قصه یکی از قدیمی ترین سرگرمی های بشر است. اما شاید نتوان تنها به چشم سرگرمی به آن نگاه کرد. در فلسفه رفتار قصه گویی، مقالات زیادی نوشته شده است اما جالب ترین آن ها، مقاله ای از روکسی پاول است. این هنرمند کمتر شناخته شده، اعتقاد دارد، بشر قصه گویی را برای رهایی از […]
قصه یکی از قدیمی ترین سرگرمی های بشر است. اما شاید نتوان تنها به چشم سرگرمی به آن نگاه کرد. در فلسفه رفتار قصه گویی، مقالات زیادی نوشته شده است اما جالب ترین آن ها، مقاله ای از روکسی پاول است. این هنرمند کمتر شناخته شده، اعتقاد دارد، بشر قصه گویی را برای رهایی از ترس هایش آغاز کرده. او می گوید مهم ترین ترس بشر از ابتدا، مرگ بوده است و برای آنکه مرگ را باور نکند، قصه را ساخته است. اولین قصه هایی هم که او ساخته، نقاشی هایی روی دیوارها بوده اند. پاول می گوید اگرچه در این دوران، بشر مرگ را به عنوان قطعی ترین معنای زندگی پذیرفته، اما همچنان باور داشته قرار است در جایی دیگر، زندگی را ادامه بدهد؛ و این باور باز از ترس هایش نشات گرفته. همچنین این باور را داشته که در این دنیا تنها نیست. نگاه کردن به نظم اطرافش او را به سمت اعتقاد داشتن به یک خالق پیش می برده و حتی گاهی به این فکر می کرده که غول های بسیار بزرگی در همان اطراف زندگی می کنند و تمام آن نظم را به وجود آورده اند.
اما این سرگرمی تنها مربوط به انسان های ابتدایی نبوده است. هر چه بشر جلوتر رفته، و هرچه بیشتر در مورد هستی فهمیده، قصه های بزرگتری را خلق کرده. همه ی ما داستان بزرگان قبیله را شنیده ایم که برای فرزندان و نسل های بعدشان قصه هایی تعریف می کردند. این رفتار آن ها، مانند کلاس آموزشی بوده؛ که علاوه بر شناساندن روش زندگی، فلسفه زندگی را به آن ها می آموخته.
پاول در جایی دیگر از تحقیقاتش، به فلسفه چینی، به واسطه قصه ها اشاره می کند. او می گوید، قصه و داستان، مهم ترین ابزاری است که فلسفه در اختیار دارد. او در ذات، انسان ها را قصه گو و قصه خوان می داند و عقیده دارد بشر، ناخودآگاه، تمایل شدیدی برای قصه سازی دارد. پاول می گوید بشر از این طریق می تواند معنا را بفهمد و جایگاه خودش را در هستی متوجه شود. همین هم موجب شده، قصه و داستان، بعد از گذشت قرن ها از عمر بشر، همچنان پابرجا باشد. از دیدگاه پاول قصه، داستان یا همان روایت، مسئله ای ذاتی بوده و هر انسان، یک روایتگر محسوب می شود.
روزنامه جمله قصد دارد وجوه مختلف قصه گویی و داستان نویسی را در کوتاه ترین شکل خود در اختیار مخاطبان قرار دهد. جمله را بخوانید.
