این غار از جمله آثار ملی تاریخی و گردشگری مازندران است که در روستایی به نام ‹ کمیشان ‹ در مسیر جاده ساری به گرگان قرار دارد. غار کمیشان با قدمت بیش از ۱۱ هزار سال مربوط به دوران میان سنگی است و نخستین بار در دهه ۶۰ بر اثر فعالیت های صنعتی آشکار شد. […]

این غار از جمله آثار ملی تاریخی و گردشگری مازندران است که در روستایی به نام ‹ کمیشان ‹ در مسیر جاده ساری به گرگان قرار دارد. غار کمیشان با قدمت بیش از ۱۱ هزار سال مربوط به دوران میان سنگی است و نخستین بار در دهه ۶۰ بر اثر فعالیت های صنعتی آشکار شد.
این محوطه در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۲۷۹۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد.
حسن فاضلی در نوشهر از توقف کاوش باستان شناسی در منطقه غار کمیشان انتقاد کرد و افزود: راکت ماندن کاوش های باستانی در این منطقه باعث نابودی محوطه و دستبرد زدن برخی افراد سودجو می شود.
وی افزود: پژوهشی که در محوطه غار کمیشانی انجام شد آثار و نتایج علمی فوق العاده ای برای کشور و جهان در پی داشت به نحوی که می توان این منطقه را بهشت باستان شناسان دنیا محسوب کرد.
فاضلی گفت: کاوش در این محوطه برای محققان و پژوهشگران دنیا به لحاظ شناخت چگونگی گذار انسان از غار نشینی و ورود به دوره روستا نشینی اهمیت زیادی دارد و این اطلاعات علاوه بر ارتقای جهان بینی انسانی، روند تحولات اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و مذهبی انسان را هم به نمایش می گذارد.
سرپرست گروه حفاری باستانشناسی غار کمیشانی افزود: در حالی که قبل از کاوش غار کمیشانی در نکا، بیشتر اطلاعات در زمینه خروج انسان از غار و استقرار در مناطق باز و چگونگی اهلی کردن حیوانات و گیاهان مختص کشورهای لبنان، فلسطین، سوریه، اردن، ترکیه ، عراق و زاگرس ایران بود، پژوهش در محوطه غار کمیشایی نشان داد که مازندران یکی از کانون های اصلی نخستین مرحله روستانشینی بشر بوده که همزمان با مناطق زاگرس وارد این مرحله شد.
وی گفت: اگر چه نتایج به دست آمده از آثار کاوش شده در محوطه غار کمیشانی بیانگر زندگی انسان ها در حدود ۱۱ هزار سال قبل است، ولی با کاوش در لایه های زیرین در عمق ۶ متری به آثار حدود ۱۴ هزار سال قبل که دوره میان سنگی و فراپایان سنگی است دست یافتیم.
دوره فراپایان سنگی دوره ای است که در آن انسان های شکارگر و گردآورنده خوراک از غار بیرون آمدند و در فضای باز زندگی می کردند.
این باستان شناس گفت که محوطه ای که در آن لایه نوسنگی روی لایه های پارینه سنگی قرار داشته باشد در ایران نادر است و غار کمیشانی از جمله آنهاست.
وی گفت: باید کاوش افقی در این منطقه انجام گیرد تا بافت معماری روستا، سبک زندگی، نحوه تغدیه، چگونگی اهلی کردن حیوانات و گیاهان، ساخت خانه ها و جنبه های آدینی و مذهبی مشخص شود.
فاضلی اعتبار مورد نیاز برای کاوش افقی در محوطه غار کمیشانی را دستکم ۲۰۰ میلیون تومان اعلام کرد.
وی با اشاره به ارزش منحصر بفرد منطقه نکا و مینودشت در باستان شناسی، گفت: این منطقه قابلیت تبدیل شدن به بزرگ ترین و مهم ترین مرکز توریستی باستان شناسی را دارد.
عضو هیات‌ علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران خواستار نگاه ویژه به ظرفیت های باستان شناسی در منطقه نکا شد و افزود: با ایجاد دهها موزه، سایت موزه و حتی دانشگاه در کنار این منطقه باستانی می توانیم شاهد حضور هزاران باستان شناس و گردشگر از سراسر دنیا باشیم.
وی با اشاره با تاثیر گذاری ایران بر تاریخ بشر افزود: در مقاطع مختلف همچون روستا نشینی، آغاز شهر نشینی، نخستین امپراطوری ، تغییرات سیاسی و اجتماعی ، جهانی فکر کردن و جهانی شدن ایرانی ها سردمدار بودند و دنیا برای ایران احترام قایل است حتی دشمنان ما جایگاه ویژه ای در تاریخ دنیا داریم.