مریم علیزاده معاملات امروز بورس تهران در حالی پیگیری شد که در ابتدا شاهد افزایش نماگر اصلی بازار بودیم. اما با گذشت زمان و بازگشایی نمادهایی که برای برگزاری مجمع سالانه متوقف شده بودند، در نهایت تمام شاخص‌های بازار در محدوده‌های منفی به کار خود پایان دادند. روز جاری دادوستدهای پُرهیجان تالار شیشه ای سبب […]
مریم علیزاده
معاملات امروز بورس تهران در حالی پیگیری شد که در ابتدا شاهد افزایش نماگر اصلی بازار بودیم. اما با گذشت زمان و بازگشایی نمادهایی که برای برگزاری مجمع سالانه متوقف شده بودند، در نهایت تمام شاخص‌های بازار در محدوده‌های منفی به کار خود پایان دادند.
روز جاری دادوستدهای پُرهیجان تالار شیشه ای سبب نوسان شاخص کل شد. از سوی دیگر بازگشایی منفی نمادهای مطرح و بزرگی همچون «خساپا» و «ذوب» از رشد ابتدای صبح شاخص جلوگیری کرد. اما در عرصه سیاست و دیپلماسی توئیتری، لفاظی های اخیر رئیس جمهور آمریکا سبب پُررنگ تر شدن ریسک های سیستماتیک سیاسی شده است. از این رو روز گذشته شاهد سقف شکنی های جدید سکه و دلار در بازار آزاد بودیم. گزارش ها حاکی از آن است که امروز نیز نرخ دلار در بازار آزاد به ۹۴۰۰ تومان و قیمت هر عدد سکه به سه میلیون و ۴۵۰ هزار تومان رسید.
به نظر کارشناسان یکی از عمده دلایل جذاب شدن مجدد بازارهای موازی از جمله طلا، نزدیک شدن به زمان آغاز تحریم‌های آمریکا در تاریخ ۱۵ مرداد است.
به نظر می رسد یکی از مهمترین دلایل خروج ین روزهای حقیقی ها از بورس، فرارسیدن زمان اولین سری تحریم های یکجانبه آمریکا باشد. بطور خلاصه این سری تحریم ها مربوط به خرید یا اکتساب اسکناس‌های دلار آمریکا توسط حکومت ایران، تحریم‌های مربوط به تجارت ایران با طلا یا فلزات گرانبها، تحریم‌های مربوط به فروش، عرضه، تأمین یا نقل و انتقال گرافیت، فلزات خام و نیمه ساخته مانند آلومینیوم و فولاد و صادرات یا نرم‌افزار برای یکپارچه‌سازی فرآیندهای صنعتی به ایران، تحریم‌های مربوط به معاملات خرید یا فروش ریال ایران یا نگهداری حساب‌ها و وجوه عمده‌ای که در خارج از خاک ایران بر پایه ریال ایران نگهداری می‌شوند. در ادامه همچنین تحریم‌های مربوط به خرید، پذیره‌نویسی یا تسهیل معاملات دیون حاکمیتی ایران وتحریم‌های بخش خودروسازی ایران نیز از این زمان کلید خواهد خورد.
همچنین از این تاریخ به بعد، دولت آمریکا مجوزهای برجامی صادر شده برای رفع تحریم‌های اولیه را لغو خواهد کرد. این تحریم ها شامل مجوز واردات فرش و مواد غذایی از مبدا ایران به آمریکا و برخی مبادلات مالی مرتبط با آنها ذیل مجوزهای مربوط به “قانون تحریم‌ها و مبادلات ایران” که فعالیت‌های انجام‌شده وفق مجوزهای صادر شده برای صادرات و بازصادرات هواپیماهای تجاری مسافربری و قطعات و خدمات مربوطه به ایران را نیز شامل می شود.
حال به نظر می رسد با توجه به نزدیکی زمان آغاز تحریم های مذکور که بخش مهمی از واردات طلا را نیز در بر می گیرد، سرمایه گذاران سعی در تبدیل نقدینگی خود به طلا و یا سکه خواهند کرد. با این تفاسیر، افت روزهای اخیر شاخص بورس کاملا توجیه پذیر خواهد بود. چراکه با افزایش اقبال فعالان اقتصادی به سمت بازارهای موازی از جمله طلا و سکه، بورس مجددا برای مدت موقتی به حاشیه رانده می شود.
اما نکته جالب توجه اینجاست که در برهه های تاریخی مشابه، بعد از اوج گیری قیمت ها در بازارهای مالی موازی، با اندک وقفه‌ای، بورس نیز رشدهای خیره کننده ای را تجربه می کند. چراکه هم به لحاظ افزایش نرخ محصولات شرکت های بورسی و شناسایی سودهای جدید و چه به لحاظ افزایش ارزش جایگزینی شرکت ها، قیمت سهام دستخوش تغییرات مثبت می شود.
اما نکته مغفول این روزهای بورس تهران، تعدد مولفه های تحلیلی شاخص و قیمت سهام است. کارشناسان معتقدند در دوره ۱۰ ساله اخیر فعالیت بازار سرمایه ایران، دوره حاضر یکی از پُر تنش ترین و ابهام آمیزترین زمان ها برای فعالان بورسی به حساب می آید. از یک سو بازگشت مجدد ریسک های سیاسی بین المللی و از سوی دیگر تنش های داخلی به سبب تغییر در کابینه اصلی دولت، آینده اقتصاد سیاسی را غبارالود و تحلیل ناپذیر ساخته است.
به موارد اشاره شده باید تنش های اقتصادی حاصل از جنگ تعرفه ای بین المللی را نیز افزود که بازار جهانی کامودیتی ها را تحت تاثیر قرار داده است. از سوی دیگر همچنین کارشناسان مسائل اقتصادی بر این باورند با ادامه این جنگ اقتصادی بین المللی، احتمال وقوع رکود دامن گیر دیگری در عرصه جهانی دور از انتظار نیست. چراکه با افت قیمت مواد پایه در بازارهای جهانی، اقتصاد کشورهای بزرگی همچون چین و آمریکا دستخوش تغییرات منفی خواهد شد که به دلیل فراگیر بودن اقتصاد کشورهای مذکور، شاهد تاثیرپذیری منفی از این عدم رشد اقتصادی در بین سایر کشورها نیز خواهیم بود. در مجموع باید دید تدبیر مسولان امر در خصوص چاره اندیشی برای وضع موجود، فضای غبارآلود اقتصادی را به چه سمت و سویی متمایل خواهد ساخت؟ اما متاسفانه در هرصورت رفتارها و گفتارهای به دور از منطق و غیرقابل کنترل ریئس جمهور آمریکا، امنیت جهانی را نشانه رفته و فضای بین المللی را ملتهب ساخته است.
