دستی بر کمر می‌نهد و برای رفع خستگی قامتش را صاف نگه می‌دارد و بلافاصله به گشتن زباله ها ادامه می‌دهد تا آنچه که به دنبالش است، بیابد؛ پلاستیک‌ها را در کیسه‌ای و کارتن‌ها را در کیسه‌ای مجزا می‌گذارد. می‌خواهد از عرض خیابان گذر کند و منتظر خودروهاست تا راحت بتواند خودش و کیسه هایش […]
دستی بر کمر می‌نهد و برای رفع خستگی قامتش را صاف نگه می‌دارد و بلافاصله به گشتن زباله ها ادامه می‌دهد تا آنچه که به دنبالش است، بیابد؛ پلاستیک‌ها را در کیسه‌ای و کارتن‌ها را در کیسه‌ای مجزا می‌گذارد.
می‌خواهد از عرض خیابان گذر کند و منتظر خودروهاست تا راحت بتواند خودش و کیسه هایش را عبور دهد،لاغر و خمیده قامت است. می‌گوید: سه فرزند دارد و گذران زندگی‌اش از همین راه زباله‌گردی و جداکردن زباله‌هایی همچون کارتن و پلاستیک و فروختن آنها به ضایعاتی‌ها است.
**زباله‌گردی معضل اجتماع
رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان می‌گوید: پدیده زباله گردی که در سال‌های اخیر به دلیل شرایط اقتصادی و بیکاری گسترش بیشتری پیدا کرده مساله‌ای اجتماعی است که با وجود اینکه نگاه‌های مردم به صورت عینی آن را می‌بینند اما کمتر به صورت ذهنی درگیر آن هستند.
مجتبی ترکارانی افزود: با توجه به وضعیت اقتصادی و معیشت مردم به نظر می‌رسد این مساله درگیری ذهنی مردم نیست و اینکه در این وانفسای مشکلات فعلی عده‌ای هم روزی خود را از سطل‌های زباله باید بگیرند، عادی شده است.
این جامعه شناس گفت: مساله اجتماعی زباله‌گردی علاوه بر اینکه از نظر بهداشتی و سلامت تبعات و عواقبی دارد از منظر زیبایی و مبلمان شهری هم پسندیده نیست.
رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان اظهار داشت: این مساله که اکنون کودکان، زنان و مردان را درگیر خود کرده ناشی از بیکاری در جامعه است که عده ای از نظر معیشت و سطح درآمد به حداقل‌هایی رسیده اند که ناگزیر به چنین کارهای نازل روی آورده اند.
ترکارانی افزود: در عین حال افرادی هم هستند که به دنبال گرفتاری در آسیب‌های اجتماعی، پایگاه اجتماعی خود را از دست داده‌اند و چاره‌ای جز این ندارند که برای گذراندن زندگی به چنین شغل‌هایی روی آورند.
رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان یادآور شد: در عین پدیده زباله گردی برای امرار معاش بیانگر ظهور فقر مطلق در جامعه است که افراد را به کارهای پست اجتماعی و اقتصادی وا می‌دارد.
این جامعه شناس با اشاره به اینکه این پدیده می‌تواند بیانگر اختلاف طبقاتی و نابرابری اجتماعی باشد، گفت: به عبارتی چیزهایی که برای برخی دورریختی هستند برای عده‌ای دیگر باعث زنده ماندن و قابل استفاده و ضروری هستند.
وی بیان کرد: در عین حال عملکرد نامناسب نهادهای خدمات شهری یکی دیگر از ابعاد مورد توجه در زباله گردی است که اگر مساله تفکیک زباله را بدرستی انجام می دادند زباله گردی به صورتی شکیل تر می توانست ایجاد اشتغال کند.
زنان، کودکان و مردان زباله‌گرد
بتول سلیمی منش کارشناس ارشد حقوق جزا نیز در این خصوص می‌گوید: اصلی‌ترین اشخاص در زباله‌گردی مردان و کودکان هستند که به صورت رسمی با پیمانکاران شهرداری و یا به صورت غیر رسمی با ضایعاتی‌ها همکاری دارند اما دسته دیگری از زباله‌گردان زنان هستند که هر چند تعداد کمتری را به نسبت مردان و کودکان دارند اما زنان نیز با همکاری با مراکز غیر رسمی به محل جمع آوری یا دفع زباله‌ها مراجعه می‌کنند تا با جمع آوری زباله‌های بازیافتی و فروش آنها بتوانند مخارج زندگی خود را تامین کنند.
وی اظهار داشت: با توجه به توزیع ناعادلانه منابع و همچنین گسترش فقر و اعتیاد با بازتولید آسیب‌های اجتماعی و همچنین با پدیده زباله‌گردی به عنوان آسیب اجتماعی جدید مواجه هستیم که بیکاری، فقر، حمایت نشدن دولتی و اعتیاد از عمده دلایل زباله گردی از نگاه پژوهشگران است.
این محقق اجتماعی یادآور شد: کودکان زباله گرد در مراکز رسمی و غیر رسمی مشغول به کار هستند به طوری که در برخی مناطق کشور با پیمانکاران شهرداری در محل های تفکیک زباله به فعالیت می‌پردازند اما باید آسیب‌هایی را که این کودکان با آن مواجه اند مدنظر داشت و از فعالیت این کودکان در این حوزه جلوگیری کرد.
به گفته وی، از جمله بیماری‌هایی که این کودکان در معرض آن قرار می‌گیرند حصبه، ایدز، هپاتیت، انگل روده ای و زانو و کمر درد است که به دلیل نبود پوشش بیمه این کودکان مورد درمان قرار نمی‌گیرند و امکان سرایت بیماری های واگیر در آنها به دیگران نیز وجود دارد.
*آمار نامشخص زباله‌گردها
رضا دریکوند سرپرست سازمان پسماند شهرداری خرم آباد می‌گوید: اطلاعاتی از شمار دقیق افراد زباله‌گرد در خرم آباد وجود ندارد اما آنچه که عیان است بیشتر این افراد را مردان تشکیل می‌دهند و تعداد زنان و کودکان در این کار اندک است.
وی در خصوص ضرورت تفکیک زباله‌ها از مبدا نیز می گوید: تفکیک زباله هنوز در مرحله فرهنگ سازی و آموزش است و تا زمانی که این طرح به اجرا برسد هنوز راه طولانی وجود دارد.
دریکوند افزود: عمده مشکل در حوزه مدیریت پسماندها زباله های عفونی است که تقریبا ۱۰ درصد از کل زباله های بیمارستانی را تشکیل می دهد.
بنا بر گفته «وحید رشیدی» شهردار خرم آباد، روزانه ۵۰۰ تن زباله در شهر خرم آباد جمع آوری می شود و اکنون مدیریت پسماند به عنوان موضوعی مهم در شهرداری مورد توجه است.
