بازارخودرو در ایران همواره با چالش های متعددی روبه رو بوده است. در حقیقت با توجه به ایجاد شکاف قیمتی خودرو بین بازار وکارخانه درشرایط کنونی شاهد وقوع اتفاق های ناگواربرای صنعت خودرو در کشور هستیم. فعالان صنعت خودروسازی کشور درتوضیح دلایل افزایش قیمت خودروهای داخلی، عدم دسترسی خودروسازان کشور به ارز دولتی و افزایش […]
بازارخودرو در ایران همواره با چالش های متعددی روبه رو بوده است. در حقیقت با توجه به ایجاد شکاف قیمتی خودرو بین بازار وکارخانه درشرایط کنونی شاهد وقوع اتفاق های ناگواربرای صنعت خودرو در کشور هستیم.
فعالان صنعت خودروسازی کشور درتوضیح دلایل افزایش قیمت خودروهای داخلی، عدم دسترسی خودروسازان کشور به ارز دولتی و افزایش هزینه تولید را عامل اصلی گرانی تولیدات داخلی می‌دانند و معتقدند تا پیش از رونمایی بسته ارزی دولت، خودروسازان و قطعه‌سازان بخش اعظم نیاز ارزی خود را از ناحیه ارز رسمی تامین می‌کردند، بنابراین هزینه تولید محصولات آنها (از ناحیه ارزبری) قابل‌کنترل بود، اما اکنون با توجه به عدم دریافت ارز دولتی، هزینه تولید در این دو صنعت افزایش چشمگیری پیدا کرده و این موضوع به‌طور مستقیم روی قیمت خودروها اثر گذاشته است.
از سوی دیگر و بنابر گفته فعالان صنعت قطعه‌سازی خودرو، طی چند ماه گذشته تامین‌کنندگان داخلی ازجمله فولاد مبارکه و شرکت مس و تولیدکنندگان آلومینیوم و همچنین سازندگان مواد پلیمری و پلاستیکی، قیمت محصولات خود را افزایش داده‌اند و خودروسازان و قطعه‌سازان چاره‌ای جز تهیه مواد مورد نیاز خود با قیمت تعیین‌شده از سوی این شرکت‌ها ندارند. به گفته آنها، از یک‌سو قیمت فولاد و مس بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته و تامین‌کنندگان آلومینیوم نیز حدود ۵۰ درصد به قیمت محصولات خود اضافه کرده‌اند و از سوی دیگر قیمت محصولات صنایع پلاستیک و پلیمری نیز افزایش یافته، در نتیجه موجب‌شده هزینه تولید و قیمت تمام‌شده قطعات و خودروهای داخلی بالا برود.
کاهش تقاضا؛ دستاورد افزایش
قیمت خودرو
بدیهی است که یکی از مهمترین نتایج افزایش قیمت خودروهای داخلی، کاهش قدرت خرید مردم خواهد بود. در حال حاضر حدود ۸۰ درصد افراد جامعه متقاضی خرید خودروهای زیر قیمت ۴۵ میلیون تومان هستند. براساس قانون، قیمت‌گذاری این خودروها جزء وظایف شورای رقابت است. به‌عبارت دیگر، شورای رقابت با قیمت‌گذاری دستوری بر خودروهای زیر ۴۵ میلیون تومان، موظف به جلوگیری از عرضه این خودروها به قیمت دلخواه تولیدکنندگان است؛ موضوعی که همواره مورد نقد و اعتراض فعالان صنعت خودروسازی کشور بوده؛ به‌ویژه در شرایط کنونی که پرداخت یارانه ارزی صنعت خودرو متوقف شده است، خودروسازان و قطعه‌سازان معتقدند که مرجعیت قیمت‌گذاری باید از شورای رقابت گرفته و به خودروسازان سپرده شود.کارشناسان اقتصادی نیز با تایید خواسته فعالان صنعت خودرو، بر این باورند که اگر قیمت‌گذاری به خودروسازان سپرده نشود، این امکان وجود دارد که خودروسازان برای کاهش هزینه‌های خود مجبور به کاهش کیفی خودروهای تولیدی یا حذف خط تولید خود خواهند شد واین در حالی است که اگر شورای رقابت همچنان در قیمت‌گذاری خودرو دخالت کند، هرگز نمی‌تواند قیمت واقعی خودرو را محاسبه کند و در نتیجه پای دلالان و واسطه‌گران به بازار خودرو باز می‌شود و سود حاصل از این بخش به جیب دلالان می‌رود.
به منظور بررسی وضعیت صنعت خودروسازی کشور به لحاظ قیمت گذاری ومیزان فروش با دوتن از کارشناسان وفعالان صنعت خودروی کشور گفتگو کرده ایم.
خسارت۲۰ هزارمیلیارد تومانی خودروسازان ایرانی
محمدرضا نجفی‌منش دبیرانجمن تولیدکنندگان قطعات خودرو با اشاره به هوشمندی بازار و با انتقاد از دخالت دولت در قیمت‌گذاری خودرو، تأکید کرد: دولت با دخالت در قیمت‌گذاری خودرو این صنعت را نابود می‌کند.
وی افزود: بازار قیمت‌های درست را تعیین می‌کند، دقیقاً مثل بازار ارز و سکه، شاهد این بودیم که در بازار سکه هر سکه از یک‌میلیون تومان به ۴ میلیون تومان رسید، آیا برای این بازار اتفاقی افتاد؟ خیر. به‌راحتی بازار پذیرفت و این نرخ‌های جدید در بازار تثبیت شد.
نجفی‌منش درباره ضرر صنعت خودروسازی به علت دخالت دولت در قیمت‌گذاری محصولات تصریح کرد: خودروسازان تاکنون ۲۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارند، فقط به‌خاطر اینکه دولت علاقه به پایین نگه‌داشتن قیمت خودرو دارد. قبل از اینکه آقای ترامپ بخواهد صنعت ما، مخصوصاً صنعت خودروسازی را از بین ببرد، خودمان در حال از بین بردن صنعت خودرو هستیم.
وی بابیان اینکه سال ۷۶ مانند این افزایش قیمتها اتفاق افتاد، گفت: در آن دوره قیمتها را حاشیه بازار تعیین می‌کرد، یعنی اگر قیمت بازار ۳۸ میلیون تومان بود، خودروسازان قیمت نهایی محصول کارخانه را ۳۶ میلیون تعیین می‌کردند و طی ۱۰ سال وضعیت صنعت خودرو بدون اینکه شوکی وارد بازار شود،پیش می‌رفت.
دبیرانجمن تولیدکنندگان قطعات خودرو با بیان اینکه اگر برای پراید قیمت ۲۰ میلیون تومانی در نظر بگیریم، قطعاً همه برای خرید هجوم می‌آورند، تأکید کرد: وقتی قیمت واقعی نباشد، همه برای خرید هجوم می‌آورند.
قیمت گذاری خودرو در حاشیه بازار، راه حل اساسی
احمد نعمت‌بخش دبیر انجمن خودروسازان کشور با بیان اینکه اگر قیمت خودرو درحاشیه بازار تعیین شود، شاهد اختلاف چشمگیر قیمت خودرو بین بازار و کارخانه نخواهیم بود، گفت: دلالان و واسطه‌گران تنها کسانی هستند که از شرایط التهاب و عدم ثبات قیمت در بازار خودرو بهره می‌برند.
وی با اشاره به اینکه از هر یک‌هزار نفر در کشور تنها یک نفر به صورت خوشبینانه می‌تواند برای خرید خودرو در سایت‌های خودروسازان ایرانی همچون ایران خودرو و سایپا ثبتنام کند، گفت: وقتی که خودروسازان داخلی قیمتها را نسبت به بازار پایین نگه می‌دارند و فرصت‌های محدودی را برای ثبتنام مردم فراهم می‌کنند تعادل بین عرضه وتقاضا از بین می‌رود که وقوع این اتفاق موجب دلالی و واسطه‌گری در بازار خودرو می‌شود.
دبیر انجمن خودروسازان کشور با بیان اینکه میزان عرضه و تقاضا قیمت یک کالا را در بازار مشخص می‌کند، گفت: اگرقیمت خودرو در حاشیه بازار تعیین شود به طور قطع شاهد کاهش قیمت خواهیم بود.
نعمت‌بخش با انتقاد از قیمت‌گذاری خودرو از سوی دولت گفت: با عدم عرضه کافی خودرو از سوی خودروسازان به بازار از یک طرف و افزایش تقاضا برای خرید خودرو از سوی مردم از طرف دیگر، شاهد افزایش قیمت خودروهای مختلف در کشور خواهیم بود.
دبیر انجمن خودروسازان کشور افزود: تزریق سرمایه‌های سرگردان مردم به بازارهای مختلف اقتصادی از جمله خودرو را می‌توان عامل مهم دیگری دانست که نقش مهمی در افزایش بی‌حساب و کتاب قیمت دارد.
وی تأکید کرد: ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا در بازارهای مختلف اقتصادی از جمله خودرو می‌تواند به ثبات قیمت یک کالا کمک کند اما وقتی تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار برهم می‌خورد، شاهد افزایش ناگهانی قیمت آن کالا خواهیم بود.
نعمت‌بخش از هجوم سرمایه‌های سرگردان به بازار خودرو به عنوان یک سم مهلک یاد کرد وافزود: تزریق سرمایه‌های سرگردان به بازار خودرو در شرایط کنونی موجب شده است که دلالی و واسطه‌گری رونق پیدا کند.
سخن آخر
بنابراین با توجه به نظر فعالان وکارشناسان صنعت خودروی کشور،به نظر می رسد که عدم عرضه کافی خودرو از سوی خودروسازان به بازار از یک طرف و هجوم مردم به منظور ثبت نام برای خرید خودروهای ساخت داخل کشور از طرف دیگر موجب افزایش قیمت خودرو در بازار وایجاد شکاف قیمتی بین بازار وکارخانه شده است که وقوع این اتفاق موجب شده است تا التهاب وعدم ثبات قیمت همچنان میهمان بازار خودرو در ایران باشد.
