به گزارش روزنامه جمله؛ دقیقاً از امروز تا اول مهر یک ماه زمان داریم، مهرماهی که مانند هرسال همزمان خواهد شد با بازگشایی مدارس و بهار تعلیم و تربیت و به‌نظر می‌رسد این مهرماه، از نظر کمبود معلم متفاوت‌ترین مهرماه از آغاز فعالیت مدارس جدید در کشور از حدود یک‌صد سال گذشته است.
البته این مشکل طی چند سال اخیر همواره جلوی پای دستگاه تعلیم و تربیت قرار داشته است و از چشم مدیران وزارت آموزش و پرورش دور نمانده اما مشکل کمبود معلم در مهر ۱۴۰۲ به‌طور ویژه نسبت به اول مهر چند سال اخیر عمیق‌تر است و دلیل آن نیز این است که در سال‌های ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۲سالانه رقمی حدود ده تا سی هزار دانشجو وارد دانشگاه‌های تربیت معلم در سراسر کشور می‌شدند و پس از فارغ‌التحصیل شدن، تحویل آموزش و پرورش شدند و در مدارس استان‌های کشور به تدریس پرداختند.
این جمعیت چشمگیر که طی سه تا چهار ساله اخیر به سن بازنشستگی رسیدند، به دلیل اجرای طرح رتبه‌بندی در خدمت خود ماندند و با توجه به این که این طرح اجرا و احکام معلمان برابر پنج رتبه مورد نظر صادر شد و همچنین با توجه به نارضایتی‌های ایجاد شده درخصوص اجرای این قانون بین فرهنگیان، بخش عظیمی از این معلمان، عزم خود را جزم کردند تا اول مهر خود را بازنشسته کنند و گزارش‌هایی که به ما رسید حکایت از این دارد که «دیپلماسی التماسی» که برخی مدیران وزارتی بر آن تأکید و تلاش کردند بخشی از این معلمان را متقاعد کنند تا استمرار خدمت دهند، نتیجه چندانی نداشته است و به‌نظر می‌رسد وزارت آموزش و پرورش با چالش بزرگی برای ساماندهی معلمان مواجه است که در همه سال‌ها بی‌سابقه بود.
ریشه این وضعیت هم به سیاست‌های دولت‌های گذشته برمی‌گردد که بدون برنامه مشخص اقدام به حذف یا کاهش ظرفیت دانشگاه‌های تربیت معلم کردند که بررسی آن از این مجال خارج است.
البته وزارت آموزش و پرورش متوجه این مشکل جدی بوده و به همین دلیل در سال جدید اقدام به برگزاری دو آزمون ماده ۲۸ برای جذب نیروی آموزشی کرد که یکی در اردیبهشت و دومی در اواخر تیرماه برگزار شد و این روزها، مراحل نهایی گزینش این نیروها در دست انجام است اما همچنان نگرانی برای کمبود معلم اول مهر را تهدید می‌کند.
به باور ما دستگاه تعلیم و تربیت کشور باید آماده شروع سال تحصیلی با کلاس‌های بدون معلم در اول مهر ۱۴۰۲ به‌ویژه در برخی استان‌ها باشد و برای جبران آن ظرف چند روز نخست بازگشایی سال تحصیلی از هم‌اکنون برنامه بریزد.
یکی از کارهایی که وزارت آموزش و پرورش می‌تواند به آن مبادرت کند اجرای طرح خرید خدمات آموزشی است که با توجه به تعیین ردیف بودجه، در گذشته به‌صورت متمرکز و با هماهنگی وزارت‌خانه انجام می‌گرفت اما برای سال تحصیلی جدید لازم است با واگذاری اختیارات به استان‌ها، در سطوح ادارات‌کل تصمیم‌گیری شود تا زمان از دست نرود و خانواده‌ها شاهد حضور فرزندان خود در کلاس‌های درس بدون معلم نباشند. دومین برنامه‌ای که وزارت‌خانه باید برای سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ خود را برای آن از امروز مهیا کند دادن حق‌التدریس به معلمان شاغل و همچنین نیروهای بازنشسته است اما به دو دلیل رغبت معلمان به مشارکت در این بخش پایین است اول رقم تعیین شده برای معلمان در مدارس به عنوان حق‌الزحمه ناچیز است و با توجه به تورم و گرانی سرسام‌آور، مورد رضایت معلمان نیست و دوم زمان واریزی این مبالغ است که معمولاً با چند ماه تأخیر انجام می‌شود.
در این بخش هم توصیه ما به دکتر رضا مراد صحرایی این است که از هم‌اکنون با شورای عالی آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و همچنین هیأت دولت چانه‌زنی خود را آغاز کند تا هم رقم قرارداد با معلمان حق‌التدریسی افزایش یابد و هم زمان واریزی آن را با حقوق ماهانه فرهنگیان، هماهنگ سازد و از معوّق شدن این ارقام جلوگیری کند.
نکته بعدی این است که آموزش و پرورش، نهادی حاکمیتی و دستگاهی فرهنگ‌ساز است که آینده و سرنوشت کشور در آن شکل خواهد گرفت و لازم است مدیران ارشد دولت سیزدهم هم نسبت به این حقیقت، تسلیم باشند و اعتبار بیشتری برای این نهاد ارزشمند فرهنگی درنظر بگیرند.
نکته پایانی اینکه برابر اسناد بالادستی و همچنین برابر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، معلم راهبر آموزشی است و هیچ چیز در فرایند آموزش جای کلاس درس و معلم را نمی‌گیرد و ضرورت دارد این نقش و جایگاه مهم، در برنامه‌ریزی و تعیین اعتبار در سطح ملی هم دیده و درنظر گرفته شود.
