اواسط آبان ماه سال جاری را می توان یکی از مهمترین برهههای حیاتی برای نفت ایران دانست. درحقیقت با توجه به زمان آغاز تحریم های نفتی آمریکا برعلیه ایران در اواسط پاییز سال جاری به نظر می رسد ارائه راهکارها وپیشبینیهای مختلف به منظور فروش نفت ایران و افزایش یا کاهش صادرات آن بتواند راهنمای […]
اواسط آبان ماه سال جاری را می توان یکی از مهمترین برهههای حیاتی برای نفت ایران دانست. درحقیقت با توجه به زمان آغاز تحریم های نفتی آمریکا برعلیه ایران در اواسط پاییز سال جاری به نظر می رسد ارائه راهکارها وپیشبینیهای مختلف به منظور فروش نفت ایران و افزایش یا کاهش صادرات آن بتواند راهنمای مسئولان کشوردر شرایط حساس کنونی باشد. پس ازانصراف ژاپن وکره جنوبی از خرید نفت ومیعانات گازی از ایران تحت فشارهای یک جانبه آمریکا،درشرایط کنونی هند وچین به همراه روسیه می توانند در زمره مشتریان نفت ایران در دوران تحریم قرار بگیرند. از طرف دیگر مواضع کشورهای اروپایی در شرایط کنونی به منظور خرید یا عدم خرید نفت از ایران هنوز مشخص نیست به طوری که با توجه به پایبند ماندن کشورهای اروپایی به برجام به نظر می رسد اجرایی شدن ایده تشکیل یک بانک مستقل توسط این کشورها به منظور انجام تبادلات بانکی با ایران بتواند به نوعی معضل فروش نفت ایران به کشورهای اروپایی را حل کند هرچند نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که کشورهای اروپایی هرگز حاضر به ازدست دادن منافع خود در آمریکا به منظور انجام تبادلات بانکی با ایران نیستند که در نظر گرفتن این موضوع مهم می تواند برای دیپلمات های ایرانی راهگشا باشد. تطابق نفت ایران به لحاظ ساختار شیمیایی با بسیاری از پالایشگاه های جهان نشان از این واقعیت دارد که طلای سیاه ایران جایگزینی در جهان ندارد به طوری که اگر عربستان سعودی ویا روسیه بخواهند بازارهای صادراتی ایران را بگیرند به طورقطع در این زمینه شکست خواهند خورد هرچند تصمیم رقبای نفتی ایران در اوپک مبنی بر افزایش میزان تولید نفت در زمان اجرای تحریم ها بر ضد ایران می تواند به نوعی موجب از دست رفتن بعضی از بازارهای نفتی صادراتی ایران شود. به منظور بررسی وضعیت بازار نفت ایران درسطح بین الملل پس از اعمال تحریم های نفتی آمریکا با دوتن از فعالان وکارشناسان حوزه نفت گفتگو کرده ایم تا از نظر آنها را درباره این موضوع مهم مطلع شویم.
عدم کاهش میزان صادرات نفت، دستاورد بزرگ دوران تحریم
نرسی قربان کارشناس برجسته حوزه نفت، با بیان اینکه تعامل سازنده با دنیا در دوران تحریمهای نفتی میتواند کمک شایانی به ایران کند، گفت: نباید از این واقعیت فرار کنیم که در دوران تحریمهای نفتی فعالیتهای دیپلماسی ایران باید بیشترازگذشته باشد.
این کارشناس انرژی اضافه کرد: به طور قطع چین و هند مشتریان اصلی نفت ایران در دوران تحریم هستند اما تبادلات مالی با این کشورها به منظور فروش نفت بسیار مهم است به طوری که اگر به جای کالا، این کشورها در قبال فروش نفت ایران، یوان چین یا روپیه هند را پرداخت کنند به نوعی میتوان به کم نشدن درآمدهای نفتی امیدوار بود.
وی افزود: تداوم سوآپ نفتی ایران با همسایگان شمالی خود از یک طرف و پیدا کردن مشتریهای جدید نفتی از طرف دیگر میتواند در دوران تحریم به ایران کمک کند تا میزان صادراتش کم نشود.
قربان عدم کاهش درآمدهای نفتی در دوران تحریم را یک دستاورد بزرگ دانست و افزود: به غیر از چین و هند، باید صادرات نفت ایران به اروپا هم تداوم یابد تا شاهد کاهش بازارهای صادراتی نفت ایران یا تصاحب این بازارها از سوی عربستان سعودی نباشیم.
قربان به افزایش قیمت نفت در دوران تحریم هم اشاره کرد و افزود: با شروع تحریمهای نفتی کشورهایی همچون عربستان سعودی و امارات متحده عربی میزان تولید نفت خود را افزایش خواهند داد که وقوع این اتفاق منجر به افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی میشود.
وی اضافه کرد: نکته مهم اینجاست که افزایش قیمت جهانی نفت برای ایران در دوران تحریم سودآور باشد که وقوع این اتفاق در گروتثبیت بازارهای صادراتی در حوزه نفت است.
عربستان سعودی وعراق درکمین بازارهای صادراتی ایران
سید محمدزهیرغرضی دیگر صاحب نظر در حوزه نفت با اشاره به اینکه بسیاری از پالایشگاههای اروپا و آسیا برای ادامه فعالیت به نفت ایران احتیاج دارند، گفت: به دلیل ساختار شیمیایی نفت ایران این پالایشگاهها تنها زمانی به کار خود ادامه خواهند داد که نفت ایران به آنها تزریق شود.
این کارشناس حوزه نفت با اشاره به اعمال تحریمهای نفتی علیه ایران گفت: در سال ۱۳۹۱ هم ایران با تحریم فروش نفت روبهرو شد ولی شاهد فروش نفت ایران به قیمت بالاتر از ۱۰۰ دلار برای هر بشکه بودیم.
وی از عربستان سعودی و عراق بهعنوان رقیبان جدی ایران بهمنظور تصاحب بازارهای صادراتی نفتی نام برد و افزود: با آغاز تحریمهای نفتی علیه ایران بهطور قطع کشورهای عربی صادرکننده نفت برای جذب مشتریان ایران از هیچ کوششی دریغ نخواهند کرد ولی نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که نفت ایران در جهان همواره به لحاظ ساختارهای شیمیایی و تطبیقپذیری مشتریان خود را دارد و کشورهای صادرکننده نفت جهان تنها بهصورت موقت میتوانند جایگزین طلای سیاه ایران در دوران تحریم باشند.
وی با انتقاد از دیپلماسی نفت ایران در حوزه بینالملل گفت:سوء مدیریت در دیپلماسی انرژی کشور موجب شده است تا بسیاری از کرسیهای ایران در اوپک بهنوعی به کشورهای رقیب که صادرکننده نفت هستند واگذار شود.
سخن آخر
بنابراین با توجه به پیشنهادها ونظرهای کارشناسان وفعالان نفتی کشور از شرایط ایران در دوران تحریم های نفتی به نظر می رسد ازیک سوحفظ بازارهای صادراتی آسیایی واروپایی به منظور تداوم صادرات نفت ایران به کشورهای مختلف وازطرف دیگر بکارگیری دیپلماسی قوی در دوران تحریم های نفتی بتواند کمک شایانی به منظور دور زدن تحریم ها از سوی ایران و فروش نفت در بازارهای جهانی کند.
نکته مهم دیگردرزمان اعمال تحریمهای نفتی برعلیه ایران این است که مشتریان نفت ایران همچون هند وچین درزمان اجرای تحریم به تعهدات خود مبنی بر تبادل مالی با ایران پایبند باشند به طوری که در دوره گذشته تحریم ها مشاهده شد که کشور هند پس از خرید نفت ایران ازپرداخت پول یا حتی کالا به ایران امتناع می کرد که این موضوع با برداشتن تحریمها واجرای برجام هم برطرف نشد.
از سوی دیگر نباید از نقشه های سایر کشورها به منظور خرید ارزان نفت از ایران غافل شویم به طوری که کشورهایی همچون روسیه در پی آن هستند که نفت را ارزان تر از قیمت بازارهای جهانی از ایران بخرند وپس از آن طلای سیاه ایران را به کشورهای مختلف جهان به قیمت بازارهای جهانی بفروشند.به منظور مقابله با این ایده سوداگرانه باید دستگاه دیپلماسی ایران فعال باشد تا از اجرایی شدن این تفکر جلوگیری کند.