کجا رفت آن وفا و مهربانی؟! رضا شریعتی، روزنامه‌نگار: این دیوار میعادگاه مردمی بود که می‌خواستند مهربانی را تمرین کنند. در مدت برپایی آن، جالباسی دیوار آجری از لباس‌های کوچک و بزرگ و هزاران وسایل دیگر پر شده بود و هر روز به تعداد این دیوارها اضافه می‌شد، تا جایی که به جز دیوار مهربانی […]
کجا رفت آن وفا و مهربانی؟!
رضا شریعتی، روزنامه‌نگار:
این دیوار میعادگاه مردمی بود که می‌خواستند مهربانی را تمرین کنند. در مدت برپایی آن، جالباسی دیوار آجری از لباس‌های کوچک و بزرگ و هزاران وسایل دیگر پر شده بود و هر روز به تعداد این دیوارها اضافه می‌شد، تا جایی که به جز دیوار مهربانی کلبه مهربانی، ماشین مهربانی، یخچال مهربانی، میز مهربانی، سبد مهربانی و کتابخانه مهربانی به آن اضافه شد.
انسان‌های مهربانی که در این طرح‌های عام‌المنفعه شرکت می‌کردند امیدوار بودند تا با اجرای طرح گوشه‌ای از مشکلات افراد نیازمند جامعه رفع شود، اما پس از مدتی دیدیم این طرح خودجوش مردمی همانند سایر طرح‌ها مدت زیادی دوام نیاورد و اقبال مردمی را از دست داد چنانچه این روزها تب تند دیوار مهربانی در استان‌ها و کشور فروکش کرده است.
اکنون دیگر این دیوار نه‌تنها مهربان نیست، بلکه با وجودش چهره زشتی که به دلیل رعایت نشدن مسائل بهداشتی، غیرقابل استفاده بودن بعضی هدایا، سوءاستفاده سودجویان و نادیده گرفتن کرامت انسانی به شهرها بخشیده است و به قول قدیمی‌ها از هول حلیم در دیگ افتادیم.
دیواری که مهربان نبود
« مرادی» عضو انجمن کودکان کار و بی‌بضاعت گلستان در این باره در گفت‌وگو با جمله گفت: رفته‌رفته با ترویج دیوار مهربانی، سر و کله افراد سودجو پیدا شد و با توجه به شناسایی مکان‌های مربوطه این افراد بلافاصله در محل حضور پیدا کردند و اسباب و وسایل اهدایی مردم را به یغما بردند، در حالی که نیازمند نبودند.
این نیکوکار گلستانی اظهار کرد: از وقتی این دیوار رنگ‌آمیزی‌شده برپا شد، سر و کله آشغال‌جمع‌کن‌های دوره‌گرد هم به جای سطل‌های زباله به این اماکن باز شده است.
عضو انجمن کودکان کار و بی‌بضاعت از معتادان به عنوان سوءاستفاده‌‌کنندگان از این دیوار به علت فروش البسه و وسایل قرار گرفته روی این دیوار و خرید مواد با آن پول یاد کرد و گفت: این روزها از دیوار مهربانی فقط دیوارش مانده و انگار مهربانی‌اش کوچ کرده است. چند میخ کج و کوله یا حفره‌های باقی‌مانده از رخت‌آویزی که آن را هم عده‌ای کنده‌اند محصول دیوار مهربانی بود. آیا با این دیوار همه نیازمندان صاحب لباس شدند؟
بدون سازماندهی اجتماعی به کارکرد خیریه نمی‌رسیم
یک جامعه‌شناس معتقد است؛ اگر در پشت طرح این دیوارها و یخچال‌ها که به صورت خودجوش راه افتاده‌اند، ظرفیت اجتماعی مثل تشکل‌های مردمی و خیریه‌ها وجود داشته باشد، موفق خواهند بود، در غیر این صورت کارکرد اصلی خودشان را از دست می‌دهند.
«زهرا محمدی» با تاکید بر آنکه باید کمک‌ها سازماندهی شود و بدون سازماندهی اجتماعی نمی‌توان به نتایج خیرخواهانه رسید تصریح کرد: ممکن است افرادی در این زمینه منتفع شوند که نیازمند واقعی نیستند.
وی از ظرفیت مساجد برای مدیریت خدمات خیریه نام برد و گفت: حتی زمانی که یک سال از راه‌اندازی دیوار مهربانی نگذشته بود، مردم آن را فراموش کردند که این موضوع دلایل گوناگونی داشت.
این جامعه‌شناس متولی نداشتن این طرح و نابود شدن وسایل اهدایی بر اثر گرد و غبار را از دلایل اصلی از بین رفتن کارکرد این طرح دانست و افزود: اگر سازمان یا یک نهاد رسمی یا سمن‌ها این دیوارها حمایت می‌کرد، شاید به این زودی عمر دیوارها به سر نمی‌آمد.
تلنگر
حال زمان آن رسیده است از خودمان بپرسیم چرا از آن همه استقبال تنها چند رخت‌آویز باقی مانده است؟ جای بسی تأمل دارد که چرا دیواری که چندی پیش عنوان مهربانی را به خود اختصاص داد این روزها فقط دیوارش مانده و انگار مهربانی‌اش کوچ کرده است. به‌راستی، اگر فقط یک لحظه به جای افراد نیازمند بودیم چه می‌کردیم؟ آیا بهتر نیست به جای این دیوارها به انجمن‌های خیریه تکیه دهیم و از آنان حمایت کنیم؟
محبت مجازی جایگزین محبت خانواده و حس انسان‌دوستانه شده است و این موضوع رابطه افراد خانواده و به تبع آن اجتماع را کمرنگ می‌کند. ایجاد دیوار مهربانی دقیقا بازگوکننده این موضوع است، در صورتی که محبت واقعی به جای مجازی و اطلاع از وضعیت یکدیگر نیازی به دیوار مهربانی ندارد. در واقع دیوار مهربانی نشانی از جوگیری ما ایرانی‌هاست. آیا فرد نیازمند باید برای تامین نیازهاش سرخورده شود و با آبرویش بازی شود؟ حس نوع دوستی و محبت بین افراد از جمله سرمایه‌های ما هستند و در صورت از دست دادن این سرمایه‌ها تبعات قابل توجهی را باید تحمل کنیم.
