وزرای شرکت کننده در نشست ۱۷۴ اوپک به این توافق مهم رسیدند که به بیانیه همکاری اوپک وغیراوپک که بر اساس آن تا پایان سال ۲۰۱۸ روزانه۸/۱ میلیون بشکه از میزان تولید کم می شد پایبند بمانند.درحقیقت این توافق بدین معنی است که میزان پایبندی کشورها به کاهش تولید نفت که درمقاطعی از ۱۰۰ درصد […]
وزرای شرکت کننده در نشست ۱۷۴ اوپک به این توافق مهم رسیدند که به بیانیه همکاری اوپک وغیراوپک که بر اساس آن تا پایان سال ۲۰۱۸ روزانه۸/۱ میلیون بشکه از میزان تولید کم می شد پایبند بمانند.درحقیقت این توافق بدین معنی است که میزان پایبندی کشورها به کاهش تولید نفت که درمقاطعی از ۱۰۰ درصد تجاوز کرده بود به ۱ درصد برسد تا به این ترتیب حدود یک میلیون بشکه نفت به بازار اضافه شود.البته نظرکارشناسان بر این موضوع است که به صورت عملی بین ۴۰۰ تا۶۰۰ هزاربشکه وارد بازار نفت خواهد شد.
جلسه کمیته نظارت بر بیانیه اوپک شب گذشته در وین با حضوروزرای عضو این سازمان اقتصادی در دبیرخانه اوپک برگزارشد. در این جلسه که با حضور وزرای نفت کشورهای صادرکننده طلای سیاه برگزار شد.ایران به شدت نسبت به تصمیم افزایش تولید نفت که بعضی از اعضای اوپک دنبالش هستند، اظهار گلایه کرد به همین دلیل بیژن زنگنه پیش از ترک هتل محل اقامتش خطاب به خبرنگاران گفت:((یکی به من بگوید چرا باید در بازاری که متعادل است، تولید نفت را افزایش دهیم؟))
ایران، مخالف بزرگ افزایش تولید نفت
در شرایط کنونی۴ سناریو به منظور افزایش تولید نفت از سوی اعضای عضو و غیر عضو مطرح شده است، پیشنهاد روسیه، افزایش ۵/۱میلیون بشکه ای نفت، پیشنهاد عربستان، افزایش ۱ میلیون بشکه ای نفت، پیشنهاد الجزایر ۶۰۰هزار بشکه‌ای و کویت پیشنهاد ۹۰۰هزار بشکه ای را مطرح کرده است، اما ایران معتقد است وقتی بازار نفت متعادل است لزومی به افزایش تولید نفت نیست و این پیشنهادها همگی به دلیل تحریم‌هایی نفتی است که قرار است به ایران اعمال شود.
با آغااز این نشست خالد الفالح، وزیر انرژی و منابع طبیعی عربستان گفت: تقاضا در نیمه دوم سال جاری نسبت به نیمه اول سال ۲ میلیون بشکه روز بیشتر می شود و از زمان شروع توافق کاهش تولید نفت، تقاضای جهانی نفت بیش از ۳ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است.به گفته وی بر اساس گزارش کمیته فنی، عرضه جهانی نفت بیش از ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است.
وزیر نفت عربستان تصریح کرد: تحلیل اوپک نشان می‌دهد که در نیمه دوم امسال کمبود عرضه در بازار می‌تواند به ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز برسد و این قابل قبول نیست.
هنوزصحبت های وزیر نفت عربستان تمام نشده بود که بیژن زنگنه وزیر نفت ایران به نشانه اعتراض نشست کمیته نظارت بر بیانیه اوپک را ترک کرد.
ظاهراعلت ترک زنگنه اعتراض به تصمیم اعضای اوپک است که قصد دارند، تولید نفت را برای ۶ ماه دوم سال میلادی افزایش دهند.
درپایان نشست «کمیته مشترک وزارتی نظارت بر بیانیه اوپک و غیر اوپک» اعضا تصمیم گرفتند پیشنهاد افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت اوپک و غیر اوپک را به کنفرانس وزرای اوپک ارائه کنند. البته نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که پیش از برگزاری جلسه ۱۷۴ اوپک، برخی از کارشناسان بازار انرژی گفته بودند، این جلسه سیاسی ترین جلسه اوپک در چند سال اخیر است و تصمیماتی که در این جلسه اتخاذ خواهد شد، اقتصادی نیست.
درواقع اعضای اوپک قصد دارند، بعد از تحریم نفتی ایران که از آبان ماه سال جاری شروع می شود، جای نفت ایران را در بازار پر کنند و با این تصمیم چراغ سبزی را به طرف آمریکایی به منظور اعمال تحریم‌های نفتی علیه ایران نشان دهند.
بازگشت به سقف گذشته با افزایش تولید اعضا
سیدمحمدعلی خطیبی کارشناس انرژی با اشاره به اینکه در توافق اخیر اوپک اگرچه سقف تولید حفظ شد، اما تولید اعضا برای بازگشت به سقف پیشین افزایش پیدا خواهد کرد و در صورت عدم توانایی آنها مانند گذشته، عربستان این فاصله را پر خواهد کرد.
وی با اشاره به توافق صورت گرفته در جلسه ۱۷۴ اوپک در وین، با اشاره به اینکه نتیجه این جلسه را می‌توان از دو منظر مورد بررسی قرار داد، گفت: یک منظر این است که اعضای اوپک در این جلسه سقف تولید را تغییر ندادند و به همان سهمیه‌هایی که قبلاً توافق کرده بودند، اشاره شده و پایبند خواهند بود، اما منظر دیگر افزایش تولید است، به این نحو که در توافق قبلی مقرر شده بود که اوپک ۱۰۰ درصد تولید را کاهش دهد و به جای کاهش ۱۰۰ درصدی، ۱۵۰ درصد کاهش پیدا کرده؛ یعنی اگر قرار بود، به عنوان مثال یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه تولید نفت کاهش پیدا کند، این رقم حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه بوده است که در جلسه اخیر اعلام شد، اعضا باید به همان توافق قبلی یعنی کاهش۱۰۰ درصدی برسد و این به منزله بالا بردن ۶۰۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت است.
این کارشناس انرژی با اشاره به اینکه علت کاهش بیش از حد توافق گذشته عدم امکان تولید نفت توسط برخی از کشورهای عضو اوپک به دلایل مختلف بود و به نظر می‌رسد که هنوز شرایط تغییر پیدا نکرده و این کشورها نمی‌توانند بر اساس سهمیه‌ای که برایشان در نظر گرفته شده بود، نفت خود را تولید کنند.
خطیبی ادامه داد: آنچه که به نظر می‌رسد این است که بر اساس بیانیه اوپک نباید تا پایان سال جاری میلادی در سقف و سهمیه‌ها تغییری صورت گیرد، اما مشکلی که برای کشورهای این سازمان وجود دارد این است که برخی از این کشورها توانایی تولید بر اساس سهمیه را ندارند و آنها معمولاً با کشورهایی که توانایی بالا بردن سقف تولید و یا مازاد تولید را دارند، توافق کرده و آنها نفت خود را جایگزین این کشور خواهند کرد.
وی با تأکید بر اینکه یکی از این کشورها می‌تواند ایران باشد، گفت: همان‌طور که می‌دانید در ماه‌های آتی بر اساس تهدید آمریکا قرار است، تحریم‌های نفتی علیه ایران اعمال شود و قطعاً تولید نفت ایران با اعمال این تحریم‌ها کاهش پیدا خواهد کرد که بر این اساس کشورهایی که مازاد تولید دارند، سریعاً نفت خود را جایگزین نفت ایران خواهند کرد، هرچند که بر اساس توافق اوپک باید این سهم رعایت شود.
این کارشناس انرژی با اشاره به اینکه مثلاً عربستان سعودی خود را در مقابل دنیای غرب متعهد می‌داند، گفت: اگر به خاطر داشته باشید، حتی در قضیه ۱۱ سپتامبر عربستان بدون اینکه مجوز داشته باشد، سریعاً تولید نفت خود را بالا برد و چندین محموله به آمریکا صادر کرد، تا آنها مشکل کمبود نفت و انرژی نداشته باشند.
خطیبی تصریح کرد: در گذشته عربستان سعودی بدون اینکه سازوکار و یا مجوز افزایش تولید را داشته باشد، این کار را انجام می‌داد، اما در سال‌های اخیر برای افزایش تولید خود دنبال سازوکار و مجوز است و آنچه که در جلسات اخیر اوپک نشان می‌دهد، آنها می‌خواهند افزایش تولید خود را بر اساس مجوزهای دریافتی از اوپک انجام دهند.
وی با اشاره به اینکه معمولاً کشورهایی مثل عربستان، کویت و امارات به توافقات پایبند نبوده و نیستند، گفت: اگر آنها تخلفی انجام دهند، قطعاً اوپک با این کشورها برخورد خواهد کرد، ولی در حال حاضر آنها به دنبال سازوکاری برای افزایش تولید نفت خود هستند که ظاهراً این توافق نشان داد، آنها مجوزهای لازم برای این کار را دارند.
این کارشناس انرژی با اشاره به تحریم‌های سال‌های ۹۰ و ۹۱ گفت: در آن سال‌ها نیز این کشورها سریع نفت خود را جایگزین ایران کردند، تا در قیمت نفت تأثیری نداشته باشد و کمبود نفت در بازارحس نشود که ظاهراً در توافق اخیر اوپک نیز آنها این مجوز را خواهند داشت.
سخن آخر
بنابراین با توجه به تصمیم های گرفته شده از سوی اوپک به نظر می رسد تیم ایرانی شرکت کننده در نشست اخیرصادرکنندگان نفت جهان نسبت به تصمیم های اتخاذ شده رضایت نسبی را داشته باشند اما نباید از این نکته مهم غافل شویم که با آغاز اعمال تحریم های نفتی آمریکا بر علیه ایران به طور محسوس شاهد کاهش میزان تولید نفت ایران خواهیم بود که در چنین شرایطی کشورهای دیگر صادرکننده وبه خصوص عربستان سعودی حساب ویژه ای برروی تسخیرسهم صادرات نفت ایران باز کرده اند.
