مهریه و نفقه جزو حقوق مادی به رسمیت شناخته شده در سند ازدواج است که زنان هر زمان اراده کنند می توانند برای دریافتش اقدام کنند. هرچند این امر در بیان ساده است و با توجه به تبعات کیفری عدم پرداخت مهریه برای مردان، سال هاست دریافت مهریه با چالش های حقوقی بسیاری همراه بوده […]
مهریه و نفقه جزو حقوق مادی به رسمیت شناخته شده در سند ازدواج است که زنان هر زمان اراده کنند می توانند برای دریافتش اقدام کنند. هرچند این امر در بیان ساده است و با توجه به تبعات کیفری عدم پرداخت مهریه برای مردان، سال هاست دریافت مهریه با چالش های حقوقی بسیاری همراه بوده است.
این روزها که قیمت سکه به شکل سرسام آوری دوره اوج خود را می گذراند؛ کشمکش ها هم بر سر مهریه بالا گرفته و پیرو افزایش قیمت سکه، شاهد حضور مردان محکوم به مهریه در دادگاه های خانواده هستیم.
دادگاه خانواده همیشه شلوغ بوده و هست؛ همه عصبانی و پر از استرس هستند. هر کس که صدای بلندتری دارد خشم و تنفرش را راحت تر بیرون می ریزد. فضا، فضای شلوغ و مصمومی است. رشد سحرآمیز قیمت سکه طلای بهار آزادی در چند هفته گذشته باورپذیر نیست. سکه‌ای که در سال ۱۳۸۷، ۲۰۰ هزار تومان بود، دیروز به بالای سه میلیون ۵۰۰ هزار تومان رسید و تا رسیدن به مرز چهار میلیون تومان راه زیادی در پیش ندارد. چرایی و دلیل گران شدن سکه بحث اصلی ما نیست؛ بلکه متلاشی شدن خانواده ها و سست شدن ریشه های زندگی در پی این گرانی موضوع گزارش ما است. مردان و زنانی وارد دادگاه های خانواده می شوند که بر سر گرفتن و ندادن مهریه باهم در جنگ هستند. گروهی به دنبال گرفتن مهریه و حق و حقوق قانونی و شرعی خود و گروهی در پی ندادن مهریه به دلایل اقتصادی هستند.
کاهش ازدواج های رسمی
از سوی دیگر؛ با دیدن و شنیدن اخبار مربوط به دعوای مهریه؛ تردیدها و سردرگمی هایی که جوانان دیگر را نیز تهدید می کند؛ جوانانی که قصد ازدواج دارند و از این موضوع واهمه دارند. یک استاد جامعه‌شناسی معتقد است که افزایش قیمت طلا و سکه در ماه های اخیر، کاهش شدید ازدواج را در پی داشته و کشور بزودی با بحران ازدواج روبه‌رو خواهد شد. دکتر امان الله قرایی مقدم، گفت: کاهش ازدواج های رسمی و افزایش ازدواج های موقت از دیگر اثرات افزایش قیمت طلا و سکه است. به ادعای او برخلاف تصور، گرانی سکه سبب افزایش آمار طلاق در جامعه یا انصرف از ازدواج در مردانی که تمایل چندانی به ازدواج نداشته اند می شود. ضمن اینکه این افزایش، نگرانی های زیادی را برای افرادی که در حال پرداخت مهریه به همسرانشان هستند به وجود آورده است.
به گفته عضو هیات مدیره و رئیس کانون وکلای دادگستری البرز؛ به دلیل افزایش قیمت سکه در روزهای اخیر، دعاوی تعدیل اقساط مهریه و تراکم کار دادگاه های خانواده افزایش یافته است. هما داوودی گرمارودی درباره اظهارات اخیر مدیرعامل ستاد دیه کشور مبنی بر اینکه سه هزار و ۶۰۰ نفر به دلیل ناتوانی در پرداخت مهریه در زندان بسر می‌برند، گفت: بسیاری از آقایان مهریه‌ای را که باید بپردازند به دلیل مشکلات مالی نداشته و از همین‌رو دادگاه برای آنها تقسیط می‌کند و در این اقساط به وضع درآمد و سطح دارایی زوج نیز توجه شده است. بسیاری از مردان که محکوم به پرداخت مهریه بودند، پس از افزایش قیمت سکه با مشکل مواجه شده و قادر به پرداخت مهریه نیستند.
این وکیل پایه یک دادگستری و عضو هیات امناء انجمن حقوق شناسی با اشاره به تشکیل پرونده‌های جدید در خصوص تعدیل اقساط مهریه خاطرنشان کرد: با توجه به افزایش قیمت سکه، تورم و گرانی و عدم افزایش سطح حقوق افراد یک سیل عظیم از پرونده‌های در حال پرداخت ماهانه مهریه به صورت اقساطی در محاکم خانواده تشکیل شده است تا دوباره اقساط آنها کمتر شود.
عضو هیات مدیره و رئیس کانون وکلای دادگستری البرز نیز در شرایط موجود کاهش ازدواج را تایید کرد و گفت: افزایش قیمت‌ها به ویژه طلا و سکه باعث شده که جوان‌ها دیگر به سمت ازدواج نروند.
مهریه های زیاد آغاز کننده بحران ازدواج
یک کارشناس خانواده نیز در این خصوص معتقد است: هر چه فناوری و تمرکز جمعیت در جامعه بیشتر شود ناایمنی هم زیادتر می شود و برخی بر این باورند که اقتصاد می تواند امنیت از دست رفته را برگرداند. به همین دلیل خانواده ها فکر می کنند اگر سکه بیشتری برای مهریه در نظر بگیرند تضمین ازدواج انجام داده اند. در حالی که تجربه ۴۰ ساله من در مورد طلاق و بررسی علل آن بیان می کند که تعیین مهریه های زیاد دوام و بقای ازدواج را تضمین نکرده که حتی برعکس مرد را ناایمن می کند، زیرا او بر این باور است در صورت رسیدن به شرایط مالی ایده آل باید همه را به همسر تقدیم کند.
اصغر کیهان نیا تأکید کرد: مهریه های زیاد آغاز کننده بحران ازدواج است زیرا سبب می شود از همان پایه اول زندگی، ترس و نگرانی نسبت به آینده زندگی مشترک به وجود بیاید. بخصوص وقتی آمار و ارقام زندانیان به دلیل عدم پرداخت مهریه اعلام می شود این نگرانی ها بیشتر می شود.
