محمدحسین جعفری سمیع / دبیر گروه سیاسی زنان در جوامع امروزی نقش بسزایی در پیشرفت و توسعه کشورها دارند. با این حال در برخی جوامع، بر اساس سنت ها و یا قوانین مذهبی و گاه سیاسی، نگاهی تبعیض آمیز به این بخش مهم و تاثیرگذار جامعه وجود دارد. به همین دلیل در جوامع توسعه نیافته […]
محمدحسین جعفری سمیع / دبیر گروه سیاسی
زنان در جوامع امروزی نقش بسزایی در پیشرفت و توسعه کشورها دارند. با این حال در برخی جوامع، بر اساس سنت ها و یا قوانین مذهبی و گاه سیاسی، نگاهی تبعیض آمیز به این بخش مهم و تاثیرگذار جامعه وجود دارد. به همین دلیل در جوامع توسعه نیافته و یا در حال توسعه ، رویکردی تبعیض آمیز به زنان جامعه مشهود است. رویکردی که با وجود تلاش های بی قفه کنشگران اجتماعی، همچنان در این جوامع حاکم بوده است و حتی باعث شده مطالبات اجتماعی زنان جامعه، ابعادی سیاسی به خود بگیرد.
در عربستان سعودی زنان محدودیت‌های بسیاری دارند ، به‌عنوان مثال در این کشور زنان حق رانندگی ندارند و یا ورود زنان به قبرستان برای تشییع‌جنازه‌ها در بسیاری از شهرهای این کشور، ممنوع است.
در هندوستان و در بسیاری از معابد هندو نیز ورود زنان ممنوع است. دلایل این ممنوعیت چندان مشخص نیست، اما این محدودیت هنوز هم در برخی مکان‌های مذهبی در هند پابرجاست.
در جامعه یهود در بسیاری از سرشماری های قوم بنی اسرائیل که در کتاب مقدس هم آمده، گویی زنان، اصلاً دیده نشده و به شمار نیامده اند. همچنین در معبد مقدس نیز زنان تا حدی (تا حیاط یا دهلیز) حق داشتند حضور داشته و پیش بروند و حضور زنان در داخل معبد ممنوع بوده است.
در کشور ما به رغم نقش انکار ناپذیر بانوان در تحولات سیاسی و اجتماعی قبل و بعد انقلاب ، متاسفانه همچنان شاهد نوعی نگاهی تبعیض آمیز به این بخش مهم و تاثیرگذار جامعه هستیم.
نکته جالب آنجاست که اگر ورود زنان بر اساس تفکر متعصبانه در برخی جوامع بدوی به معابد و کنیسه ها ممنوع است، در کشور ما این ورزشگاه ها هستند که حکم شهر ممنوعه را برای زنان دارند. در طول سال های اخیر بحث رفع ممنوعیت ورود بانوان به ورزشگاه ها بسیار مطرح شده است. در مقابل کم نیستند کسانی که به شدت با ورود بانوان به استادیوم های ورزشی مخالفت می کنند.
به اعتقاد برخی صاحب نظران، منشاٌ مخالفت ها با موضوع ورود بانوان به ورزشگاه ها، بیش از آنکه مذهبی باشد، سیاسی است. سایه سنگین سیاست بر حوزه های فرهنگی، اجتماعی و ورزشی سالهاست مورد انتقاد جامعه شناسان در کشور بوده است.
هفته گذشته و در حاشیه دیدار تدارکاتی تیم ملی فوتبال کشورمان با تیم ملی بولیوی، تعداد معدودی از بانوان به طور گزینشی توانستند وارد استادیوم آزادی شوند. اعضای تیم‌های فوتبال و فوتسال رده‌های سنی زنان، خانواده‌های بازیکنان تیم ملی و روزنامه‌نگاران تنها زنان خوش‌شانسی بودند که مجوز ورود به منطقه ممنوعه آزادی را پیدا کردند.
برخی از رسانه‌های کشورمان می‌گویند حضور زنان ایرانی در دیدار با بولیوی تنها یک نمایش تبلیغاتی برای راضی کردن فیفا بوده است و قرار هم نیست در این خصوص گشایشی بیش از این صورت بگیرد.
ورود زنان به ورزشگاه توجیه شرعی ندارد
حجت الاسلام محمد جعفر منتظری دادستان کل کشور، روز چهارشنبه نسبت به ورود همین تعداد معدود بانوان به استادیوم آزادی واکنش نشان داد و گفت: «هیچ توجیه شرعی وجود ندارد که زنان به استادیوم های ورزشی بروند و بدن نیمه برهنه ورزشکاران را تماشا کنند. تماشای مسابقه ایرادی ندارد ولی وقتی یک خانم با مردان نیمه برهنه مواجه می‌شود دچار گناه می‌شوند.»
دادستان کل کشور در ادامه مسئولان ورزشی را تهدید کرد و اظهار داشت : «با هر مدیری که بخواهد بستر حضور بانوان در ورزشگاه را با بهانه‌های مختلف فراهم کند برخورد می کنیم. به مسئولان ورزشی نصیحت می‌کنم که حرمت دینی را حفظ کنید در غیر این صورت و اگر این موارد تکرار شود به دادستان تهران دستور می‌دهم تا به موضوع ورود کند.»
در واکنش به سخنان دادستان کل، آیت ا… محسن غرویان، کارشناس امور فقهی و مدرس فلسفه اسلامی حوزه علمیه قم، گفت: «هدف از حضور ورزشگاه تشویق بازیکنان، انگیزه دادن به آن ها و تماشا کردن ورزش است. هیچ فردی برای مرتکب شدن به معصیت و گناه پا به ورزشگاه نمی گذارد چراکه ورزشگاه جای گناه کردن نیست.»
وی که با پایگاه خبری دیده بان ایران گفت و گو می کرد، ادامه داد: «با اتکا به علوم فقهی تماشا کردن ورزش به هیچ عنوان گناه نیست. چرا گه اگر گناه محسوب می شد تماشای آن از تلویزیون هم منع می شد ولی زمانی که این ممنوعیت رخ نداد پس؛ تماشای ورزش از نزدیک و ورزشگاه نیز عاری از گناه و ایراد است.»
این کارشناس امور فقهی همچنین خاطرنشان کرد: «نسبت دادن وجه گناه جهت ممنوعیت حضور بانوان در ورزشگاه بلاوجه بوده و از نظر فقهی این عقیده مردود است.»
گناه و خلاف شرع در زندان ها، کمتر از ورزشگاه هاست؟
عزت ا… ضرغامی رئیس پیشین صدا و سیما نیز نسبت به مواضع اخیر دادستان کل کشور درباره حضور زنان در ورزشگاه ، واکنش نشان داد.
عزت‌ا… ضرغامی در توییت خود نوشت: «در فوتبال، ورزشکاران نیمه لخت نیستند! حضور زنان در ورزشگاه حریم شکنی نیست. کبری و صغری هر دو مشکل دارند. بصورت زنان و خانواده‌هایی که تفریح مناسب ندارند پنجه نکشید! تهدید مدیران ورزش به برخورد قضائی هم شایسته نیست! آیا گناه و خلاف شرع در زندان ها، کمتر از ورزشگاه هاست؟!»
معصومه ابتکار نیز در صفحه شخصی خود در توئیتر به موضوع حضور زنان در ورزشگاه‌ها اشاره کرد و نوشت: «حضور زنان در ورزشگاه منع قانونی ندارد. دولت در اجرای سیاست ریاست محترم جمهوری برای تحقق مطالبات زنان در ابعاد مختلف از جمله حضور زنان در ورزشگاه‌ها تمهیدات لازم را انجام می‌دهد.»
در همین رابطه محمد جواد جمالی نوبندگانی، عضو فراکسیون ورزش مجلس دهم، گفت: « موضوع حضور زنان یک مسئله بین دستگاهی است که در همین خصوص لازم است دستگاه های قضائی، سازمان ورزش، نهادهای امنیتی و فرهنگی جامعه با یکدیگر گفت و گو کرده و به یک راه حل جامع دست یابند.»
روز پنجشنبه نیز عبدا… حاج صادقی نماینده، ولی فقیه در سپاه تاکید کرد: «وارد کردن بانوان داخل استادیوم‌ها یک‌خطر است.» وی با بیان اینکه در برخی مواقع باید غیرت دینی ما جوشانده شود، گفت: «در مرحله نخست بانوان را وارد استادیوم ورزشی کردند تا بازی‌های جام جهانی مشاهده کنند، اکنون اجازه مشاهده بازی‌های زنده فوتبال را به بانوان در استادیوم‌ها می‌دهند و احتمالا در آینده بانوان و آقایان به صورت مختلط بازی‌های فوتبال را در استادیوم مشاهده خواهند کرد. ما باید اجازه این کار‌ها را به برخی افراد ندهیم.»
زنان پشت درهای آزادی
علی مطهری در یادداشتی با عنوان «سخنی با دادستان کل کشور» ، نوشت: «سخن دادستان کل محترم در خصوص حضور بانوان در ورزشگاه آزادی از آن نظر که مهم بودن مسئله عفاف از نظر اسلام را بیان می‌کند سخن درستی است. اما در مسابقات فوتبال بدن مردان تقریبا کاملا پوشیده است و نیمه عریان نیستند. خصوصا که بازیکنان از فاصله دور دیده می‌شوند. البته در صورتی که تصمیم نظام به حضور بانوان باشد باید جایگاه ویژه و درب‌های ورود و خروج مخصوص و نیز سرویس‌های بهداشتی اختصاصی داشته باشند.»
بازی برگشت تیم فوتبال پرسپولیس در مقابل السد یکی از حساس‌ترین بازی‌های سالهای اخیر فوتبال کشور است که در ورزشگاه آزادی برگزار می‌شود و طبیعتا تماشاگران حتی از ساعت‌ها قبل ورزشگاه آزادی را تکمیل خواهند کرد. به همین دلیل فدراسیون فوتبال نمی‌تواند مانند دیدار با بولیوی یک جایگاه مشخص برای زنان ایجاد کند.
با گذشت حدود نیم قرن از تاسیس ورزشگاه بزرگ آزادی، و به رغم اشتیاق فراوان خانواده ها برای حضور در ورزشگاه ها، هنوز مسئولین سازمان های متعدد فرهنگی تدبیری جهت فراهم آوردن بستر مناسب برای حضور خانواده ها در این فضای فرهنگی ورزشی، اتخاذ نکرده اند و از آنجایی که سازمان های موازی بسیاری در این امور دخیل هستند، نمی توان امیدوار بود که درب های آزادی در کوتاه مدت به روی خانواده ها گشوده شود.
