زهرا ایران‌شاهی/ حمل‌ونقل از ارکان اصلی صنعت توریسم است و صنعت توریسم هم به‌عنوان یکی از مهمترین و درآمدزاترین صنایع جهانِ امروز به شمار می‌رود. صنعت توریسم در ایران در سال های گذشته بسیار مهجورمانده است در حالی که توسعه این صنعت می تواند جایگزینی مناسب بر درآمدهای نفتی باشد. سیستم حمل […]
زهرا ایران‌شاهی/
حمل‌ونقل از ارکان اصلی صنعت توریسم است و صنعت توریسم هم به‌عنوان یکی از مهمترین و درآمدزاترین صنایع جهانِ امروز به شمار می‌رود. صنعت توریسم در ایران در سال های گذشته بسیار مهجورمانده است در حالی که توسعه این صنعت می تواند جایگزینی مناسب بر درآمدهای نفتی باشد.
سیستم حمل و نقل هوایی در این میان، یکی از عناصر مهمِ صنعت گردشگری است که بخشی از هزینه های گردشگران را به خود اختصاص می دهد. چراکه معمولا گردشگری با جابه جایی و حرکت از محل زندگی افراد به نقاط دور دست تحقق پیدا می کند. بنابراین از نظر دور نیست که توسعه و گسترش این صنعت، منوط به توسعه امکانات حمل و نقل، به ویژه حمل ونقل هوایی است. طبق آمار، حدود ۴۰ درصد از گردشگران بین المللی با هواپیما مسافرت می کنند.
درواقع فرودگاه ها دروازه ورودی کشورها هستند و به عنوان سمبل توسعه یک کشور شناخته می شوند و امکانات و معماری یک فرودگاه بیانگر وضعیت اجتماعی فرهنگی و حتی سیاسی یک کشور می تواند باشد. در کشور ما اما فرودگاه ها نتوانسته اند به لحاظ زیبایی شناختی و زیبایی بصری رشدی متناسب با فرودگاه های منطقه داشته باشند. اگرچه می توان اذعان داشت که از نظر امکانات و تاخیر کم پرواز توانسته اند بهتر از سال های گذشته عمل کنند. ضمن اینکه اخیرا توجه به مبلمان فرودگاهی- به عنوان مثال در فرودگاه تازه تاسیسِ پیام- بیشتر شده است.
این در حالی است که اخیرا رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در اینباره اظهارداشته است که کشور ما دارای ظرفیت های بالقوه ای است که یکی از این ظرفیت ها صنعت توریسم است. علی عابدزاده با بیان اینکه صنعت گردشگری در دنیا با صنعت هواپیمایی عجین شده و ۹۵ درصد گردشگران با هواپیما جابه جا می شوند افزود: صنعت گردشگری و هواپیمایی مکمل یکدیگرند و در توسعه یکدیگر نقش اساسی ایفا می کنند و همچنین توسعه گردشگری باعث انضباط جغرافیایی می شود. بنابراین راه های دسترسی نیز ارزشمندترین ابزار گردشگری است حال باید ببینیم که چرا در این دو حوزه علی رغم ظرفیت های بسیار زیاد سرعت توسعه در این بخش برابر با انتظارات نبوده است.
عابدزاده افزود: تحریم باعث توسعه نیافتگی صنعت نشده است اما سیاست های تکلیفی در صنعت موجب ایجاد چالش و ضعف در روند توسعه می شد که در چند سال گذشته سعی در رفع آن داشته و موفق شدیم از این روش عدول کنیم تا راهها هموار شود.
وی افزود: در واقع روند گذشته به گونه ای بود که هیچ سرمایه گذار واقعی خصوصی در این صنعت حضور ندارد و بیش از ۹۰درصد این صنعت وابسته به دولت است به گونه ای که در حال حاضر حدود ۹۰ درصد جابه جایی ها در ۱۴ فرودگاهها کشور انجام می شود و سایر فرودگاه آنگونه که باید فعال نیستند و همین سیاست غلط باعث شده که به صنعت توریسم کشور نیز لطمه وارد شود.
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری گفت: این در حالی است که همه شهرها و فرودگاههای ما این قابلیت را دارند که بتوانند به سایر نقاط کشور وصل شده و تعداد زیادی از گردشگران را جابه جا کنند به عنوان مثال فرودگاه رامسر روزانه قابلیت اتصال به ۱۰ نقطه کشور را داراست و یا اکنون فرودگاه فارس به ۲۵ نقطه وصل شده است.
عابدزاده همچنین افزود: چرا نباید از ظرفیت گردشگری کشورهای همجوار و همزبان و هم فرهنگ خودمان از جمله تاجیکستان و… در جابه جایی توریسم با استفاده از صنعت حمل و نقل هوایی استفاده کنیم.
این در حالی است که سند راهبردی- عملیاتی گردشگری تعالی‌بخش کشور، اخیرا تقدیم رئیس سازمان هواپیمایی کشوری شده و با توجه به نقش حمل و نقل هوایی در حوزه گردشگری، سند مذکور توسط هیات اندیشه ورز گردشگری و زیارت معاونت فرهنگی سپاه تدوین شده که در آن راهبردهایی نیز برای حوزه حمل و نقل هوایی کشور پیشنهاد شده است و مقرر شده که سازمان هواپیمایی کشوری نیز نظرات خود در این زمینه را ارائه کند.
گفتنی است که در بین ۹۰ فرودگاهی که در کشور در حال ارائه خدمات هستند و یا در دست احداث اند، ۱۳ فرودگاه بین المللی داریم که این فرودگاه ها اهمیت بیشتری دارند و سطح کیفی خدمات به کار رفته در این فرودگاه ها نیز در جایگاه بالاتری قرار دارد. در این بین، فرودگاه بین المللی امام خمینی و مهرآباد، فرودگاه های ایران نزدیک به کلاس جهانی هستند. این دو علاوه بر اینکه بیشتری تعداد پروازهای ممکن در کشور را دارند و شلوغ ترین فرودگاه های کشور هستند، جز بهترین فرودگاه های کشور نیز هستند. طبق آخرین آمار از سازمان هواپیمایی کشور، چیزی حدود ۷۰ درصد پروازهای کل ایران توسط این دو فرودگاه انجام می شود.
فرودگاه بین المللی کیش هم بعد از فرودگاه دستغیب شیراز، پنجمین فرودگاه پرتردد کشور است. فرودگاه کیش از نظر باری و مسافری، پذیرای حجم بالایی از نقل و انتقال است. طبق آمارهایی که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، سالانه حدود ۲۴ هزار پرواز در هواپیما به نشست و برخواست پرداخته اند و بیش از ۳۰ میلیون نفر از طریق این فرودگاه جا به جا شده اند.
هرساله به تعداد مسافران ورودی و خروجی در فرودگاه کیش افزوده می شود. بر اساس آمارها تعداد گردشگران خارجی که در نیمه اول سال ۹۶ از طریق فرودگاه کیش به بازدید از جزیره کیش پرداخته اند بیش از ۲۴ هزار نفر بوده است. این تعداد گردشگر خارجی با ۳۴۵ پرواز خود را به این جزیره زیبا رسانده اند. بنابراین برای توسعه صنعت گردشگری و صنعت هوایی توام با یکدیگر لازم است همه فرودگاه های کشور در زمینه توسعه خدمات مدرن فرودگاهی تجهیز شوند. اقدامی که سازمان هواپیمایی کشوری نیز سعی در انجام آن دارد.
