شب‌زنده‌داری‌های متوالی در این شب‌ها، سناریویی است که در آخر ترم تکرار می‌شود. دانشجویانی که در طول ترم به فکر پایان کار نبودند حالا در تکاپو هستند که با چندین ساعت متوالی بیدار ماندن در طول شب به شکل غیرمعمولی تمرکز خود را برای حفظ کردن مطالب حفظ کنند و به قولی شاخ غول را […]
شب‌زنده‌داری‌های متوالی در این شب‌ها، سناریویی است که در آخر ترم تکرار می‌شود. دانشجویانی که در طول ترم به فکر پایان کار نبودند حالا در تکاپو هستند که با چندین ساعت متوالی بیدار ماندن در طول شب به شکل غیرمعمولی تمرکز خود را برای حفظ کردن مطالب حفظ کنند و به قولی شاخ غول را بشکنند. در این بین در سال‌های اخیر برخی دانشجویان و حتی دانش آموزان برای بالا بردن تمرکز خود برای مطالعه دست به کارهای عجیبی می‌زنند و حتی توصیه‌های عجیب به دوپینگ از سوی همکلاسی‌ها برای بیدار ماندن به اوج خود می‌رسد. غافل از اینکه، مصرف یک قرص ریتالین ناقابل عوارض بسیاری دارد که اکثر مصرف‌کنندگانش از آن بی‌خبرند.
شهلا منصوریه: روزگاری نه‌چندان دور با شنیدن کلمه اعتیاد به‌یاد بساط تریاک و وافور و منقل می‌افتادیم. بعدها، تازه‌واردهایی مثل هروئین و کوکائین و شیشه و هزاران ماده با اسامی دهان‌پر‌کن وارد بازار شد اما امروز کنارِ این مواد رنگ‌و‌وارنگ؛ دارویی‌هایی هم خودنمایی می‌کنند که اساس کار آنها، تجویز برای درمان دردی است که متأسفانه مصرف خودسرانه و بدون نسخه پزشک آنها، فرد مصرف‌کننده را دچار اعتیاد دارویی می‌کند؛ اعتیادی که با خود عوارض متعدد و گاهی برگشت‌ناپذیر دارد. از میان این نوع داروها که قرار بود مثل تمام داروهای دنیا فقط دارو و مرهم درد بیماران باشد، می‌توان به «زولپیدوم»، «متادون» و «ریتالین» اشاره کرد.
سمیرا، دانشجوی ارشد یکی از رشته‌های پزشکی است. او برای دومین ترم متوالی است که به سراغ قرص «ریتالین» می‌رود. وقتی به او می‌گویم که به‌عنوان یک مصرف‌کننده قرص ریتالین حاضر به مصاحبه است، می‌گوید :«من مصرف‌کننده نیستم. فقط بعضی امتحانات که خوب نخوندم، قرص می‌خورم تا بیدار بمونم.»
ساناز می‌گوید که خوردن این قرص به او کمک می‌کند تا بیدار بماند و تمرکز او را بالا می‌برد. او می‌گوید: «ببینید، مثلا من وقتی می‌خواهم درس بخوانم، حواسم پرت می‌شود. به همه چیز فکر می‌کنم الا درس و کتاب. وقتی قرص می‌خورم تا چند ساعت راحت روی کتاب تمرکز می‌کنم و به‌راحتی چندین فصل می‌خوانم.» ساناز تعداد مصرف قرص‌های ریتالین را بسته به شرایط بدنی فرد می‌داند. او می‌گوید: «تپش قلب می‌گیرم و ضربان تند می‌زند.»
ضعف نظارتی بر فروش قرص
گزارش‌های متعددی وجود دارد که تهیه قرصی چون ریتالین برای دانش آموزان سخت نیست و علیرغم محدودیت‌هایی که در داروخانه‌ها مبنی بر عدم ارائه دارو بدون دفترچه و تجویز پزشک وجود دارد باز هم برخی دانش آموزان به عنوان سرگروه اقدام به تهیه این قرص‌ها کرده و آن را با قیمت های متفاوتی از هفت تا ۱۵ هزار تومان به دانش آموزان دیگر می‌فروشند؛ به نظر می‌رسد علیرغم تلاش‌های صورت گرفته هنوز ضعف‌های نظارتی در حوزه توزیع دارو و کنترل بازار سیاه فروش قرص‌هایی چون ریتالین و ترامادول پابرجاست؛ هرچند در این میان جای خالی اطلاع رسانی و آگاهی‌دهی به خانواده‌ها و دانش آموزان نیز به شدت احساس می‌شود.
علی دانشجوی مکانیک است، به‌طور مستقیم از مصرف خود صحبتی نمی‌کند، وی مصرف قرص ریتالین در میان دانشجویان را مترادف دوپینگ ورزشی می‌داند و می‌گوید: از دوستان دانشجوی من کسانی هستند که فقط با مصرف قرص ریتالین می‌توانند امتحان بدهند و در غیر اینصورت دچار اضطراب شدیدی می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: مخصوصا دانشجویان رشته‌های سخت برای تمرکز کردن، بیشتر به سراغ این قرص‌ها می‌رود.
افزایش ۵۰ درصدی مصرف ریتالین در ایام امتحانات!!
مصرف‌کنندگان اين نوع مواد مخدر معتقدند که ريتالين موجب می‌شود که فرد احساس تمرکز، توانمندي در يادگيري و بی‌نیازی به استراحت کند و به همين دليل براي شب‌هاي امتحان مفيد است! درحالی‌که اين بی‌نیازی کاذب است و وقتي بدن نتواند نياز خود را رفع کند، همين ارضا نشدن نياز بدن، باعث پرخاشگري در فرد می‌شود.
آن‌گونه که سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌گوید: «در شب‌هاي امتحان به دليل روي آوردن دانشجويان و دانش آموزان به ماده ريتالين، فروش اين دارو بيش از ۵۰ درصد افزايش می‌یابد.»
دکتر ایرج حریرچی می‌افزاید: طبق بررسی‌ها حدود پنج درصد از دانشجویان و ۴.۵ درصد از دانش‌آموزان سال آخر دبیرستان ریتالین مصرف می‌کنند این در حالی است که این دارو عوارض جدی دارد و منجر به استفراغ، اسهال و در برخی موارد مرگ می‌شود.
او در ادامه به میزان مصرف سیگار و سایر دخانیات از سوی نوجوانان نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: به‌طورکلی در دنیا یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر سیگاری هستند و مصرف دخانیات شایع‌ترین عامل مرگ در جهان محسوب می‌شود همچنین سالانه ۱۰۰ میلیون نفر به دلیل مصرف دخانیات از بین می‌روند و ۹۰۰ هزار نفر هم به دلیل مواجهه دست دوم آسیب می‌بینند یعنی خودشان دخانیات را مصرف نمی‌کنند بلکه در معرض دود آن هستند.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بابیان اینکه مطالعه‌ای در خصوص مصرف سیگار و دخانیات در بین نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله کشورانجام شده است، گفت: طبق نتایج این مطالعه – که تا حدودی تکان‌دهنده است – ۳.۴درصد نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله کشور مصرف‌کننده سیگار هستند که از این میزان ۴.۸ درصد پسران و ۲.۱ درصد را دختران شامل می‌شوند همچنین ۸.۲ درصد نوجوانان مصرف‌کننده سایر مواد دخانی و عمدتاً قلیان هستند که ۱۱.۱ درصد آن را پسران و ۶.۶ درصد را دختران شامل می‌شوند.
