۶۱ سال پس از آنکه ابراهیم گلستان با برنز جشنواره فیلم ونیز، برنده نخستین جایزه بین‌المللی سینمای ایران لقب گرفت، حالا موضوع فیلم مستندی است که در جشنواره‌های بین‌المللی مختلفی حضور دارد. یکی از چهار اثر ساخته فیلمسازان ایرانی که در پنجاه و ششمین دوره جشنواره کارلووی واری در جمهوری چک حضور دارد، مستندی با […]
۶۱ سال پس از آنکه ابراهیم گلستان با برنز جشنواره فیلم ونیز، برنده نخستین جایزه بین‌المللی سینمای ایران لقب گرفت، حالا موضوع فیلم مستندی است که در جشنواره‌های بین‌المللی مختلفی حضور دارد.
یکی از چهار اثر ساخته فیلمسازان ایرانی که در پنجاه و ششمین دوره جشنواره کارلووی واری در جمهوری چک حضور دارد، مستندی با نام «جمعه میبینمت رابینسون» ساخته میترا فراهانی و محصول مشترک فرانسه، سوئیس، ایران و لبنان است. این فیلم در بخش غیررقابتی «خارج از گذشته» این جشنواره به نمایش گذاشته شده است.
میترا فراهانی که پیش‌تر در سال ۱۳۹۲ فیلم مستند «فی فی از خوشحالی زوزه می‌کشد»، روایت دو ماه آخر زندگی «بهمن محصص» نقاش و مجسمه ساز منزوی ایران را در هتلی در شهر رم ساخته بود، این بار به سراغ روایتی از حریم زندگی خصوصی «ابراهیم گلستان» رفته است.«جمعه میبینمت رابینسون» درواقع روایت یک دوئل ذهنی و تا حدودی اندیشه ورزانه بین گلستان به‌عنوان نویسنده و فیلمساز ایرانی مقیم فرانسه و «ژان لوک گدار» فیلمساز شهیر فرانسوی، علاوه بر مخاطب فیلم است.
در این فیلم که ظاهرا بیشتر آن در سال ۲۰۱۴ میلادی فیلمبرداری شده، گلستان ۹۶ سال دارد و گدار ۸۴ ساله است. موضوع فیلم به کنکاش ذهنی گذرایی از گلستان درباره زندگی و مرگ، تاریخ نسل‌ها، حیات انسان هنرمند و روابط انسانی می‌پردازد. در ادامه، با هدایت کارگردان، ارتباط ایمیلی بین گلستان و گدار شکل می‌گیرد که ضمن ابراز تمایل برای دیداری با گدار، موضوع اشاره شده هم سعی می‌شود که به بحث گذاشته شود.
فیلم، صحنه‌هایی از داخل منزل کوچک و زندگی کهنسالی گدار هم دارد اما بیشتر در منزل مجلل و قصرگونه گلستان و با حرفهای او می‌گذرد. از نکته‌های قابل توجه این فیلم این است که دوربین تا محل خواب ابراهیم گلستان هم نفوذ کرده و دیگر از زندگی مبهم او خبری نیست، بلکه در جای جای خانه و حتا هنگام بستری شدن گلستان در بیمارستان هم با او همراهی شده است.
نکته جالب دیگر این است که در این فیلم دیگر از ابراهیم گلستان مغرور که با حرف‌هایش باعث رنجش دیگران می‌شود، اصلا خبری نیست و نه تنها در مواجهه با شخصیت شهیری چون گدار، بلکه در دیگر جاهای فیلم هم با گلستان متفاوتی از آنچه در چند سال گذشته در ذهن‌ها شکل گرفته است، رو به رو می‌شویم. ضمن آنکه طنز کلامی این چهره ادبیات و سینمای ایران که به صورت محترمانه‌ای بیان می‌شود، در فیلم حاضر، به جذابیت آن افزوده و مخاطب خارجی هم از این ویژگی فیلم لذت می‌برد.قطعا مخاطب ایرانی نیز که با خلقیات ابراهیم گلستان از طریق اظهار نظرهای چند سال گذشته اش آشنایی دارد، از برخی صحنه‌های این فیلم متعجب می‌شود که مثلا او چگونه به روند طاقت‌فرسای قالب‌گیری صورتش و نیز اصل این قالب‌گیری برای ساخت سردیسی از خودش تن داده است.در مستند «جمعه میبینمت رابینسون» به آثار ادبی ابراهیم گلستان تقریبا اصلا پرداخته نشده اما در تدوین جالب آن، از برخی از صحنه های فیلم مستند گلستان درباره کاوش باستان‌شناسی در تپه مارلیک استفاده شده است. همچنین در تدوین فیلم که نقطه قوت چشمگیر آن به شمار می‌رود، به تکرار، از آهنگ‌ها و برخی سخنان بتهون، آهنگساز شهیر آلمانی، در ارتباط با موضوع مورد بحث فیلم، استفاده شده است.
«جمعه میبینمت رابینسون» پیش از جمهوری چک در جشنواره‌ای در ایتالیا نیز حضور داشته و به تازگی اعلام شد که مردادماه در جشنواره‌ای در کشور لهستان نیز حاضر خواهد بود. ایران علاوه بر این فیلم، با دو فیلم سینمایی «تابستان با امید» و «بالای آسمان، زیر آب» در بخش‌های رقابتی و با فیلم «زاوالا» نیز در بخش نمایش‌های نیمه‌شب پنجاه و ششمین دوره جشنواره فیلم کارلووی واری حضور دارد.
گوی بلورین جشنواره کارلووی واری برای فیلم ایرانی
جایزه بزرگ گوی بلورین پنجاه و ششمین جشنواره فیلم کارلووی واری به «تابستان با امید» ساخته صدف فروغی رسید.مراسم اختتامیه پنجاه و ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم کارلووی واری برگزار شد و در نهایت فیلم سینمایی «تابستان با امید» محصول کانادا و ایران، با بازی لیلی رشیدی که در شمال ایران فیلمبرداری شده است، پس از ۱۰ سال غیبت سینمای ایران در بخش مسابقه این رویداد سینمایی، جایزه گوی بلورین بهترین فیلم را از آن خود کرد.
این فیلم به نویسندگی و کارگردانی و تهیه کنندگی فروغی و همچنین تهیه کنندگی کیارش انوری و «کریستینا پیووسان» جایزه ۲۵ هزار دلاری را به خود اختصاص داد که بین کارگردان و تهیه کنندگان تقسیم می شود. کمدی اسپانیایی ساخته «جوناس تروبا» با عنوان «باید بیایی ببینی» که گفتگوهای دو زوج بین زندگی شهری و روستایی را به تصویر می‌کشد، جایزه ویژه هیات داوران جشنواره را همراه با جایزه نقدی ۱۵ هزار دلاری را دریافت کرد.جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره هم به صورت مشترک به «تاکی موملادزه» و «ماریا خندادزه» برای نقش‌های اصلی فیلم گرجستانی «اتاقی از خودم» ساخته «سوسو بلیادزه» اعطا شد.
فیلم‌های کشور میزبان، جمهوری چک نیز حضور موفقی در مراسم توزیع جوایز داشتند و «بئاتا پارکانوا» بهترین کارگردان و «مارتین فینگر» جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره را برای فیلم «کلمه»
دریافت کردند.
همچنین فیلم «داستان بی‌پایان PSH» جایزه بهترین فیلم از نگاه مخاطبان جشنواره را از آن خود کرد و هیات داوران انجمن بین‌المللی منتقدان فیلم (فیپرشی) نیز جایزه خود را به فیلم «مرزهای عشق» اثر «توماس وینسکی» دادند. در این مراسم از «بنیسیو دل تورو» و «جعفری راش» ، هنرپیشه‌های معروف هالیوودی نیز
تجلیل شد.
پنجاه و ششمین جشنواره فیلم کارلووی واری از تاریخ اول تا نهم جولای (۱۰ تا ۱۸ تیرماه) در کشور جمهوری چک برگزار شد و فیلم «آسمان زیر آب» ساخته «درناز حاجیها» نماینده سینمای ایران در بخش رقابتی پروکسیمای این جشنواره بود، «زالاوا» به کارگردانی ارسلان امیری در بخش نمایش‌های نیمه شب و مستند «جمعه میبینمت رابینسون» ساخته میترا فراهانی و محصول مشترک فرانسه، سوئیس، ایران و لبنان هم در بخش «خارج از گذشته» این رویداد سینمایی به نمایش گذاشته شد.
رویداد
۲۰۰ رای دهنده جدید برای گلدن کلوب
گلدن کلوب برای تنوع بخشی ۲۰۰ رای دهنده جدید را به این مجموعه اضافه می‌کند. گلدن گلوب در آخرین تلاشش برای تنوع بخشیدن به انتخاب‌هایش و گسترده کردن مجموعه افرادی که برای انتخاب‌ها رای می‌دهند، از اعضای فیپرشی (فدراسیون بین‌المللی منتقدان فیلم) دعوت کرده تا به عنوان رای‌دهندگان غیرعضو در دوره ۲۰۲۳ فعالیت کنند.افزایش ۲۰۰ نفر رای دهنده، تعداد کل رای‌دهندگان گلدن گلوب را تقریباً ۳ برابر حال حاضر می‌کند. اکنون ۱۰۱ عضو فعال و ۳ عضو بازنشسته در این مجموعه حضور دارند. سخنگوی انجمن مطبوعات خارجی هالیوود گفته است هیچ محدودیتی برای افزایش تعداد داوران این مجموعه وجود ندارد.
یکی از اعضای فیپرشی گفته است دعوتنامه‌ای ایمیلی از گلدن گلوب دریافت کرده است. کلاوس اِدِر دبیرکل فیپرشی هم از این عمل پشتیبانی کرد و گفت تنوع بخشیدن به رای دهندگان در سطح جهان به معنای غنای فرهنگی است.
برای افزوده شدن به عنوان داور گلدن گلوب اعضای فیپرشی باید خارج از آمریکا مستقر باشند و نقدهای خود را برای نشریات بین‌المللی بنویسند. درخواست رای‌دهندگان هر سال بررسی می‌شود و فردی که سال پیش عضو بوده می‌تواند دوباره انتخاب شود. فیپرشی یک فدراسیون متشکل از انجمن‌های ملی منتقدان فیلم از ۴۹ کشور مختلف است که در برخی از کشورها ممکن است صدها عضو داشته باشد. برای کشورهایی که انجمن ملی نقد ندارند فیپرشی ۷۹ عضو فردی از ۳۵ کشور را به عنوان عضو پذیرفته است.
اعضای فیپرشی تا ۲۰ جولای فرصت دارند تا به عنوان رای دهنده گلدن گلوب درخواست دهند. درخواست‌ها توسط کمیته‌ای متشکل از ۵ روزنامه‌نگار غیر از گلدن گلوب و ۴ عضو فعلی گلدن گلوب بررسی می‌شود.
ادبیات
کتاب «این ترک پارسی‌گوی» در بازار نشر
کتاب «این ترک پارسی‌گوی» به قلم حسین منزوی در تحلیل و بررسی اشعار شهریار به بازار آمد. منزوی در این کتاب از شهریار به عنوان شاعر شیدایی و شیوایی یاد می‌کند و شعر وی را با عناوین مختلف از جمله تذکره احوال، شعر شهریار، غزل شهریار، مکتب شهریار، هذیان دل و حیدربابا با قلم شیوای خود نقد و بررسی می‌کند.حسین منزوی، زاده اول مهر ۱۳۲۵ و درگذشته ۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۳ نقش مهمی در زنده‌کردن غزل معاصر، ایفا کرده و حتی بعضی از منتقدان، کار او را انقلابی در غزل امروز می‌دانند و آن را با اثر نیما در تحول شعر فارسی مقایسه کرده‌اند. وی در ترانه‌سرایی هم توانا بود و آلبوم نسیما به خوانندگی افتخاری از سروده‌های اوست.کتاب «این ترک پارسی‌گوی» به همت بهروز منزوی، برادر حسین منزوی و غلامرضا طریقی تصحیح شده و در انتشارات سوره مهر در ۳۲۴ صفحه در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. در پیش درآمد این کتاب که به قلم بهروز منزوی تنظیم شده آمده است: «صورت نخست این کتاب پر از اغلاط و سهل‌انگاری های چاپی بود که این حقیر آنها را اصلاح کرد. برخی از پاره‌های اشعار استفاده شده در متن را چه از شهریار و چه از دیگران که از قلم افتاده بود با رجوع به منابع اصلی یافتم و در جای خود نهادم و بعضا توضیحاتی را که به نظر لازم می‌آمد در پانویس آوردم. این پانویس‌ها با نشانه (ب-م) مشخص شده‌اند و روشن است که بقه پانویس‌ها از نویسنده کتاب است.»
علاوه بر عناوینی که به آن اشاره شد، موضوعات دیگری مثل مثنوی افسانه شب، شعرهای آزاد (نیمایی) شهریار، جان شعر شهریار و تبلورش در قالب‌های دیگر، شهریار شاعر مسلمان، شعر شهریار بخشی از فرهنگ هنر معاصر، شهریار و مفتون هم در این کتاب به آن پرداخته شده است.
علی رهبری در روسیه روی صحنه رفت
علی رهبری در مشهورترین سالن کنسرت جهان در روسیه روی صحنه رفت و در این کنسرت آثاری از دمیتری شوستاکوویچ و نیکلای ریمسکی کورساکف اجرا شد. علی رهبری در سالن مارینسکی سن پترزبورگ روسیه همان سالنی که موسیقیدانانی مانند کورساکف، چایکفسکی، موسورسکی، راخمانینوف و شوستاکوویچ در آن اجرا داشته‌اند، چوب رهبری را در دست گرفت.والری گرگیف از سرشناس‌ترین رهبران ارکستر دنیا که از علی رهبری برای این اجرا دعوت کرده بود، نیز در مورد این کنسرت و همکاری‌های آینده سخن گفت. برای علی رهبری که موفقیت‌های بزرگ جهانی فراوانی را ظرف ۴۵ سال گذشته در کارنامه خود داشته است این دعوت به همکاری نیز که از سوی گرگیف از برجسته‌ترین رهبران ارکستر جهان صورت گرفت، افتخاری دیگر در کارنامه او به شمار می‌رود.درست ۲ سال قبل از انقلاب اسلامی بود که علی رهبری با پیروزی در مسابقات جهانی رهبری ارکستر در فرانسه با کسب مدال طلا و سپس مدال نقره در سوئیس برای ایران، توجه محافل هنری جهانی را به خود جلب کرد و بلافاصله توسط مایسترو هربرت فون کارایان رهبر اساطیری آلمانی به برلین دعوت و سپس به عنوان دستیار در ارکستر فیلارمونیک برلین انتخاب شد.علی رهبری سپس به عنوان مدیر هنری و رهبر میهمان ارکسترهای سمفونیک شهرهای بروکسل، زاگرب، پراگ، مالاگا و بلگراد به فعالیت پرداخت. رهبری تاکنون بیش ۱۲۰ ارکستر را در جهان رهبری کرده و ۲۵۰ آلبوم موسیقی در بازار جهانی عرضه کرده که پنج آلبوم از آن در حوزه موسیقی ایرانی است.
سینما
اکران فیلمی از جیمز کان، پس از درگذشت در ۸۲ سالگی
فیلم «چارلی سریع» از جیمز کان پس از مرگ این هنرمند در ۸۲ سالگی اکران خواهد شد. جیمز کان بازیگر نقش سانی کورلئونه در فیلم «پدرخوانده» در آخرین فیلمش «چارلی سریع» به کارگردانی فیلیپ نویس بازی کرده بود. وی که چهارشنبه در ۸۲ سالگی از دنیا رفت، بازی در این فیلم را به اتمام رسانده بود و فیلم قرار است اوایل سال ۲۰۲۳ اکران شود.
«چارلی سریع» با اقتباس از رمان ویکتور گیشلر با عنوان «میمون‌های اسلحه» ساخته شده و پیرس برازنان در آن در نقش چارلی سوییفت ، قاتلی بازی کرده که به مدت ۲ دهه برای رییس تبهکار و سالخورده‌اش استن (با بازی کان) کار می‌کند. پس از این که یک رییس رقیب تبهکار سعی می‌کند استن و تیمش را از بین ببرد، چارلی به حال خود رها می‌شود و قصد دارد تا انتقام دوستش را بگیرد.
فیلمنامه این فیلم را لی گلدبرگ و ریچادر ونک نوشته‌اند و فیلمبرداری فیلم اوایل امسال در لوییزیانا به پایان رسیده بود. نقشی که جیز کان در آخرین فیلمش بازی کرده هم یادآور میراثی است که وی در فیلم‌های تبهکاری به جای گذاشته است. نقش سانی کورلئونه در فیلم «پدرخوانده» فرانسیس فورد کاپولا که امسال پنجاهمین سال اکرانش گرامی داشته شد، برای این بازیگر نامزدی اسکار و گلدن گلوب را به همراه داشت. کان در طول ۷ دهه بازیگری در ژانرها و فیلم‌های متعددی نقش‌آفرینی کرده بود.
تجسمی
برگزاری نمایشگاه
«هیروگلیف: رمزگشایی مصر باستان»
«سنگ روزتا» که یکی از مشهورترین آثار باستانی جهان و شاید شناخته‌شده‌ترین اثر «موزه بریتانیا» است، گل سرسبد نمایشگاه جدیدی خواهد بود که به مناسبت گرامیداشت رمزگشایی خط «هیروگلیف» مصریان باستان برگزار می‌شود.
«هیروگلیف: رمزگشایی مصر باستان» نام نمایشگاهی است که در۱۳ آگوست آغاز می‌شود و در جریان آن بیش از ۲۴۰ اثر به نمایش گذاشته می‌شود. شماری از این آثار از مجموعه‌های ملی و بین‌المللی امانت گرفته شده‌اند و برخی نیز برای نخستین‌بار در معرض عموم به نمایش گذاشته می‌شوند. این نمایشگاه به مناسبت دویستمین سالگرد رمزگشایی هیروگلیف مصری توسط یک پژوهشگر فرانسوی برگزار می‌شود.
متن‌های روی «سنگ روزتا» به سه نوع سیستم نوشتاری مختلف شامل خط دموتیک مصری، یونان باستان و هیروگلیف نوشته شده‌اند. پژوهشگران با کمک این اثر تاریخی موفق شدند نمادهای تصویری که بر روی شمار بسیار زیادی از آثار به جای مانده از مصر باستان حکاکی‌شده است را رمزگشایی کنند.
«هارتویگ فیشر» مدیر «موزه بریتانیا» بیان کرد: «مصریان باستان برای نخستین‌بار در هزاره توانستند به طور مستقیم با ما سخن بگویند. ادراک ما از این تمدن شگفت‌انگیز که به لطف رمزگشایی (هیروگلیف) محقق شد، دروازه‌ای بی‌سابقه از مردم قدیم و نحوه زندگی آنها را
به روی ما گشود.»
«سنگ روزتا» که یک سنگ گرانیتی سیاه است درحقیقت بخشی از یک تخته سنگ بزرگ‌تر محسوب می‌شود که مدت‌ها پیش از آن جدا شده است. «سنگ روزتا» در سال ۱۷۹۹ در نزدیکی شهر باستانی «روزتا» واقع در «دلتای نیل» کشف شد. گفته می‌شود سربازان ارتش «ناپلئون» این اثر را در جریان لشگرکشی فرانسه به مصر کشف کرده‌اند.
به دنبال شکست «ناپلئون» در سال ۱۸۰۱ این سنگ بر اساس «معاهده اسکندریه» به مالکیت بریتانیا درمی‌آید. این سنگ در فوریه سال ۱۸۰۲ به انگلستان منتقل شده و در جولای همان سال توسط «جورج سوم» به «موزه بریتانیا» اهدا می‌شود.
«توماس یانگ»، فیزیک‌دان بریتانیایی که به مصرشناسی نیز علاقه‌مند بود، مطالعه بر روی نوشته‌های روی «سنگ روزتا» را در سال ۱۸۱۴ آغاز کرد. او دریافت نمادهای بیضی‌شکل ضمیمه نام افراد سلطنتی هستند. اما این «ژان فرانسوا شامپولیون» واژه‌شناس فرانسوی بود که در سال ۱۸۲۲ با بررسی دقیق «سنگ روزتا» و سایر متون در نهایت موفق شد یک فهرست کامل از نشانه‌های «هیروگلیفی» و معادل‌های یونانی آنها را ارائه کند.
«شامپولیون» نخستین مصرشناسی بود که دریافت برخی از این نمادهای هیروگلیف، الفبایی، برخی هجایی و برخی دیگر وابسته به ضمیر هستند.
