کاش هورالعظیم، به اندازه عظمتش، قادر به پس زدن شعله‌های بی‌رحم بود. کاش به اندازه قدمتش، می‌توانست جای قدم‌های شوم آتش را از گستره خوزستان پاک کند. کاش از دیدگانش اشک جاری می‌شد، بلکه بتواند با شوری اشک‌هایش، سویِ چشم شور آتش را برای همیشه خاموش سازد. سیده فاطمه هلالات، بی امان سرفه می‌کند، سرفه‌های […]

کاش هورالعظیم، به اندازه عظمتش، قادر به پس زدن شعله‌های بی‌رحم بود. کاش به اندازه قدمتش، می‌توانست جای قدم‌های شوم آتش را از گستره خوزستان پاک کند. کاش از دیدگانش اشک جاری می‌شد، بلکه بتواند با شوری اشک‌هایش، سویِ چشم شور آتش را برای همیشه خاموش سازد.
سیده فاطمه هلالات، بی امان سرفه می‌کند، سرفه‌های خشک و پی در پی. می‌گوید سابقه بیماری تنفسی نداشته و اما در این دو هفته نفس عمیق کشیدن برایش به یک حسرت تبدیل شده است. نفس را به سختی فرو می‌دهد تا شاید کمی از راه‌های تنفسی دود گرفته‌اش باز شود.
اهل سوسنگرد است، شهری که این چند وقت روزهایش دودی است و شب‌هایش تاریک‌تر از همیشه. آنطور که سلیمه می‌گوید پزشکش این حالش را حساسیت تشخیص داده است، حساسیت به این هوای دودآلود.
او مدت دقیق حال و هوای خراب شهرش را نمی‌داند، تخمینی می‌گوید ۷۰ روز و توضیح می‌دهد: ۷۰ روز است که به صورت مستمر دود داریم، قبلا هفته‌ای یک تا دو بار پیش می‌آمد اما در این ۷۰ روز تقریبا هر شب وضعیت خیلی بد می‌شود.
ادامه می‌دهد: غلظت دود زیاد است. صبح‌ها دید هست اما در شب به خاطر نوع هوای پاییز در خوزستان و رطوبت شبانه، دود متراکم و مه‌مانند می‌شود.
او هم می‌داند که این شعله‌های آتش که چند وقتی است به جان زندگی‌شان افتاده حاصل سوختن نیزارهاست اما آرزو می‌کند که ای کاش نیزارها به تنهایی می‌سوخت. می‌گوید: این نیزارها به تنهایی نمی‌سوزد، بیشتر سطح هورِ نی است که حالا دارد با مشتقات نفت و گاز می‌سوزد که خطرناک است.
سلیمه مزرعه، نجاتگر است اما این اواخر مجبور شده برای نجات نفس‌هایش به سختی تلاش کند با این حال می‌گوید این حال و روز، حال او به تنهایی نیست خیلی از همشهری‌هایش روزگار بهتری ندارند.
سلیمه می‌گوید: بیمارستان‌ها و درمانگاه بخاطر همین دود، پر از بیمار است و ما در هلال احمر هر روز بین مردم ماسک توزیع می‌کنیم و این اواخر یک سری اسپری‌هایی هم بین نیازمندانش توزیع می‌شود.
سوم مرداد بود که فرماندار هویزه از خاموشی آتش هورالعظیم خبر داد. آتشی که دوباره زبانه کشید و هنوز و با وجود گذشت سه ماه از آغاز شعله‌ور شدنش خاموش نشده است و دودش هرچه می‌گذرد دردناک‌تر می‌شود.
چندی پیش خبری از مراجعه و درمان حدود ۲۵۰ نفر از شهروندان هویزه منتشر شد. خبری که می‌توان آن را به بیماران تنفسی و قشر حساس جامعه در سایر شهرستان‌ها همچون سوسنگرد، اهواز و حتی آبادان و خرمشهر که هر از گاهی از میزبانی این دود بی‌نصیب نمی‌مانند، نیز تعمیم داد تا رقمی قابل توجه به دست آید.
چندی پیش سهم شهرستان‌های آبادان و خرمشهر با فاصله‌ای بیشتر از ۱۷۰ کیلومتر تا هورالعظیم آلودگی ۶ برابر حد مجاز بود که شمالی شدن هوای منطقه و جهت باد به گسترش وسیع آن انجامید.
رئیس جمهور به وزارت خارجه و سازمان حفاظت محیط‌زیست، وظیفه پیگیری اطفای آتش در هور‌العظیم را محول کرد. آتشی که در پی این دستور برای خاموشی اش، با موافقت کشور عراق، بالگرد و هواپیمای آب‌پاش، راهی آسمان عراق شد.
مدیر کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان، آتش‌سوزی را به دو نوع پراکنده و یکپارچه تقسیم می‌کند که حالت یکپارچه‌اش از ۱۱ تیر آغاز شده است که ظرف این سه ماه ۲۵ هزار هکتار از هور‌العظیم را سوزانده است.
هرچند بنا به گفته‌های دیگر، آتش در مساحتی بیشتر از ۲۵ هکتار از ۳۵۰ هکتار تالاب هورالعظیم پیشروی کرده است.
لاهیجان زاده، به انجام ۶ عملیات در خاک عراق برای خاموشی این آتش اشاره می‌کند و می‌افزاید: در ابتدا این کار به وسیله یک هواپیما و یک بالگرد انجام می‌شد که هواپیما بعد از انجام چند ماموریت بازگشت و قرار است بازهم یک توپولوف به ناوگان هوایی برای خاموشی هورالعظیم اضافه شود و کارش را به زودی از سر بگیرد.
وی سخت‌ترین قسمت کار را آن بخشی از تالاب که در خاک عراق است می‌داند که آن بخش هم بخش اعظم کار است و می‌گوید: در خاک ایران آتش‌سوزی وجود داشت اما ظرف چند ساعت مهار شد، سختی کار در قسمت عراق است.
لاهیجان زاده، دود گسترده را نتیجه سوختن نیزارهای هور می‌داند و خطرات آن بر سلامت را تایید می‌کند.
مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست خوزستان می‌گوید: دود ناشی از آتش‌سوزی نیزارها برای مردمی که مشکلات تنفسی و ریوی دارند مشکل ایجاد می‌کند و استمرار این وضعیت می‌تواند برای افراد سالم هم خطرساز باشد.
کیامرث حاجی زاده، مدیرکل مدیریت بحران خوزستان نیز پیش‌تر، وسعت آتش‌سوزی را ۱۸۰ هکتار اعلام کرده بود که به صورت نقطه‌ای ایجاد شده است. او همچنین از تلاش گسترده ایران برای مهار آتش و رایزنی‌های میان دو کشور ایران و عراق برای مهار کامل آتش سخن گفته است.
هرچند با وجود تلاش‌های مکرر، برای برقراری ارتباط با ستاد بحران برای جویا شدن از روند رایزنی‌ها و پیشروی مهار آتش، این ستاد پاسخی برای پرسش‌های مطرح شده ارائه نکرد اما در نهایت در ۱۷ مهر جاری و در جلسه کارگروه مخاطرات
زیست‌محیطی خوزستان در این استانداری، حاجی‌زاده، مدیرکل ستاد بحران خوزستان به موضوع مهار آتش در تالاب هورالعظیم هم اشاره می‌کند.
وی در این نشست عواملی همچون سیاست‌های عراق و تامین نشدن حقابه هورالعظیم را موجب خشک شدن بخش عراقی تالاب می‌داند و یادآور می‌شود که فقط بخش‌هایی از تالاب که در نزدیکی دایک مرزی ایران قرار دارند مرطوب است.
حاجی زاده، تامین حقابه تالاب را تنها راه رفع مشکلات هورالعظیم از جمله آتش‌سوزی‌ها و جلوگیری از تبدیل شدن این تالاب به کانون ریزگرد می‌داند و از مذاکره با کشور عراق برای تامین حقابه از سوی این کشور همسایه خبر می‌دهد.
وی در ادامه سخنانش بیان می‌کند: با وجود همه مشکلات، ایران حاضر به رهاسازی آب در بخش عراقی تالاب هورالعظیم شده است اما با توجه به اینکه شیب تالاب به سمت ایران است اگر آب رهاسازی شود، فقط ۲ تا ۳ کیلومتر از بخش عراقی تالاب را مرطوب می‌کند در حالی که آتش‌سوزی‌ها در نقاط ۵، ۱۰ و ۲۰ کیلومتری هستند.
وی همچنین هزینه‌های صرف شده برای مهار آتش هور‌العظیم را میلیاردی اعلام و اظهار می‌کند: تاکنون ۶ عملیات مهار آتش در هورالعظیم انجام شده که هزینه‌های میلیاردی در بر داشته است.
بنا به گفته مدیرکل مدیریت بحران خوزستان، هزینه های پرواز، هزینه تامین سوخت پروازها و سایر مواردی که موجب مهار آتش در هورالعظیم می‌شود اعتبارات مالی بسیاری را به خود اختصاص می‌دهد.
محمد سبزه‌زاری، مدیرکل هواشناسی استان خوزستان اما در ادامه این جلسه پایان آتش هور با کمک باران را نوید می‌دهد و می‌گوید: مدل‌های هوایی نشان می‌دهند سامانه بارشی طی هفته آینده به خوزستان می‌رسد که بارش‌های خوبی را خواهد داشت و حتی اگر نصف پیش‌بینی‌های بارش هم محقق شود آتش‌سوزی در هورالعظیم خاموش می‌شود.
هور همچنان می‌سوزد و همسایگان به دود نشسته‌اش هنوز درد می‌کشند و از تلاش بی‌سرانجام برای پایان دادن به این وضعیت به شدت گله‌مندند و به اعتقاد این افراد اگر خدا نباشد و باران خوبی نفرستد، همانطور که برای هوای گردوخاکی چاره‌ای نشده برای آتش هم خاموشی و برای هوای دود گرفته هم پایانی نخواهد بود و شاید این وضعیت، مرزنشینان، را وادار به مهاجرت اجباری و مرزهای خوزستان را غیرقابل سکونت کند.

لینک کوتاه :