با آغاز سال ۱۹۶۹ آمریکاییها در آخرین مرحله فرود انسان بر ماه بودند و سر و صدای بسیاری به پا کرده و این خبر تیتر بیشتر روزنامههای دنیا شده بود، به همین دلیل مسئولین سیاسی شوروی سابق به دنبال برنامهای هیجانانگیز و جنجالی بودند تا آثار تبلیغاتی سفر آمریکاییها به ماه را تا حدودی خنثی […]
با آغاز سال ۱۹۶۹ آمریکاییها در آخرین مرحله فرود انسان بر ماه بودند و سر و صدای بسیاری به پا کرده و این خبر تیتر بیشتر روزنامههای دنیا شده بود، به همین دلیل مسئولین سیاسی شوروی سابق به دنبال برنامهای هیجانانگیز و جنجالی بودند تا آثار تبلیغاتی سفر آمریکاییها به ماه را تا حدودی خنثی کند.
در جلسه سران، پس از چند ساعت مشورت سرانجام پیشنهاد پرواز مشترک سه ناو فضایی سایوز و اتصال دو ناو را پذیرفتند و قرار گذاشتند ناو سوم از انجام مراحل نزدیک شدن و اتصال، فیلمبرداری کند. این برنامه میتوانست هم در شوروی و هم در جهان باعث سر و صدا شود و بر افکار مردم تاثیر بگذارد. سایوز –۶ روز ۱۱ اکتبر سال ۱۹۶۹ به سرنشینی گئورگی شونین و والری کوباسف پرتاب شد. فضانوردان سایوز ۶ ماموریت داشتند ضمن عکسبرداری از عملیات الحاق سایوز۷ و ۸ یک دستگاه جوشکاری با نام ولکان را در فضا آزمایش کنند.
روز بعد یعنی در ۱۲ ماه اکتبر سال ۱۹۶۹ سایوز- ۷ راهی مدار زمین گردید. سرنشینان این ناو عبارت بودند از آناتولی فیلیپچنکو، ولادیسلاو ولکف و ویکتور گارباتکو. روز ۱۳ اکتبر، سومین ناو یعنی سایوز- ۸ پرتاب شد. بر عرشه این ناو ولادیمیر شاتالف و الکسی یلیسیف حضور داشتند. طبق برنامه زمانبندی، روز ۱۴ ماه اکتبر بایست پهلوگیری سایوز- ۸ با سایوز-۷ اجرا می شد اما موقع شروع عملیات مشخص گردید که دستگاه پهلوگیری و هدایت خودکار سایوز-۷ نقص فنی دارد و ارتباط رادیویی بین دو ناو سایوز ۷و ۸ از بین رفته است. در نتیجه این اشکال، ناوها به فاصله چند کیلومتری از کنار هم دیگر رد شدند.
کارشناسان در مرکز هدایت پروازها به فکر رفع این مشکل افتادند و اقدام خطرناکی را پیشنهاد کردند: کیهان نوردان فاصله بین ناوها را تا چند متر کاهش دهند بعد از این مرحله میشد هدایت دستی پهلوگیری را فعال کرد. تلاش دوم پهلوگیری که روز ۱۴ اکتبر انجام شد باز هم موفقیتی در پی نداشت. یک بار دیگر دو ناو کیهانی از کنار هم عبور کردند. بالاخره بررسی کارشناسان نشان داد که عملیات انجام شدنی نیست و به رغم تلاش کیهان نوردان، به دلیل مشکل سخت افزاری ناو سایوز، الحاق صورت نگرفت. این شکست، هم برای کیهان نوردان و هم کارشناسانی که در زمین کار میکردند بسیار دل آزار و تاسف آور بود. تمام هم و غم آنها به نمایش گذاشتن تصاویر نزدیک شدن و پهلوگیری دو ناو بود و میخواستند با این کار جنجالی، جهانیان را به تعجب وادارند!
خبرگزاری «تاس» شوروی، مجبور بود گزارش خود را محدود کند و فقط در مورد مانورهای دو ناو و نزدیک شدن ناوها به هم در فضا گزارشی را ارسال کند که چندان چیز شگفت انگیزی محسوب نمیشد!
در این بین کیهان نوردان ناو سایوز- ۶ یک آزمایش منحصر به فرد جوشکاری برقی فلزات با استفاده از دستگاه ولکان را به انجام رساندند که بعداً معلوم شد بسیار خطرناک بوده است. آزمایش مذکور به این ترتیب باید صورت می گرفت که کیهان نوردان دستگاه جوشکاری را در بخش مداری آماده میکردند. بعدا وارد بخش فرودی شده دریچه بین دو قسمت را میبستند. سپس دریچه بیرونی بخش مداری باید باز میشد و به این ترتیب عملیات در فضای آزاد کیهانی و شرایط خلا صورت میگرفت.
دستگاه ولکان با کمک سامانه کنترل از راه دور و طبق برنامهای که برای آن پیشبینی شده بود عمل کرد. موقعی که کار تمام شد. کیهان نوردان مجددا دریچه بیرونی را بستند و به بخش مداری، هوا تزریق کردند، سپس برای بررسی چگونگی کار و برداشتن نمونهها به داخل بخش مداری رفتند و متوجه وضعیت خطرناکی شدند: دستگاه جوشکاری، چند نمونه از فلزات را جوش داده اما به دلیل بروز یک اشتباه، شعاع کار عمیقتر شده و به میز کار و حتی کف ناو رسیده به این ترتیب امکان ترک خوردن پوسته بخش مداری وجود داشت و هر لحظه میتوانست بشکند و باعث تکه تکه شدن کل ناو شود. به همین دلیل کیهان نوردان خیلی سریع نمونههای جوش خورده را برداشته به بخش فرودی برگشته و دریچه را بستند. خوشبختانه اتفاق وحشتناکی رخ نداد.
پس از اتمام زمان ماموریت، ناوها با فاصله یک روزه فرود آمدند. ۱۶ اکتبر خدمه ناو سایوز-۶ به زمین بازگشتند و در ۱۷ و ۱۸ اکتبر سرنشینان دو سایوز بعدی . مطبوعات شوروی سابق جنجال تبلیغاتی وسیعی درباره پرواز سهگانه سایوز به راه انداختند که به صفحات اول مطبوعات دنیا هم کشیده شد اما در حقیقت میتوان گفت این سر و صداها، جنجالی برای هیچ بود چون اصلیترین بخش ماموریت ناکام ماند.
سال ها بعد ایستگاه فضایی بین المللی با همکاری ۱۵ کشور و ناسا در مدار نزدیک به زمین و در فاصله ۳۳۰ تا ۴۳۵ کیلومتری از سطح زمین قرار گرفته است.