شده است. ایران در سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۱۱۱ میلیون یورو پسته به اروپا صادر کرده بود.
عمده صادرات پسته ایران به اروپا در قابل مغز پسته بوده است. ایران در سال میلادی گذشته ۶۵ میلیون یورو مغز پسته و ۲۷ میلیون یورو پسته با پوست به اروپا صادر کرده است. صادرات مغز پسته ایران تنها ۴ درصد کاهش داشته؛ اما صادرات پسته با پوست با کاهش ۳۷ درصدی مواجه شده است.
آلمان مهم‌ترین مشتری پسته ایران در اروپا طی سال ۲۰۲۳ بوده است. ۴۹ میلیون یورو از پسته صادراتی ایران به اروپا در سال ۲۰۲۳ به مقصد آلمان بوده است. ایتالیا با ۷ میلیون یورو و اسپانیا با ۵ میلیون یورو نیز از جمله خریداران پسته ایران در اروپا بوده‌اند.
همچنین به نقل مهر بر اساس این گزارش ایران دومین صادرکننده پسته به اروپا در سال ۲۰۲۳ بوده است. آمریکا با صادرات ۶۴۰ میلیون یورویی بزرگترین صادرکننده پسته به اروپا بوده است. صادرات پسته آمریکا به اروپا در این سال نیز کاهش ۱۵ درصدی داشته است. آمریکا در سال قبل ۷۵۶ میلیون یورو پسته به اروپا صادر کرده بود.
- نویسنده : ارسالی از سرویس اقتصادی
