رضا شریعتی، روزنامه‌نگار اشتغال مهم‌ترین دغدغه دولت‌های مختلف در قرن بیست و یک بوده و این موضوع با همه دستگاه‌های اجرایی مرتبط است، اما از آنجا که ظرفیت اشتغال در دستگاه‌ها‌ پر شد پس باید امروزه در ایجاد اشتغال به سمت اشتغال مبتنی بر دانش، مهارت و کاردانی به عنوان موتور محرکه پیشرفت پیش رفت. […]

رضا شریعتی، روزنامه‌نگار
اشتغال مهم‌ترین دغدغه دولت‌های مختلف در قرن بیست و یک بوده و این موضوع با همه دستگاه‌های اجرایی مرتبط است، اما از آنجا که ظرفیت اشتغال در دستگاه‌ها‌ پر شد پس باید امروزه در ایجاد اشتغال به سمت اشتغال مبتنی بر دانش، مهارت و کاردانی به عنوان موتور محرکه پیشرفت پیش رفت.
در ایران هم ایجاد فرصت‌های اشتغال و کسب و کار پر رونق، از دغدغه‌های اصلی دولت است که با تدابیر مناسب این نگرانی برطرف می‌شود. در کلانشهر‌ها صنایع تولیدی و کارخانجات صنعتی در کنار شهرداری‌ها بیشترین حجم اشتغال‌ را به دلیل وسعت و تنوع ماموریت‌ها دارند. در اینجا قصد پرداختن به سهم صنایع در ایجاد اشتغال را نداریم و از شهرداری‌ها به عنوان مهم‌ترین مراکزی که با حجم نیروی کارگری زیاد، بر پایداری اشتغال و کاهش تنش در جامعه کارگری تاثیر مستقیم دارند سخن به میان می‌آوریم. همچنین در کنار شهرداری‌ها، شوراهای اسلامی شهر‌ها هستند که با جذب منابع مالی و کسب درآمد پایدار برای شهرداری‌ها زمینه ایجاد آبادانی و پیشرفت شهر‌ها و ارائه خدمات بهتر به مردم با مشارکت و همکاری بخش خصوصی گام‌های موثری بر می‌دارند، با ایجاد این درآمد پایدار برای شهرداری‌های استان‌ها به رشد، آبادانی و ایجاد اشتغال برای جوانان منطقه کمک می‌کنند. از مجموعه اقدامات شهرداری‌ها و شوراها برای اشتغال تنها محدود به مشاغل خدماتی درون مجموعه شهرداری نظیر واحدهای مالی، زیباسازی و پاکبان‌ها نیستند و‌ تورهای گردشگری، شرکت‌ها و کارخانجات وابسته نظیر کارخانه‌های ساخت آسفالت، زباله‌سوز، کارخانه‌های ساخت مواد اولیه بلوارها و… طیف وسیعی به شمار می‌روند.
البته ظرفیت‌های وسیع دیگری هم وجود دارند که می‌توانند مرتبط با اشتغال در مجموعه خدمات شهری باشند. یکی از آن‌ها تورهای گردشگری است و در اشتغال و تولید ثروت، از مهم‌ترین ظرفیت‌های اشتغالزا هستند و شهرداری‌های استان‌ها می‌توانند با همکاری اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری طراحی‌های بسیار خوبی در این زمینه اجرا کنند. به عنوان مثال، تورهای شهرگردی و برگزاری جشنواره‌های متعدد، از راه‌های ایجاد اشتغال و کسب درآمد در عین خدمت رسانی است. اگرچه در حال حاضر چند سالی می‌شود که شهرداری‌ها با برگزاری تور رایگان شهرگردی در نوروز و بازدید از مناطق دیدنی و توریستی شهر‌ها در این راستا گام بر می‌دارد اما آنچه روی می‌دهد تنها به یک برهه زمانی- نوروز- مربوط می‌شود.
وحید مردانی، مدیر تورهای کرمان‌گردی در این خصوص می‌گوید: شهرداری‌ها با برگزاری تورهای رایگان برای مسافران نوروزی، از یک طرف زمینه ایجاد اشتغال را فراهم کرده و از طرف دیگر باعث شناسایی نقاط زیبای شهر به مسافران نوروزی می‌شوند. وی با بیان اینکه باید در مناطق هدف، بازارچه صنایع دستی و اقلام سنتی برپا شود، ادامه می‌دهد: با این کار هم صنایع دستی شهرستان‌ها معرفی خواهد شد وهم زمینه ایجاد اشتغال فراهم می‌شود.
این فعال حوزه گردشگری بر توانایی‌ها و فرصت‌های برگزاری این طرح در سایر تعطیلات که استان‌ها شاهد افزایش مسافران هستند، تاکید می‌کند و می‌گوید: برپایی بازارچه‌های دائمی توسط شهرداری‌ها، فرصتی را برای اشتغالزایی فراهم خواهد کرد و از طرفی دستفروش‌ها در معابر عمومی جمع می‌شوند.
مردانی می‌گوید: احیای فرهنگ بومی و شناساندن و اشاعه و معرفی فرهنگ سنتی جامعه مهم‌ترین نتیجه این جشنواره هاست.
ایجاد تعاونی‌ها توسط شهرداری‌ها از دیگر گام‌های موثر در راستای اشتغالزایی است. مهدوی، فعال حوزه صنایع دستی در این خصوص می‌گوید: تعاونی‌ها می‌توانند یک شبکه بزرگ و موثر در اقتصاد داخلی و صادرات باشند. او ایجاد بازار برای تعاونی‌های صنایع دستی را به کمک شهرداری‌ها و استانداریها، راهکار مناسبی برای ایجاد اشتغال می‌داند. گام دیگر موثر شهرداری‌ها در ایجاد اشتغال، انجام پروژه‌های درون شهری و زیبا سازی شهر‌ها است. فضاسازی پارک‌ها و ساخت پروژه‌های مشارکتی عظیم و پاساژهای مشارکتی راه دیگر تولید اشتغال پایدار است. ساخت پارک تفریحی- توریستی هم تجربه موفق دیگری است که از جنبه گردشگری و صنایع دستی برخوردار است و هم زمینه مناسب جهت اشتغال را فراهم آورده است. البته امضای تفاهم نامه‌ها و جذب نیروی مستقیم توسط شهرداری‌ها برای انجام پروژه‌های اداری و خدماتی هم از دیگر موارد اشتغال‌زایی توسط شهرداری‌ها است که در ابتدا به آن اشاره کردیم. با بررسی‌های صورت گرفته، آنچه که مسلم است با بررسی راهکار‌ها و اهداف شهرداری‌ها می‌توان آنان را به قطب اصلی کار در استان‌ها تبدیل کرد و از آمار عظیم بیکاری که کشور از آن رنج می‌برد کاست؟ آن هم در حالیکه شهرداری‌ها به دلیل جذب مازاد نیروهای سفارشی در بدنه، فساد مالی و روابط نامشروع خود و اعضای شورا در حال حاضر پرانتقادترین نهادها نزد غالب شهروندان ایرانی هستند چنین اقداماتی سبب بازگشت اعتماد مردم به آنها و نظام خواهد شد. حال باید منتظر ماند و دید مسئولان کشور با کمک شهرداری‌ها چه گامی در این راستا بر خواهند داشت و آیا می‌توان سال ۹۷ را سال خوب در این زمینه دانست؟!