احمدرضا صباغی افزایش مجدد قیمت خودرو که ناشی از نوسانات ارزی وجنگ روانی در راستای تحریم شدن ایران است این زمزمه را در بین کارشناسان وفعالان صنعت خودروی کشور ایجاد می کند که در بازار هیجان زده خودروی امروز خرید وپرداخت نقدینگی چندان معقول به نظر نمی رسد و اگر مردم تا زمانی که به […]
احمدرضا صباغی
افزایش مجدد قیمت خودرو که ناشی از نوسانات ارزی وجنگ روانی در راستای تحریم شدن ایران است این زمزمه را در بین کارشناسان وفعالان صنعت خودروی کشور ایجاد می کند که در بازار هیجان زده خودروی امروز خرید وپرداخت نقدینگی چندان معقول به نظر نمی رسد و اگر مردم تا زمانی که به خودرو نیاز ندارند، از ورود به این بازار خودداری کنند، قیمت ها امکان افزایش را در بازار از دست می دهد.
قیمت خودرو این روزها افزایش قابل توجهی را تجربه کرده ،با این حال خودرو تنها کالایی نیست که اخیرا رشد قیمتش نقل محافل شده است.
بسیاری از کارشناسان وفعالان اقتصادی کشور بر این باور هستند که دلار، سکه، مسکن و حالا خودرو با هجوم سنگین سرمایه های سرگردان روبرو شده اند اما با این حال مقامات وزارت صنعت، معدن و تجارت وعده کاهش قیمت ها را می دهند.
درحقیقت وجود دلالانی که متاسفانه با شرکتهای خودرو سازی زدوبند دارند، عدم شفافیت در امر تولید خودرو ،عدم قاطعیت وزارت صنایع ودرپایان منفعل بودن نمایندگان محترم مجلس عامل گرانی بی حساب و کتاب بازار خودروست.
درحالی که بسیاری از کارشناسان بر ضرورت افزایش دوباره نرخ سود بانکی تاکید کرده اند، پیشنهاداتی نیز در خصوص کاهش تعرفه واردات خودرو به کشور طرح شده است. با این حال خط پررنگ در نظر مخاطبان نخریدن خودرو یا عدم ورود به این بازار برای کسب سود بود . بسیاری از مخاطبان معتقدند که اگر خریداران استقبالی از قیمت های جدید نکنند، خودروسازان چاره ای جز بازنگری در قیمت و کیفیت خودرو ندارند.
عدم تناسب قیمت با کیفیت از انتقادات مهمی است که به بازار خودرو وارد است. قیمت خودرو در ایران از همه کشورهای دنیا بالاتر است وکمترین کیفیت را هم خودروهای ایرانی دارند که وقوع این اتفاق به این دلیل است که با وجود رانت های موجود تعرفه های واردات خودرو هم حذف نمی شود تا خودروی خارجی ۳۰هزار دلاری به قیمت ۵۰۰ میلیون تومن در کشور فروخته شود.
و اما نخریدن
در حقیقت فرهنگ نخریدن نه تنها ماشین بلکه هر کالا یا جنسی که بیش از حد ارزشش بالا رفته است باید بین مردم جا بیفتد. مردم با خریدن خودرو می خواهند قدرت خرید خود را حفظ کنند اما نمی دانند که با این هیجان زدگی ها در طولانی مدت قدرت خرید خود را کم می کنند. اگر هر چیز گران شد و مردم نخریدند آن وقت این پولهای سرگردان وارد بازار دلالی نمی شود بلکه در اشتغال زایی مولد مصرف خواهد شد.
نظارت وکنترل دقیق راهکارآرامش بازار خودرو
محمود مخلصی دبیر اتحادیه فروشندگان خودرو درباره موضوع افزایش قیمت خودرو گفت: کنترل و نظارت بر فعالیت سرشاخه های عرضه کننده خودرو و جلوگیری از احتکار این کالا، راهکار ایجاد آرامش در بازار خودرو است.
وی با اشاره به اینکه انحصار در شرکتهای عرضه کننده خودروهای داخلی یکی از معضلات بازار خودرو است افزود: عرضه در این شرکتها به نحوی است که درصورت ثبت نام اینترنتی، فقط عوامل این شرکتها موفق به ثبت نام می شوند و مصرف کننده امکان آن را پیدا نمی کند و اگر بصورت مستقیم نیز فروش انجام شود در نهایت کالا به بازار می رود و مصرف کننده نمی تواند از طریق شرکت خودرو دریافت کند که این رویه عامل دیگر افزایش قیمت خودرو در بازار است.
وی با بیان اینکه سود حاصل از این روش فروش خودرو ها نصیب عوامل شرکتهای توزیع کننده می شود گفت: خودروهای خارجی نیز از این وضعیت مستثنی نبوده و ورود آنها به بازار نیز از طریق گروهی خاص امکان پذیر است.
دبیر اتحادیه فروشندگان خودرو افزایش قیمت خودرو را سبب ایجاد نگاه سرمایه ای مردم به این کالا دانست و ادامه داد: هم اکنون مردم خودرو را خریداری و برای افزایش قیمت نگهداری می کنند تا پس از بالا رفتن قیمت، آن را به فروش برسانند درحالی که با افزایش عرضه به بازار از خودروهای تولید شده فعلی، می توان این روند را شکست و مانع از افزایش قیمت خودرو شد.
مخلصی با اشاره به خودروهای وارداتی موجود در گمرک و ممانعت از خروج آنها افزود: ارز کشور برای ورود این خودروها مصرف شده است بنابراین با توجه به ورود قانونی این کالا چرا مسئولان اجازه ترخیص آنها را صادر نمی کنند؟
وی بابیان اینکه نظارتی بر عرضه خودروهای خارجی وجود ندارد که این کالا به دست مصرف کننده برسد گفت: با وجود روند فعلی در افزایش قیمت معلوم نیست خودرو وارداتی ترخیص شده از گمرک به دست مصرف کننده می رسد یا در پارکینگ دیگری احتکار می شود آیا نظارت و قدرتی بر کنترل سرشاخه ها وجود دارد ؟
دبیر اتحادیه فروشندگان خودرو با اشاره به اینکه افزایش روز به روز خودرو سبب گرایش مصرف کننده به سمت خرید خودرو شده و این افزایش تقاضا سبب ادامه روند افزایش قیمت این کالا شده است ادامه داد: اگر کالا به اندازه کافی در بازار باشد هیچ زمانی این افزایش قیمت اتفاق نمی افتد.
در این بین برخی کارشناسان اتفاقات روزهای اخیر را در بازار خودرو قابل‌پیش‌بینی می‌خواندند و علت اصلی این موضوع را در کاهش ارزش پول ملی و نیز تورم انتظاری آتی، ناشی از عدم اطمینان به آینده بازار جست‌وجو می‌کنند. این کارشناسان همچنین بازار خودرو را در جذب سرمایه‌های سرگردان گزینه مناسبی می‌خواندند و تاکید دارند به‌دلیل اینکه خودرو از سطوح قیمتی پایین‌تر و تنوع بیشتری در مقایسه با مسکن برخوردار است قابلیت جذب بیشتری از هرم تقاضای سرمایه‌های سرگردان را دارد.
سخن آخر
همان‌طور که گفته شد کارشناسان دلایل گوناگونی برای این افزایش قیمت‌ها مورد توجه قرار داده‌اند که خروج آمریکا از برجام را می‌توان سر آغازی بر این افزایش قیمت‌ها دانست.
خروج آمریکا و بعدازآن انتشار بیانیه شرکت پژو سیتروئن به عنوان یکی از شرکای اصلی ایران، مبنی‌بر تعلیق فعالیت‌های خود در بازار ایران، اولین دلیلی بود که مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است. در کنار این مساله عرضه کم خودروسازان به دلایل گوناگون سبب شده تا کفه تقاضا به نسبت کفه عرضه سنگینی کند.
هر چند خودروسازان عرضه محدود و احتکار را به بهانه افزایش قیمت تکذیب کرده‌اند. با این حال بعد از نوسانات نرخ ارز و محدودیت‌های ارزی که دولت ایجاد کرد، خودروسازان تلاش کردند تا از طریق افزایش قیمت محصولات خود تا حدودی جلوی ضرر را بگیرند.
ازآنجاکه تلاش‌های خودروسازان برای کسب مجوز افزایش قیمت به میزانی که مد نظرشان بود، ناموفق ماند آنها به‌نوعی تلاش کردند تا با عرضه قطره چکانی خودرو به بازار و خریدن زمان تا روشن شدن شرایط به نوعی جلوی ضررهای احتمالی ناشی از عرضه خودرو به بازار را برای خود کاهش دهند.
سنگینی کفه تقاضا در بازار به‌دلیل کاهش عرضه دلیل دومی بود که کارشناسان برای بی‌ثباتی بازار خودرو بیان کردند. هجوم سرمایه‌های سرگردان نیز به بازار خودرو را می‌توان عامل سوم در این زمینه دانست.
با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد ایران و همچنین نبود افق روشن با توجه به شرایطی که در ارتباط با برجام ایجاد شده و اقتصاد کشور را تهدید می‌کند، سرمایه‌های سرگردان تلاش می‌کنند تا به‌نوعی خود را از گزند این آسیب‌ها در امان نگه دارند.بنابراین مردم تلاش می‌کنند تا سرمایه‌های ریالی خود را به کالاهای بادوام تبدیل کنند. در این میان با توجه به سرمایه بری کم خودرو در مقابل مسکن، بازار خودرو مورد توجه سرمایه‌های سرگردان قرار گرفته و این عامل در کنار کاهش عرضه خودروسازان سبب شده تا قیمت‌ها در بازار به‌صورت افسارگسیخته‌ای افزایش یابند.
