((نه به خرید)) موضوع هشتکی بود که در فضای مجازی بسیار داغ شد. در حقیقت موج گرانی در بازارهای مختلف کالا از خودرو گرفته تا طلا وارز بسیاری از چهره های مشهور را مجبور به واکنش کرد به طوری که علی کریمی بازیکن مشهور فوتبال کشورمان با اعلام حمایت خود از تشکیل کمپین(( نه به […]

((نه به خرید)) موضوع هشتکی بود که در فضای مجازی بسیار داغ شد. در حقیقت موج گرانی در بازارهای مختلف کالا از خودرو گرفته تا طلا وارز بسیاری از چهره های مشهور را مجبور به واکنش کرد به طوری که علی کریمی بازیکن مشهور فوتبال کشورمان با اعلام حمایت خود از تشکیل کمپین(( نه به خرید)) به نوعی آغازگر افزایش تعداد اعضای این کمپین باشد.
درحقیقت علی کریمی؛ جادوگر فوتبال ایران، در حساب اینستاگرام خود با راه‌اندازی کمپین ((نه به خرید)) از مردم خواسته است که مثل بقیه کشورها از خرید دارایی‌ها خودداری کنند تا بلکه قیمت آن‌ها کاهش یابد پستی که بلافاصله حمایت تعدادی از سلبریتی‌های دیگر از جمله ستاره‌های ورزشی را به همراه داشت و از طرف دیگر در بین حساب اینستاگرام مردم عادی، هشتگ نه به گرانی موج جدیدی از اتحاد علیه گران شدن کالاها به راه انداخت.
شرایط کنونی اقتصاد ایران نشان می دهد که عوامل اقتصادی که سیگنال افزایش قیمت‌ها را در بازار انعکاس می‌دهند کمی متفاوت است. درهمین راستا، سوال‌هایی در ذهن مردم ایجاد می شود که یافتن پاسخ آن‌ها اجتناب‌ناپذیر است.
واقعیت تلخ این است که جنس معضلات اقتصادی متفاوت از مشکلات اجتماعی وسیاسی است. در صحنه اقتصاد، پی‌ریزی سیاست‌های غلط و شکل‌گیری روابط پویا بین متغیر‌های گوناگون و تجمیع این روابط در سیر زمان است که باعث می‌شود تا در نقطه‌ای از زمان یک معضل اقتصادی نمایان شود. بنابراین ریشه معضلات اقتصادی، شکل‌گیری دامنه وسیع و سلسه مراتب منطقی و پیش‌بینی‌پذیر از سیاست‌گذاری غلط در سیر زمان از سوی سیاست‌گذار است.
درمرحله اول سیاست‌های غلط زمینه ورود اقتصاد به معضلات اقتصادی را فراهم کرده و در گام بعدی در نقطه‌ای از زمان معضل مذکور نمایان می‌شود. مادامی که موج اتحاد علیه سیاست‌های غلط؛ به‌عنوان علت معضلات، در بین عموم مردم صورت گیرد، زمینه برای پیشگیری از وقوع معضلات اقتصادی فراهم شده است. اما مادامی که اقتصاد به نقطه‌ای از زمان رسید که شکل‌گیری معضل در پی نیروهای از پیش تعیین شده اجتناب‌ناپذیر شد، واقعیت تلخ این است که اثرگذاری شکل‌گیری اتحاد عمومی در نقطه نمایان شدن معضل، تا حد زیادی به ساختار بازار بستگی دارد.
درواقع یک گرانی می‌تواند ناشی از افزایش حاشیه سود باشد، گرانی دیگر می‌تواند ناشی از هزینه تمام‌شده دارایی باشد اما گرانی سوم می‌تواند از طریق سوداگری در بازارها صورت گیرد. در فرآیند قیمت‌گذاری، بنگاه‌ها معمولا بهای تمام‌شده کالاهای خود را محاسبه کرده سپس با افزایش یک حاشیه سود به آن، قیمت نهایی خود را تعیین می‌کنند.
درقیمت نهایی کالاها و خدمات دو عامل مهم موثر است: اولین عامل تمامی هزینه‌های تولید مانند دستمزد، سوخت و مواد اولیه بوده و دومین عامل نیز حاشیه سودی است که مالک بنگاه برای محصول نهایی خود تعیین می‌کند.
اگرافزایش قیمت از محل بهای تمام‌شده کالای تولید شده باشد، که این حالت عمدتا در بازارهای رقابتی مشاهده می‌شود، ((نه به خرید)) نه تنها اثر‌گذار نیست بلکه رکود را در صحنه این بازار ایجاد می‌کند. به عبارت دیگر در یک بازار رقابتی، تولید‌کننده فرصت افزایش حاشیه سود خود را ندارد و افزایش قیمت همزمان از سوی تمامی رقبا صورت می‌گیرد. بنابراین در چنین حالتی اگر موج تقاضا در مقابل عرضه کالاها کاهش یابد نتیجه آن حاکم شدن رکود اقتصادی برجامعه است. به بیانی دیگر، در بازار رقابتی تولید‌کننده در معرض افزایش قیمت عوامل تولید بوده و فرصتی برای افزایش غیرمتعارف حاشیه سود ندارد زیرا که در چنین حالتی بازار خود را از دست خواهد داد. بنابراین در این سناریو افزایش قیمت خارج از کنترل بازار و نتیجه تجمیع سیاست‌های تورم‌محور در بطن اقتصاد بوده و تحریم بنگاه به منزله شکل‌گیری رکود در این بازار است.
اگر افزایش قیمت از محل افزایش حاشیه سود اتفاق افتاده باشد، کاهش تقاضا متاثر از اتحاد عمومی، به میزان قابل توجهی می‌تواند روی کاهش قیمت‌ها موثر باشد. در چنین حالتی که عمدتا در بازارهای انحصاری شکل می‌گیرد، انحصارگر، پس از جمع هزینه تولید کالای خود تحت تاثیر شرایط آشفته بازار این فرصت را دارد تا حاشیه سود خود را به میزان غیر معمولی افزایش دهد. به عبارت دیگر خطر ناشی از رقبا، در کمین تولید‌کننده انحصاری نیست و این تولید‌کننده می‌تواند به خوبی از شرایط آشفته بازار استفاده کند. چون تعداد رقبای تولید‌کننده در چنین بازاری پایین بوده، این وضعیت آشفته و متعاقبا افزایش حاشیه سود، هزینه آنچنانی برای تولید‌کننده ندارد. اما در چنین حالتی تنها عاملی که پاسخ انحصارگر را با تحمیل هزینه به او می‌دهد، امتناع عموم از خرید کالا و خدمات است. در چنین حالتی کاهش تقاضا فشار رو به پایین به قیمت تمام‌شده کالا آورده و کنترل قیمت‌ها محتمل است. بنابراین در مجموع می‌توان گفت درخصوص ملاحظه ساختاری، درجه اثرگذاری اتحاد عمومی در تقابل با گرانی، به حد قابل توجهی به جنس گرانی کالا بستگی دارد.
اما به منظور بررسی آثار ایجاد کمپین(( نه به خرید)) بر اقتصاد کشور با کارشناسان وفعالان اقتصادی گفتگو کرده ایم تا از نظرات آنها مطلع شویم.

لغودستورالعمل قیمت گذاری کالاها به جزکالاهای اساسی
فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو معتقد است تا زمانی که فاصله معناداری در قیمت کارخانه و بازار وجود دارد، خروج سفته‌گری غیرممکن است. وی گفت: به عبارتی، تمام فروشندگان اعم از واردکننده و تولیدکننده باید مجاز به عرضه در حاشیه بازار باشند و ‌دستورالعمل‌های قیمت‌گذاری تمامی کالاها جز کالاهای اساسی باید ملغی شود.
وی اظهارکرد:کاهش تقاضا در تعدیل قیمت قطعا موثر است و توجه کنید که افزایش قیمت فعلی در محصولات دو منشا دارد؛ اول نظام تخصیص ارز که کند و ناکارآمد است که تامین را مساله‌ساز می‌کند و دیگری، هجوم سیل نقدینگی سرگردان که از بازاری به بازار دیگر می‌روند.
زاوه افزود: نکته‌ای که وجود دارد، این است که این حجم سفته‌گری به امید سود بیشتر از مصرف‌کننده نهایی در بازارها می‌چرخند؛ هرچند روش درست کنترل سرعت و جریان نفدینگی است، ولی کاهش تقاضای نهایی مشتریان هم موثر است.
این کارشناس بازار خودرو عنوان کرد: اگر مشتریان نهایی از پرداخت وجوه سنگین خودداری کنند، قطعا جریان سفته‌گری از بازار خارج می‌شود، ولی اگر سرعت نقدینگی توسط دولت کنترل نشود، به بازار دیگر می‌رود. بنابراین بهینه‌ترین روش، انجام توام این دومهم است.
کمپین((نه به خرید)) مانع افزایش قیمت کالاها
رییس خانه اقتصاد ایران با اشاره به کمپین ((نه به خرید)) گفت: حرکتی که شروع شده است جلوی دلال‌بازی را می گیرد، اما باید این حرکت بسیار هوشمندانه باشد؛ هوشمندانه به این صورت که اگر تولیدکننده‌ای کالای خود را گران نکرده، در این ماجرا آسیب نبیند.
ابراهیم جمیلی افزود: کمپین ((نه به خرید)) از یک نظر بسیار خوب است، زیرا مردم را به حقوق مصرف‌کننده آگاه می‌کند وما گاهی اوقات به حقوق مصرف‌کننده آگاه نیستیم و بر این اساس، تحت تاثیر جو قرار می‌گیریم.
وی تصریح کرد: امروز اگر بگویند روغن نیست، همه می‌روند روغن می‌خرند یا اگر بگویند پودر لباسشویی یا صابون نیست، همه می‌روند صابون می‌خرند واین‌گونه است که انبارها تبدیل به انبارهای خانگی می‌شود.
جمیلی گفت: ما گاهی اوقات با حرکت‌هایی که انجام می‌دهیم، باعث خودتحریمی می‌شویم، اما این حرکت کمپین از نظر من حرکت خوبی است، زیرا همه در یک جریانی قرار می‌گیرند که بدانند به حداقل حقوق مصرف کنندگان آگاه شوند.
وی اضافه کرد: این کمپین اگر باعث کاهش قیمت‌ها نشود، جلوی افزایش قیمت‌ها را می‌گیرد و ما باید توجه کنیم که توان خرید مردم حد و حدودی دارد و سبد کالایی مردم با درآمد توام باشد.
جمیلی خاطرنشان کرد: شرایط سختی بر کشور تحمیل شده است و باید از حقوق اکثریت مردم حمایت کنیم واین کمپین یک حمایت مردمی است.
سخن آخر
بنابراین با تشکیل کمپین(( نه به خرید)) به نوعی شاهد اعتراض مردم به گرانی کالاهای مختلف از مسکن گرفته تا خودرو وطلا هستیم اما نکته مهم اینجاست که تشکیل این کمپین تاثیرگذاری باشد وبتواند به نوعی در کاهش چشمگیر اقلبام مختلف موثر واقع شود.

لینک کوتاه :