محمدحسین جعفری سمیع/دبیر سرویس سیاسی اشاره : با آغاز دور تازه تحریم ها علیه ملت ایران ، کشور عزیز ما وارد دورانی به مراتب حساس تر از گذشته شده است. در در چنین روزهایی که فشارهای اقتصادی بر دوش ملت سنگینی می کند ، خبرهای منتشره حکایت از تحرکات برخی جریان های سیاسی و […]
محمدحسین جعفری سمیع/دبیر سرویس سیاسی
اشاره : با آغاز دور تازه تحریم ها علیه ملت ایران ، کشور عزیز ما وارد دورانی به مراتب حساس تر از گذشته شده است. در در چنین روزهایی که فشارهای اقتصادی بر دوش ملت سنگینی می کند ، خبرهای منتشره حکایت از تحرکات برخی جریان های سیاسی و دلواپس در جهت رسیدن به اهداف جناحی خود با توسل مشکلات به وجود آمده در کشور دارد. به عقیده صاحب نظران ، در چنین شرایط حساسی آنچه که در اولویت قرار دارد ، رفع مشکلات کشور ، بازگرداندن آرامش و امید به جامعه و در نهایت اقدام در جهت منافع ملی است. با این حال عده ای منافع جناحی و سیاسی خود را بر مسائل کلان کشور و منافع ملی ارجحیت داده و برای تصاحب قدرت در آینده دست به هر کاری می زنند. این اقدامات گاهی با اعلام فراخوان برای تجمع خودنمایی می کند ، گاهی با آتش زدن برجام و گاهی نیز با تضعیف دولت. اما در این میان دلسوزان کشور چه در جریان اصول گرا و چه اصلاح طلب تمام تلاش خود را بر روی اتحاد و انسجام ملی متمرکز کرده اند. همان اکسیری که امروز کشور عزیز ما به شدت نیازمند آن است. پیرامون این موضوع «جمله» با دکتر احمد حکیمی پور ، نماینده سابق مجلس ، عضو شورای شهر تهران و فعال سیاسی به گفت و گو پرداخته که در ادامه می خوانید.
* برخی از نمایندگان تلاش زیادی کردند تا طرح سوال از رئیس جمهور را در صحن علنی مجلس مطرح کنند. به نظر شما ببا توجه به مشکلات پیش آمده در کشور این موضوع چه تا چه اندازه می تواند در عرصه سیاسی کشور تاثیرگذار باشد؟
کشور عزیز ما امروز در شرایطی به سر می برد که به شدت نیازمند وحدت و انسجام به خصوص در میان مسئولین کشور است. در واقع باید مسئولین وسرای قوا وحدت و همدلی خودشان را به نمایش بگذارند. در چنین شرایطی مطرح شدن سوال از رئیس جمهور نمی تواند نشانه خوبی تلقی شود. البته سوال از رئیس جمهور و سوال از وزیران از اختیارات مجلس است. و این حق نمایندگان مردم است که پیرامون مسائل مختلف و مشکلات کشور از رئیس جمهور و وزیران سوال کنند و حتی برخی از اعضای کابینه را که عملکرد خوبی از آنان دیده نمی شود مورد بازخواست و استیضاح قرار دهند. اما با توجه به حساسیت شرایط کشور چه بهتر بود که این موضوعات در جلسات داخلی مجلس و یا جلسات مشترک بین سران قوا مطرح ، تا از تبعات منفی این موضوع کاسته می شد. در چنین شرایطی طرح سوال از رئیس جمهور در اذهان عمومی یک عمل سیاسی تلقی شده و آن را در راستای تضعیف دولت می داند. بنده با توجه به این موضوع که زمانی دار مجلس به عنوان نماینده ملت حضور داشتم ، قصد ندارم اقدام نمایندگان ملت را در طرح سوال از رئیس جمهور نهی کنم. اما به نظرم در چنین شرایطی چه بهتر بود نمایندگان در یک فضای آرام و به دور از هرگونه جریان سازی جناحی ، با مودّت و همدلی مشکلات را با رئیس جمهور در میان گذاشته و ایشان نیز پاسخگوی مباحث مطرح شده بوده و پیرامون این موضوع هر دو طرف منافع ملی و مصالح کشور را لحاظ می کردند. امروز جامعه ما به شدت نیازمند امید است و باید همه مسئولان امید را در کشور تقویت و گسترش دهند و از هرگونه اقدامی که موجب دلسردی مردم شود پرهیز کنند.
*به اعتقاد برخی از نمایندگان مجلس ، بسیار شایسته بود تا شخص رئیس جمهور داوطلبانه به مجلس رفته و مشکلات و موانع پیش روی دولت را برای نمایندگان تشریح می کردند. به نظر شما این اقدام می توانست در کاهش التهابات سیاسی و اجتماعی کشور موثر باشد؟
جلسات بین سران قوا برقرار است ضمن اینکه اعضای دولت نیز در کمیسیون های مختلف شرکت می کنند. بنابراین اینطور نیست که این ارتباط میان قوه مجریه و قوه مقننه بر قرار نباشد. اما بهتر بود در خصوص برخی مسائل کشور که از اهمیت خاصی برخوردار هستند ، جلساتی تشکیل می شد و به صورت تعاملی به این موضوعات پرداخته می شد. در این صورت شاید نیاز نبود نمایندگان موضوع طرح سوال از رئیس جمهور را مطرح کنند.
*در چنین شرایطی برخی از جریان های سیاسی تلاش می کنند با بهره گیری از وضعیت بحرانی کشور و با تضعیف دولت و جریان رقیب ، شرایط را برای آینده سیاسی خود در انتخابات اسفند ۹۸ و انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ محیا سازند . نظر شما در خصوص این اقدامات چیست؟
فعالیت های انتخاباتی در هر جریان سیاسی و برنامه ریزی برای آینده یک امر طبیعی است و نمی شود بر جریان های سیاسی خورده گرفت که چرا از هم اکنون وارد فاز انتخابات شده اید. اما موضوع اصلی این است که در شرایط حساس کشور نباید جریان های سیاسی تلاش کنند با تضعیف دولت یا جناح رقیب به اهداف سیاسی خود نائل گردند. کشور ما امروز در شرایطی به سر می برد که همه جناح ها و جریان های سیاسی باید تنها به منافع کلان کشور و ملت بیاندیشند و هرگونه اقدامی که منجر به تضعیف ارکان نظام شود ، امری ناپسند است. فراموش کردن مسائل کلان کشور و تمرکز بر مسائل جناحی در چنین شرایطی واقعاً جای تاسف دارد. اعتقاد ما بر این است که مصالح و منافع ملی همواره در اولویت قرار دارد و باید بیش از هر چیز دیگری مورد توجه قرار گیرد.
*با توجه به پیشنهاد مذاکره بدون قید شرط از طرف ترامپ ، امروز شاهد واکنش های متفاوت پیرامون این موضوع هستیم. برخی عقیده دارند باید معقولانه و با خرد ورزی سیاسی با این موضوع مواجه شد و برخی هرگونه مذاکره با آمریکا را نفی می کنند. عقیده شما در این خصوص چیست؟
اصولاً هیچکس نمی تواند مخالف مذاکره باشد. مذاکره در واقع رایج ترین ابزار تعاملات بین المللی در عصر حاضر است. این موضوع حتی در خصوص کشورهای متخاصم نیز صدق می کند. بنابراین موضوع مذاکره نمی تواند هرگز مورد نفی قرار گیرد. کشوری که خود را تابع منطق می داند ، از پشتوانه قوی استدلالی و همچنین از ابزار دقیق دیپلماتیک برخوردار است ، هرگز به مذاکره پشت نمی کند. گفت و گو و مذاکره بسیاری از مسائل ، مشکلات و ابهامات بین دو طرف را حل و فصل می کند. در حین مذاکره است که دو طرف می توانند به طور دقیق مواضع یکدیگر را مورد بررسی قرار دهند و شروط یکدیگر را به طور مستقیم بشنوند. آداب و روسوم دیپلماتیک در سال های گذشته ابعاد تازه ای به خود گرفته و این ضوابط مورد پذیرش جامعه جهانی است. مذاکرات امروزه در سطوح مختلف انجام می گیرد. در سطح کارشناسان ، وزیران و مسئولین عالی رتبه کشورها. بنابراین می توان با هر کشوری در سطوح مختلف مذاکره و گفت و گو کرد. در خصوص مذاکره با آمریکا نیز به همین شکل است. سیاست خارجی ایران بر اساس سه اصل عزت ، حکمت و مصلحت بنا شده و رهبر انقلاب نیز همواره بر آن تاکید داشته اند. بنابراین نمی توان گفت ایران با موضوع مذاکره با آمریکا مشکلی دارد. تنها رژیمی که هیچ مذاکره و گفت و گویی با آن نخواهیم داشت ، رژیم اشغالگر قدس است چرا که به طور کل این رژیم را به رسمیت نمی شناسیم.
*در ماه های اخیر و به ویژه در پی افزایش مشکلات اقتصادی و تعلل دولت در خصوص ترمیم تیم اقتصادی ، شاهد نوعی اختلاف نظر در میان چهره های اصلاح طلب هستیم و هر روز صداهای متفاوتی از درون این جریان می شنویم. برخی از شخصیت های این جریان تلویحاً از اصلاحات ابراز نا امیدی کرده اند و برخی اعتقاد به اصلاح این جریان دارند. نظرتان را در این خصوص بفرمائید؟
به نظر من ناامیدی از اصلاحات هیچ معنایی ندارد و هرگز نباید از اصلاح امور ناامید شد. اگر جریان اصلاحات را به عنوان یک جریان سیاسی مورد بررسی قرار دهیم باید آن را متمایز از اصل اصلاح طلبی بدانیم. پیشینه اصل اصلاح طلبی در ایران به دوران مشروطیت برمی گردد و همچنان در لایه های مختلف اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی روند خود را ادامه می دهد و تا به امروز متوقف نشده است. اما جریان اصلاحات به معنای آنچه که به صورت یک جریان سیاسی از اواخر دهه ۷۰ در ایران متولد و گسترش پیدا کرد ، امروز نیازمند آن است که خود را مورد نقد و بازنگری قرار دهد. این جریان هرگز نباید از ارزیابی و نقد خود غافل شود تا بتواند با متقتضیات زمان پیش رفته و ارتباط خود را با بدنه جامعه حفظ کند. بنابر این جریان اصلاح طلبی نیازمند بازنگری در ۳ حوزه گفتمانی ، ساختاری و هم رفتاری است. از ۲ سال پیش ما همچنان بر آسیب شناسی جریان اصلاحات تاکید داشتیم و همچنان نیز بر این موضوع پافشاری داریم که این جریان مهم سیاسی نیازمند آسیب شناسی و بازنگری از درون است. در خصوص این موضوع که در جریان اصلاحات صداهای مختلف و نظرات متفاوت به گوش می رسد به این دلیل است که این جریان سیاسی دارای یک ذات پویا است و عناصر پادگانی در آن دخیل نیستند. گستردگی این جریان موجب شده تا طیف عظیمی از نظرات و عقاید را شامل گردد و این تفاوت آرا و نظرات در جریان اصلاحات امری طبیعی محسوب می شود. اما مساله ای که باید به آن توجه شود این موضوع است که اگر حزب یا شخصی نظر خود را بیان می کند ، این نظر و عقیده جریان اصلاحات نیست بلکه نظر شخصی و یا حزبی محسوب می شود. نظر جریان اصلاحات آن است که از طرف شورای هماهنگی اصلاحات صادر می شود ، یعنی چهره های شاخص این جریان و نظر عمومی همه گروه ها و احزاب وابسته به جریان اصلاحات در چارچوب شورای هماهنگی اصلاحات. همه گروه ها و احزاب اصلاح طلب در شورای هماهنگی نمایندگانی دارند که در مواقعی که نیاز به موضع گیری در خصوص مسائل مهم کشور است در جلسات این شورا شرکت کرده و پس از بررسی موضوعات و مسائل مختلف نظر کلی جریان اصلاحات را در قالب یک بیانیه منتش رکرده که آن بیانیه نظر رسمی اصلاحات است. در نتیجه احساس می شود این تفاوت نظرات در جریان اصلاحات ضمن آنکه کاملاً محترم است ، بسیار می تواند در تصمیمات کلی جریان اصلاحات تاثیرگذار بوده و در جهت پویایی و به روز شدن آن موثر واقع شود.
*به عنوان کسی که سال ها در مناصب مختلف در خدمت کشور بوده و سال ها در کارهای تشکیلاتی و حزبی فعالیت داشته اید آینده اصلاحات را چگونه ارزیابی می کنید؟
جریان اصلاح طلبی نباید از نقد درون جریانی رویگردان باشد و همواره باید صداهای داخل خود را بشنود. افراد در این جریان باید از رفتارهای متولی گرایانه دوری کنند. باید پذیرفت اصلاحات یک جریان وسیعی است و طیف های مختلفی را در بر می گیرد بنابراین باید ساز و کار تصمیم گیری این جریان را مشخص کرده و به سمت تصمیم سازی حرکت کند. لازم است صداهای مختلف این جریان شنیده شود. لازم است روی ساختار ، گفتمان و برخی رفتارها که در چند سال اخیر در این جریان بروز کرد بازنگری کنیم و به طور کلی فراز و نشیب های این سال ها را مورد بررسی و آسیب شناسی قرار دهیم. مهمترین مساله در شرایط در جریان اصلاحات ، بها دادن به احزاب و سازمان های سیاسی به جای اشخاص است. جریان اصلاحات باید به سمتی برود که سازو کارهای سازمانی تصمیم گیرنده باشند نه شخصیت ها ، اشخاص و یا محافل سیاسی درون جریانی . متاسفانه در چند سال اخیر نشانه هایی از این موضوع مشاهده شد و عدم پاسخگویی در این خصوص باعث عمیق تر شدن شکاف میان گروه های و احزاب اصلاح طلب شد. این موراد باید با جدیت برطرف شوند و با اصلاح برخی از رفتارها امیدواریم در آینده شاهد شکوفایی هرچه بیشتر این جریان مهم سیاسی کشور باشیم.
