آب خاکستری به پسآب بسیاری از مصارف خانگی به جز توالت گفته می‌شود، این نوع پسآب‌ها پس از استفاده آلوده می‌شوند و استفاده از آن برای سلامت انسان ضرر دارد، اما برخلاف آب سیاه یا همان فاضلاب دستشویی آب خاکستری می‌تواند دوباره به حالت قبلی‌اش برگردد. در واقع تفاوت آب خاکستری با آب سیاه و […]

آب خاکستری به پسآب بسیاری از مصارف خانگی به جز توالت گفته می‌شود، این نوع پسآب‌ها پس از استفاده آلوده می‌شوند و استفاده از آن برای سلامت انسان ضرر دارد، اما برخلاف آب سیاه یا همان فاضلاب دستشویی آب خاکستری می‌تواند دوباره به حالت قبلی‌اش برگردد.
در واقع تفاوت آب خاکستری با آب سیاه و آب سفید باعث شده تا در کشورهای مختلف روی آن برنامه‌ریزی متفاوتی انجام دهند و از آن به عنوان یکی از راه‌کارهای کاهش مصرف آب و مقابله با کمبود آب استفاده کنند.

تفاوت آب خاکستری با دیگر پسآب‌ها چیست؟
آب‌های سیاه دارای نوعی باکتری هستند که برای سلامتی انسان ضرر دارد و نمی‌توان به راحتی و به سرعت آن را از آب جدا کرد تا بتوان از آن برای برخی استفاده‌های روزمره مثل کشاورزی استفاده کرد، از سویی آب خاکستری حاوی چنین ماده‌ای نیست و خطر استفاده از آن بسیار کمتر است. همچنین می‌توان برخی مواد موجود در آب خاکستری را به سرعت از آن جدا کرد تا از آن در برخی مواقع خاص استفاده کرد. اما آب خاکستری شامل چربی، موی انسان، مواد ناشی از آشپزی و … است و این تفاوت این نوع آب با آب معمولی سفید و دلیل ایجاد برخی خطرات ناشی استفاده از آن است. با این وجود تکنولوژی باعث شده تا بتوان این ویژگی‌ آب‌های خاکستری را تا حدی تغییر داد.

کجا و چگونه از آب‌های خاکستری استفاده می‌شود؟
در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته دنیا از سیستم استفاده دوباره آب‌های خاکستری در حوزه مصارف خانگی استفاده می‌شود، به طوری که فناوری‌های زیستی و مکانیکی مختلفی در خانه‌ها قرار می‌گیرند تا بتوان از آب‌های خاکستری در بخش‌های مختلف خانه استفاده دوباره کرد.
آبیاری گیاهان خانه: این اصلی‌ترین و امن‌ترین محلی است که از آب خاکستری در آن استفاده می‌شود. براساس تحقیق که سال ۲۰۱۰ توسط دانشگاه کلورادو آمریکا انجام شد نشان می‌دهد که استفاده از آب‌های خاکستری برای آبیاری هیچ ضرری ندارد.
سیفون دستشویی: مدتی است که با استفاده از فناوری‌های پیشرفته از آب خاکستری حمام و توالت به سیفون‌ها برگردانده می‌شود و از آن دوباره استفاده می‌شود. گفته می‌شود چنین سیستمی می‌تواند میزان مصرف آب را تا ۳۰درصد کاهش بدهد.
وسایل گرمایی: در برخی مواقع هم از آب خاکستری برای تامین انرژی مواد گرمایشی خانه‌ها استفاده می‌شود، برای مثال استفاده از آب خاکستری حمام برای سیستم گرمایشی حمام منجر به کاهش ۶۰درصدی اتلاف آب شده است.
کشورهای مختلف چه قوانینی درباره این آب‌ها دارند؟
حساسیت به وجود آمده در رابطه با سلامت آب‌های خاکستری و محل استفاده از آن باعث شده تا کشورهای مختلف قوانین مختلفی در رابطه با نحوه استفاده از آن داشته باشند، در برخی کشورها استفاده از این نوع پسآب به کلی ممنوع است و در برخی کشورها هم محدودیت‌هایی در این رابطه وجود دارد.
بریتانیا: به دلیل هزینه‌های زیاد استفاده از آب‌های خاکستری در بریتانیا یک اتفاق نادر است اما این موضوع در این کشور مجاز است و شهروندان اجازه دارند با استفاده از فناوری‌هایی خاص برای آبیاری و دستشویی خود از آب‌های خاکستری استفاده کنند.
کانادا: با وجود اینکه کانادا کشور پرآبی است اما شهروندان این کشور اجازه دارند که در خانه‌های خود از تجهیزاتی برای استفاده از آب خاکستری در لباس‌شویی، آبیاری و توالت استفاده می‌کنند. آب باران هم در این کشور آب خاکستری حساب می‌شود.
استرالیا: اینجا یکی از معروف‌ترین کشورها در زمینه استفاده دوباره از آب‌های خاکستری است به طوری که برخی شهروندان این کشور از این نوع آب‌ها برای حمام استفاده می‌کنید.

آب خاکستری و بحران آب در ایران چقدر مفید هستند؟
سالیان سال است که منابع آب تجدیدپذیر ایران روبه کاهش و این نشان از مصرف بالای آب در حوزه‌های مختلف کشور است، اما نقش کشاورزی در این موضوع بسیار جدی‌تر از نقش مصرف خانگی آب است به طوری که ۹۲درصد آب کشور در این حوزه مصرف می‌شوند.
از سویی براساس مطالعات دانشگاه استفورد در زمینه نحوه مصرف آب در حوزه کشاورزی استفاده از همه فناوری‌های مختلف مثل سیستم بازچرخانی آب(استفاده از آب خاکستری)، سیستم آبیاری قطره‌ای و … به تنهایی نمی‌تواند میزان مصرف آب در این حوزه را کاهش دهد و سیاست‌گذاری‌های حوزه کشاورزی هم باید به کلی تغییر کند.
البته این به چنین معنایی ندارد که در حوزه خانگی مصرف آب در ایران زیاد نیست، برای مثال سرانه مصرف آب هر شهروند اروپایی ۱۵۰ لیتر و هر شهروند تهرانی ۲۵۰ لیتر است و به همین دلیل این نوع مصرف هم باید به شکلی کاهش پیدا کند.