رضا شریعتی، روزنامه‌نگار چندسالی است که با پیشرفت فناوری سایبر و به وجود آمدن اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای جدید نظیر تلگرام در کشور شاهد اختلال در فعالیت رسانه‌ها اعم از خبرگزاری‌ها، سایت‌ها، روزنامه‌ها و حتی حکومت‌ها هستیم. نرم‌افزارهایی که با هدف خدمت به بشریت ساخته شدند اما با گذر زمان بستر ایجاد مشکلات در روند اشتغال […]

رضا شریعتی، روزنامه‌نگار
چندسالی است که با پیشرفت فناوری سایبر و به وجود آمدن اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای جدید نظیر تلگرام در کشور شاهد اختلال در فعالیت رسانه‌ها اعم از خبرگزاری‌ها، سایت‌ها، روزنامه‌ها و حتی حکومت‌ها هستیم. نرم‌افزارهایی که با هدف خدمت به بشریت ساخته شدند اما با گذر زمان بستر ایجاد مشکلات در روند اشتغال و فعالیت بشر شده و برخی مشاغل را به آسیب‌ و چالش‌های جدی روبرو کردند. البته این نرم‌افزارها دارای نکات مثبت و منفی فراوانی هستند، مثلا دسترسی آزاد به اطلاعات را فراهم کرده و حتی با وجود فیلترینگ محدود نمی‌‌شوند اما در طرف دیگر ماجرا اطلاعات غلط را هم در کسری از ثانیه به مخاطب تلقین می‌کنند و ناهنجاری‌های اجتماعی و اشاعه و ترویج تهاجم فرهنگی را به بار می‌آورند.

نکته‌ای که در برخورد با این نرم افزارها مواجه هستیم آن است که این نرم‌ افزارها عموما با گذشت زمان کارکرد خود را از دست می‌دهند، مثلا هر از چندگاهی پلتفرم‌هایی نظیر فیس بوک و یا حتی بلاگفا و وبلاگنویسی دارای رونق می‌شوند اما هرگز این رونق پایدار نیست و شبکه اجتماعی جدیدتری از دل تکنولوژی پدید می‌آید، روزی وایبر گوی سبقت را از سایر رقبا می‌رباید، روز دیگر واتس آپ می‌آید، سپس اینستاگرام و تلگرام ظهور می‌کنند. متاسفانه در کشور ما به جای آنکه مسئولان به دنبال استفاده بهینه از فرصت و ایده باشند به دنبال ساده‌ترین راهکار یعنی فیلترینگ می‌روند و یا استفاده از مهندسی معکوس برای ساخت شبکه‌های اجتماعی مشابه با وجود اطمینان نداشتن مردم از امنیت حفاظت اطلاعاتشان! در واقع در کشور ما آرمان و هدف جدی گرفته نمی‌شود و خلاقیتی در خصوص حفظ بسترها دیده نمی‌شود! به بیان دیگر مسئولان و حتی محققان آسیب شناسی نمی‌کنند دلیل آنکه شبکه اجتماعی و نرم افزاری با قابلیت جدید در عرض چند روز به رونق رسیده و یا در عرض چند سال از رونق می‌ایستند و جایگزین جدیدی می‌یابند چیست؟! نکته دیگر قابل تامل این است که متاسفانه هر کدام از این تکنولوژی‌ها که رونق می‌گیرند عرصه را برای حضور موثر مطبوعات تنگ می‌کنند و در طرف دیگر ماجرا هم مطبوعات ما به جای آنکه به دنبال راهکار و ترقی باشند به دنبال استفاده از موقعیت با حفظ ساختار سنتی خود هستند یعنی با ورود تلگرام به جای آنکه غول‌های رسانه‌ای دیروز کشور، آسیب‌های آینده این شبکه اجتماعی را پیش‌بینی کنند به ساخت یک کانال تلگرامی و جذب مخاطب بسنده می‌کنند! با فیلتر شدن تلگرام از آن رخت می‌بندند و به پیام رسان‌های درونی کوچ می‌کنند و زمانی که در این شبکه‌ها با اقبال مواجه نمی‌شوند دوباره به تلگرام باز می‌گردند و این یعنی پایان مطبوعات در ایران در صورت ادامه این روند، آن هم در حالی که در کشوری نظیر چین نخستین گوینده خبر دیجیتالی مجهز به هوش مصنوعی در تاریخ رسانه‌های جهان ساخته و حتی به مرحله رونمایی می‌رسد. رباتی با قابلیت آنکه از ویدئوهای پخش زنده بیاموزد و متن‌های خبری را مانند یک انسان بخواند. رباتی با همکاری شینهوا و موتور جستجوی سوگو طراحی و تولید شده و می‌تواند صدای انسان، حرکت چهره و رفتار گویندگان واقعی را شبیه‌سازی کند و به جای یک آدم‌آهنی بدون روح، تصویری شبیه انسان ارائه دهد. «اگرچه بسیاری از مخاطبان نظیری خلاف این دارند و می‌گویند حرکات این ربات مصنوعی است اما بسیاری از کاربران از این ربات استقبال کرده و معتقدند که کشور “چین” در صدد است تا نیروی انسانی را در زمینه تولید خبر حذف کند». قصد پرداختن به چگونگی این مسئله و درست و یا غلط بودن حذف انسان از ساختار خبر را ندارم، اما آنچه که مبرهن است مطبوعات به عنوان رکن چهارم دموکراسی در هر کشوری مورد توجه قرار دارند و این رکن امروز با ورود یک شبکه اجتماعی مورد تهدید قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی در کشور برای آنکه مطبوعات سرپا بمانند ما نیاز به تغییر ساختار مطبوعات داریم یعنی اینکه مطبوعات چاپی در کشور دیگر پاسخگو نیستند و تقریبا همه ما از میزان فیک بودن تعداد کاربران رسانه‌ها و کانال‌های تلگرامی آگاهیم. در نتیجه مطبوعات نیازمند اصلاح ساختار خود با بهره گیری از هوش مصنوعی هستند، یعنی ربات‌هایی که قادر باشند تا تحلیل‌های انسان‌ها را تکمیل کنند، در دسترس باشند، حجم زیادی را به لحاظ فیزیکی و یا حجم نرم افزاری اشغال نکنند و بتوانند تا خبرهای مورد نیاز انسان را دسته بندی کرده و حتی در نوع دیگر سایر نیازهای انسان نظیر موسیقی را با استفاده از هوش مصنوعی و فناوری‌های چند بعدی سازی تامین کنند، البته باید در این کار نیازهای روز بررسی شود و دید چرا پلتفرم‌هایی نظیر گوگل و یاهو هرگز رقیبی نداشتند.؟! حال باید منتظر ماند و دید تا شبکه اجتماعی جدید چگونه بر پیکره مطبوعات می تازند.