اهدای خون از گذشته های دور، در یونان، هند باستان و اسپانیای قرون وسطی امری عادی محسوب می شد. گرفتن خون (حجامت)، نه برای تزریق به بیماران دیگر، بلکه برای «تعادل» گردش خون مختل شده استفاده می‌شد. در ایران زمین هم اهدای خون امری مقبول و پسندیده به حساب می آمد. اهدا از هدیه گرفتن […]

اهدای خون از گذشته های دور، در یونان، هند باستان و اسپانیای قرون وسطی امری عادی محسوب می شد. گرفتن خون (حجامت)، نه برای تزریق به بیماران دیگر، بلکه برای «تعادل» گردش خون مختل شده استفاده می‌شد. در ایران زمین هم اهدای خون امری مقبول و پسندیده به حساب می آمد. اهدا از هدیه گرفتن و هدیه دادن می آید و همه کس هدیه دادن و گرفتن را دوست داشته و دارند. در این میان زنان گوی سبقت را از مردان در زمینه هدیه گرفتن و هدیه دادن ربوده اند؛ اما گویا در یک مورد خاص یعنی اهدای خون موضوع برعکس است.

شهلا منصوریه: براساس آخرین گزارش منتشر شده سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۷ نزدیک به ۱۱۳ میلیون اهدای خون در جهان صورت گرفته است، که از این میان سهم کشورهای عضو مدیترانه شرقی حدود ۹۹ میلیون است و از این میزان بیش از ۲ میلیون اهدای خون در ایران دریافت شده که رقم قابل توجهی است. به گفته سخنگوی سازمان انتقال خون؛ شاخص اهدای خون در ایران ۲۷ واحد به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت است که از این نظر سرآمد کشورهای منطقه به شمار می رود؛ که سهم مشارکت زنان در این میان تاسف بار است. به گفته دکتر بشیر حاجی بیگی، با وجود اینکه نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل می دهد اما سهم زنان ایرانی در اهدای خون زیر ۱۰ درصد است.

اهدای خون؛ معامله با خدا
یک خانم، ۵۵ ساله که دارای کارت نقره ای اهدای خون است می گوید که اولین بار در جوانی و از روی کنجکاوی خون اهدا کرده است، اما پس از انجام این کار و پی بردن به مزایای اهدای خون و کمک به بیماران به طور مرتب این امر را انجام می دهد. سیما سماواتی که تجربه ۴۱ بار اهدای خون دارد، می گوید که سالی سه بار خون اهدا می کند و فقط در دوران بارداری و شیردهی که امکان اهدای خون وجود ندارد از اهدای خون صرف نظر می کند.
این دارنده کارت نقره ای اهدای خون، ادامه می‌دهد: هنگامی که انسان حس می‌کند بدون پرداخت هیچ پولی و تنها با حجم کمی از خون خود می‌تواند جان سه نفر را نجات دهد، احساس بسیار خوبی پیدا می‌کند، این موضوع بسیار ارزشمند است.
افراد دیگری هم هستند که چنین احساسی دارند و اهدای خون را معامله با خدا می دانند. مریم شکوری با اعتقاد به این موضوع می گوید: در زندگی مشکلات بسیار سختی برایم پیش آمده، اما در نهایت حل شده‌اند، احساس می‌کنم این موضوع به دلیل دعای افرادی است که از خون من استفاده کرده‌اند.

مشارکت ۱۰ درصدی زنان
با وجود اینکه هستند خانم هایی که به طور مرتب خون اهدا می کنند اما به گفته سخنگوی سازمان انتقال خون ایران، یکی از دغدغه های مهم سازمان انتقال خون ایران، کاهش مشارکت زنان در اهدای خون است. موضوعی که در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان در حوزه طب انتقال خون نگاه ویژه‌ای به اهدای خون زنان دارند. به عنوان مثال در فرانسه آمار اهدای خون زنان مانند اهدای خون مردان ۵۰ درصد است.
حاجی بیگی با بیان این مطلب ادامه داد: این در حالیست که در کشور ما از ۲ میلیون و ۸۳ هزار و ۹۱۴ واحد خون اهدایی، تنها ۴.۳۸ درصد از سهم اهدای خون در کشور مربوط به بانوان است. در حال حاضر در ایران در تمامی استان‌های کشور سهم اهدای خون زنان زیر ۱۰ درصد است. به عنوان مثال استان لرستان با ۹.۶۳ درصد، ایلام با ۷.۸۳ درصد و مرکزی با ۷.۵۸ درصد سه استان برتر در زمینه اهدای خون زنان در سال ۹۴ بودند که در این آمار در ۱۰ ماهه سال ۹۵ زنان استان سیستان و بلوچستان از استان ایلام پیشی گرفتند.

دلایل کمرنگ بودن مشارکت زنان
سخنگوی سازمان انتقال خون کشور با اشاره به مهم‌ترین عوامل کمرنگ بودن مشارکت زنان در اهدای خون کشور، می گوید: ترس از کم خونی، ترس از سوزن کیسه‌های اهدای خون، ترس از ابتلا به بیماری‌های عفونی مانند ایدز و هپاتیت، ضعف قوای جسمانی و ممانعت شوهران از اهدای خون همسران خود از عوامل کاهش مشارکت بانوان در امر اهدای خون کشور محسوب می‌شود.
به گفته حاجی بیگی، داشتن ذهنیت منفی نسبت به اهدای خون در زنان، ترس از ضعیف شدن و عدم دسترسی آسان به مراکز اهدای خون از دیگر عوامل مهم کاهش مشارکت زنان در امر اهدای خون است، اما باید توجه کرد که در حال حاضر برای اهدای خون تست هموگلوبین گرفته می‌شود تا میزان آنمی و غلظت خون در اهداکنندگان پیش از اهدا مشخص شود. همچنین مکمل‌های حاوی آهن نیز برای اصلاح کم خونی به صورت رایگان به مراجعین در همه مراکز انتقال ارائه می‌شود.
وی در ادامه می افزاید: با وجود اینکه نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل داده‌اند، اما جمعیت زنان درصد کمی از اهداکنندگان خون در کل کشور را به خود اختصاص می‌دهد. با وجود اینکه احتمال می‌رود جمعیت زنان از نظر داشتن رفتارهای پرخطر در زمینه عفونت‌های قابل انتقال از طریق خون مانند سابقه اعتیاد تزریقی و تماس جنسی نامطمئن در مقایسه با جمعیت مردان جامعه سالم‌تری را تشکیل دهند، اما آمار اهدای خون‌شان کمتر است.

لینک کوتاه :