این پیمان متشکل از شش کشور عرب حاشیه خلیج فارس، مصر و اردن بوده و هدف از آن مقابله با ایران و دفاع از منافع آمریکا در خاورمیانه است. روزنامه «نشنال» امارات که در ابوظبی به زبان انگلیسی منتشر میشود و گفته میشود شیخ محمد بن زاید، ولیعهد این کشور حامی آن است، درباره پیمان […]
این پیمان متشکل از شش کشور عرب حاشیه خلیج فارس، مصر و اردن بوده و هدف از آن مقابله با ایران و دفاع از منافع آمریکا در خاورمیانه است. روزنامه «نشنال» امارات که در ابوظبی به زبان انگلیسی منتشر میشود و گفته میشود شیخ محمد بن زاید، ولیعهد این کشور حامی آن است، درباره پیمان مینویسد: لیندر کینگ، معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خلیج فارس طی سه هفته اخیر به دنبال وضع اصول این «پیمان استراتژیک جدید» و مقدمهچینی برای برگزاری نشست سران هشت کشور مذکور در واشنگتن در اوایل سال میلادی جدید برای تاسیس رسمی آن است.
کینگ تاکید کرده که مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا روز جمعه در حاشیه نشستهای مجمع عمومی با همتایان خود در کشورهای مذکور نشستی برگزار کرده تا آنها را در جریان مقدمات این ائتلاف امنیتی جدید قرار دهد. پامپئو در این نشست بر ضرورت شکست داعش، القاعده و دیگر گروههای تروریستی و برقراری صلح و ثبات در سوریه تاکید کرد و وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، همه شرکت کنندگان در این نشست درباره مقابله با تهدیدهای ایران علیه منطقه و آمریکا اتفاق نظر داشتند.
ریاض که ایده «ناتو عربی» را در نشست سران اسلامی به رهبری ترامپ پس از پیروزی در انتخابات مطرح کرد، مقر رسمی این ائتلاف جدید خواهد بود که عنوان «ائتلاف استراتژیک خاورمیانه» یا “MESSA” خواهد داشت. پیرامون این ائتلاف، فرصتهای موفقیت آن و خطراتی که ممکن است تاسیس رسمی آن را طی ماههای آتی تهدید کنند، برخی ملاحظات وجود دارد:
نخست: این سازمان با هدف ایجاد دودستگی جغرافیایی، نژادی و طایفهای در خاورمیانه و جهان عرب تاسیس میشود و در بعد جغرافیایی، شرق عربی را از غرب عربی یا شمال آفریقا جدا خواهد کرد. همچنین هشت کشور سنی را در مقابله با کشورهای تشکیل دهنده محور مقاومت به ریاست ایران قرار خواهد داد و این کشورها تلاش خواهند کرد رویکرد طائفهای ضد شیعی به این ائتلاف بدهند.
دوم: مواضع این هشت کشور تاکنون پیرامون تعدادی از مسائل مانند یمن، بحران کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس با قطر و نیز پیرامون «خطر ایران» همخوانی ندارد. کویت، قطر و عمان سه کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس ایران را خطری برای خود نمیبینند تا جایی که کشورهای مذکور عملیات تروریستی که در جریان رژه نظامی در اهواز رخ داد را محکوم کردند، در حالی که سه کشور دیگر به صورت مستقیم و یا از طریق شبکههای مجازی از این عملیات استقبال کردند، همین امر درباره جنگ در یمن هم صدق میکند، اختلاف مواضع که منجر به دودستگی اصلی میشود، کاملا روشن است.
سوم: روشن است که خصومت با ایران و حفظ منافع آمریکا در منطقه از جمله کاهش قیمت نفت رکنهای اصلی این ائتلاف جدید هستند اما آیا این ارکان برای تثبیت این ائتلاف و در نتیجه استمرار آن کافی است؟ چهارم: جای اسرائیل در این ائتلاف کجاست و مواضع کشورهای عربی عضو در قبال این رژیم چیست؟ آیا این کشورها کاملا از تقابل عربی-اسرائیلی خارج شدهاند، آیا اسرائیل عضو پنهان این ائتلاف خواهد بود، چه زمانی عضویت آن علنی خواهد شد؟
پنجم: موضع کشورهای ابرقدرت مانند روسیه و چین در برابر این ائتلاف استراتژیک چگونه خواهد بود، مواضع کشورهای اصلی دیگر منطقه در خاورمیانه مانند ترکیه و پاکستان چه خواهد بود، این درحالی است که روابط این دو کشور با ترامپ و دولتش به سرعت در حال متشنج شدن است اگر نگوییم به اوج وخامت خود نرسیده است. مساله دردناک این است که نخبگان کشورهای عربی اصلا در این مساله ورود نمیکنند؛ ائتلافی که در حال قدرت گرفتن است و ما را یاد پیمان بدنام بغداد میاندازد. کسانی بودند که با قدرت با پیمان بغداد مقابله میکردند و تلاش میکردند از طریق بسیج مردمی، ملی، سیاسی و رسانهای آن را ناکام کنند اما ائتلاف جدید از سویی با حمایت و از سوی دیگر با سکوت و بیاهمیتی نخبگان روبروست.
آمریکا برای تحقق دو هدف ایران را تحت فشار قرار میدهد، هدف نخست دستیابی به مذاکره و سازش است و در صورت عدم تحقق آن، به دنبال هدف دوم یعنی تغییر رژیم است. نقش اعضای ناتو عربی در این دو هدف کجا خواهد بود؟ کدام راه حل آمریکایی-ایرانی آتی به نفع آنها خواهد بود؟ در نتیجه ناکامی این سازش چه رخ میدهد؟