رضا شریعتی، روزنامه نگار: نقش چای در کشور برکسی پوشیده نیست تا جایی که ساخت راه‌آهن در پهلوی اول با استفاده از مالیات قند و چای بوده است. ایران چهارمین وارد کننده چای در جهان و خود از معدود کشورهای تولید کننده این فراورده راهبردی است. اقتصاد شهرستان‌های غرب مازندران و گیلان از کلارآباد تا […]
رضا شریعتی، روزنامه نگار:
نقش چای در کشور برکسی پوشیده نیست تا جایی که ساخت راه‌آهن در پهلوی اول با استفاده از مالیات قند و چای بوده است. ایران چهارمین وارد کننده چای در جهان و خود از معدود کشورهای تولید کننده این فراورده راهبردی است. اقتصاد شهرستان‌های غرب مازندران و گیلان از کلارآباد تا لاهیجان بر مدار این محصول می‌چرخد. چای در تمام دنیا مشتریان خاص خودش را دارد و کشورهای چین، هند، کنیا، سریلانکا، ترکیه، ویتنام و ایران به ترتیب هفت تولیدکننده برتر این محصول هستند. البته کشت این محصول چندان بدون دردسر هم نیست و خشکسالی و سرمای هوا در کنار هزینه بالای سم و کو، نگهداری و قیمت فروش از مشکلات این عرصه محسوب می‌شود. همین موضوع بهانه‌ای می‌شود تا به سراغ چایکاران گیلان برویم.
رضا آقایی‌زاده ویشکایی، چایکار در گفتوگو با جمله با بیان اینکه شاهد واردات چای در کشور هستیم، گفت: انحصار واردات چای در دست افراد انگشت شمار است که سود های سرشاری از راه های قانونی و غیر قانونی به دست می آورند
وی با اشاره به بسته بندی، حمل و برداشت غیربهداشتی چای دیگر کشورها اظهار کرد: در این چای‌ها اسانس و مواد شیمیایی وارد می‌شود که مضر برای بدن انسان است.
آقایی‌زاده ویشکایی که مهندس کشاورزی است ادامه می‌دهد: با زیان های اقتصادی و بهداشتی که از این واردات بی رویه به کشور می رسد نقش راهبردی این صنعت پس از احیا، در جهت اقتصاد پویا آشکار می شود .
این چایکار لاهیجانی با بیان اینکه ۲۱ هزار هکتار باغ چای در کشور وجود دارد که از این مقدار ۱۹ هزار هکتار توسط ۵۰ هزار باغدار چای در استان به‌زراعی و در آنها برگ سبز تولید می‌شود، ادامه می‌دهد: بسیاری از خانواده‌های مازندرانی و گیلانی مزارع خود را رها کرده و مشغول تغییر کاربری شدند.
نیاز کشور به ۱۱۰ هزار تن چای
حبیب جهانساز، رئیس سازمان چای کشور هم در این باره پیشتر به خبرنگار جمله گفته بود که نیاز داخلی کشور به چای ۱۱۰ هزار تن است که سالانه ۲۵ هزار تن آن تولید می‌شود و بقیه باید باید از طریق واردات تامین شود که سال گذشته ۵۷ هزار تن به صورت رسمی وارد شد.
رئیس سازمان چای کشور با بیان اینکه چایکاران در دو چین بهاره و تابستانه ۱۰۴ هزار تن برگ سبز به ارزش ۲۰۶ میلیارد تومان برداشت کردند که ۳۹ هزار تن معادل ۳۷ درصد آن چای درجه یک و ۶۵ هزار تن معادل ۶۳ درصد آن چای درجه دو بود.
وی با اشاره به اینکه چین پاییزه برگ سبز چای از باغ‌های گیلان و مازندران تا پایان مهر ماه ادامه دارد، از آغاز چین سوم برگ سبز چای در شمال کشور خبر داد و گفت: چایکاران امیدوارند، در صورت مناسب بودن شرایط جوی در این مرحله بیش از ۱۰ هزار تن برگ سبز برداشت کنند.
دولتی‌ها چای وارداتی می‌خورند
شیردل رضایی چابکسری، کشاورز دیگر گیلانی هم که شصت سال دارد در گفتوگو با جمله می‌گوید: در سال‌های اخير مزایای برداشت چای -که طبیعتا به نفع کشاورز بود- کم تر و کم ترشد و یا به کلی از بین رفت.
وی با بیان اینکه با کاشت دانه خوب مي‌تواند محصول مرغوب توليد می‌شود، ادامه می‌دهد: باغ‌ها نياز به هرس، جوانسازی و عمليات‌های دیگر زراعی دارند.
این کشاورز گیلانی با بیان اینکه ما ظرفیت داریم تا ۵۰ هزار تن چای داخلی هم تولید کنیم که تحقق این امر نیاز به عزم ملی دارد، ادامه داد: کاشت چای دیگر شبیه گذشته سودآور نیست و حتی دولتی‌ها چای وارداتی می‌خورند.
چای صنعتی پولساز
مهرداد قنبری کارشناس حوزه چای و دکتری علوم کشاورزی گرایش تولید گیاهی در گفتوگو با جمله می‌گوید: صنعت چای پولساز است اما چون توجه کافی به آن نشد کشاورز دیگر دل و دماغ ادامه دادن فعالیتش را ندارد. وی با بیان اینکه ورود چای در زمان قاجار و توسط محمد میرزا کاشف‌السلطنه انجام شد، افزود: در آن زمان چای تنها در لاهیجان و تنکابن کشت می‌شد اما امروز سراسر کشور از این محصول استفاده می‌کنند.
قنبری البته فاصله گرفتن از کشاورزی صنعتی و مدرن را در پائین آمدن کیفیت چای موثر دانست و افزود: مراحل نگهداری و داشت بوته‌ها مناسب نیست که این موضوع سبب پائین آمدن کیفیت برگ سبز این محصول در سال های اخیر شده است.
این دکتری علوم کشاورزی معتقد است باغ‌های چای به دلیل تعامل خاصی كه با طبیعت این نواحی برقرار كرده‌اند، باعث حفظ محیط زیست، جلوگیری از فرسایش خاك و تنوع زیستی شده است.
قنبری با بیان اینکه بر اساس آمار سال گذشته حدود ۱۲ هزار تن چای ایرانی به بیش از ۴۰ کشور دنیا صادر شد، افزود: در مرداد ماه بر اثر یک تصمیم غیرکارشناسی وزارت صنعت، معدن و تجارت که در نهایت با دخالت نمایندگان لغو شد بازار جهانی را از دست دادیم و با مشکلاتی برای تعادل بازار داخلی مواجه شدیم.
