نقش و اهمیت حوزههای علمیه آیت‌ا… هاشم‌زاده هریسی نماینده مجلس خبرگان رهبری در مورد برخی از نواقص و امور بر جای مانده حوزههای علمیه اشاره و اظهار کرد: در رابطه با حوزههای علمیه سخن فراوان است و باید توجه بیشتری به این بخش مبذول شود مراجع عظام، روحانیت کرام، مردم مسلمان و متدیّنین مخصوصاً خود […]
نقش و اهمیت حوزههای علمیه
آیت‌ا… هاشم‌زاده هریسی نماینده مجلس خبرگان رهبری در مورد برخی از نواقص و امور بر جای مانده حوزههای علمیه اشاره و اظهار کرد: در رابطه با حوزههای علمیه سخن فراوان است و باید توجه بیشتری به این بخش مبذول شود مراجع عظام، روحانیت کرام، مردم مسلمان و متدیّنین مخصوصاً خود طلاب حوزهها باید مراقبت ویژه داشته باشند و مقام معظم رهبری نیز عنایت خاصه مبذول بفرمایند تا حوزههای علمیه در جایگاه والا و شایسته خود قرار گیرند و از مسایل و حوادث خلاف اهداف و شئون روحانیت و نابرازنده شأن و قداست حوزههای علمیه مصون بمانند و دست‌آویزی به مغرضین و دشمنان اسلام و روحانیت داده نشود که خدای نکرده اگر چنین شود با بی‌اعتنایی، توجیهات و روپوشانی صورت مساله پاک نمی‌شود زبان دشمن و بهانه جویان را نتوان بست بزرگنمایی می‌شود قداست و عظمت حوزهها مخدوش می‌گردد فضایل، مکارم، برکات و خدمات عالیه آن تحت شعاع قرار می‌گیرد و از اهداف بزرگ خود در داخل و جهان باز می‌ماند تربیت، تدبیر، مدیریت کنترل و مراقبت اصولی و هوشمندانه دائمی می‌طلبد امر کوچکی نیست حوزهها عامل دیانت و هدایت ما است. مرکز تئوری پردازی و الگوسازی حکومت اسلامی ما است هدایت، فرهنگ، اخلاق، ادب، فضایل و مکارم، از طرف دیگر ضلالت، گمراهی، انحراف و فساد در جامعه اسلامی ما هر دو با این مرکز در ارتباط است جدّاً امر خطیر است کوچکترین اعمال و حرکات سبک و صدای ناموزون در این جایگاه روا و شایسته نیست ولی متاسفانه گاهی شنیده و دیده می‌شود گرچه بسیار کم و نادر که در برابر فضایل، خدمات و برکات حوزهها بسیار کوچک است ولی در عین حال حوزههای علمیه آن قدر شأن و عظمت دارد و از قداست و شرافت برخوردار است که اشتباهات و لغزش‌های کم نیز در این جایگاه مقدس زیاد است دل‌ها را میآزارد مؤمنین را نگران می‌سازد و به اعتراض وا می‌دارد.
نحوه نگاه به حوزههای علمیه
وی در توضیح این حقیقت اضافه کرد: به حوزههای علمیه نباید تنها به عنوان یک مرکز محض دیانت و علوم دینی نگاه کرد فقط نقش معنوی آن را دید نگاه دینی، معنوی و فرهنگی محض به حوزهها کافی نیست زیرا اگر این بخش فعال، با بصیرت، با فضیلت، به روز، صالح و سالم باشد در همه امور جامعه نقش آفرین خواهد بود حتی در اقتصاد و معیشت مردم نیز اثر می‌گذارد چون اگر معنویت و فرهنگ در جامعه درست شود ایمان، دیانت، عدالت و صداقت که پیام حوزهها است در جامعه حاکم باشد جامعه به طور طبیعی متدین، با ایمان و صالح می‌گردد سالم، توانمند و پیشرو خواهد شد نه تنها اخلاق و معنویت جامعه بلکه مادیات، اقتصاد، معیشت و رفاه مردم نیز تامین می شود نقش حوزهها اگر به درستی عمل و ایفا شود نقش فرامعنوی، فرادینی فرا اخروی دارد دنیا و آخرت انسان‌ها، مادیت و معنویت مردم را نیز می‌تواند تحت تأثیر قرار دهد باید حوزهها را این چنین ببینیم و این چنین تربیت و آماده‌سازی نماییم ولی اگر به حوزهها با چنین نگاهی توجه نکنیم و اگر این فضایل و مکارم و این تعلیم‌ها، تربیت‌ها و هدایت‌ها به وسیله حوزهها و روحانیت در جامعه به وجود نیاید و یا کامل و به درستی انجام نگیرد به جهنم و محل تنازع در بقا تبدیل می‌گردد و این امور بیشتر و در مرحله اول نفیاً و اثباتاً با حوزههای علمیه و روحانیت در ارتباط است یعنی روحانیت و حوزهها بهشت‌ساز و جهنم‌ساز جامعه هستند می‌توانند با فضایل، اخلاق و اعمال نیکشان جامعه را بهشت بسازند و با رذایل، اخلاق و اعمال سوءشان به جهنم تبدیل کنند و این حقیقت حوزهها نقش حساس و سرنوشت‌ساز آن را نشان میدهد، حساسیت و توجه بیشتری را نسبت به حوزهها ایجاب و اقتضاء می‌کند!!
انتقاد از حوزههای علمیه
هاشم‌زاده هریسی عضو خبرگان رهبری در پاسخ از انتقاد‌ها که از حوزههای علمیه می‌شود اظهار داشت: مردم و یا لااقل برخی از افراد جامعه سوالات و انتقاداتی را از روحانیت و حوزههای علمیه مطرح می‌کنند که متاسفانه کم و کوچک نیست گاهی از من هم می‌پرسند هم به صورت کلی و هم به صورت مصداقی که در حوزهها گاهی اتفاق می‌افتد این سوالات و انتقادات بیشتر ناشی از این حقیقت است که مردم پیوسته مخصوصاً در جامعه اسلامی و در حکومت اسلامی از روحانیت و حوزهها توقعات بالایی دارند قداست، مهر، نیکی، رحمت و فضیلت را برای آن ها یک امر ضروری می‌دانند گفتار، اعمال و حرکات تند، زننده و ناپسند را از آنها برنمی‌تابند از سوی دیگر گاهی از برخی افراد و یا گروه‌ها یک حرکت تند و خارج از اصول و هنجار می‌بینند و یا یک سخن و شعار ناپسند و نابرازنده می‌شنوند منزجر و برافروخته می‌شوند و آن را تعمیم می‌دهند دشمنان و مغرضان نیز به میدان می‌آیند و آن را سیاه‌سازی و بزرگ نمایی می‌کنند بگو مگو و حرف و حدیث سنگین و شکننده‌ای علیه روحانیت و حوزهها اتفاق می‌افتد که با بی‌توجهی، پرده‌پوشی نیز کار درست نمی‌شود و صورت مسأله پاک نمی‌گردد باید با قدرت مراقبت کنیم ریشه‌یابی و آسیب‌شناسی کنیم نظارت کامل داشته باشیم و برخورد قاطع نماییم تا تکرار نشود درس اخلاق و آموزش دهیم تا چنین مسایل خلاف شئون و اشتباهات نامطلوب و تندروی‌های گناه آلود در حوزهها پیش نیاید و یا به حداقل برسد نیکی‌ها، فضایل ، مکارم خدمات و برکات در حوزهها افزایش یابد حوزهها فضایل، مکارم و برکات فراوان دارند ولی در نهاد و نهان آنها است و یک امر ذاتی و طبیعی است به چشم نمی‌آید اما حرکات و اعمال ناهنجار و سخنان ناپسند یک امر غیرطبیعی و در ظاهر و نمایان است به زودی دیده می‌شود جلب توجه می‌کند به ذوق‌ها می‌زند دل‌ها را میآزارد احساسات و عواطف را جریحه‌دار می‌کند آن گاه به حرف و حدیث و انتقادات و در نتیجه به بدبینی و نارضایتی شدید تبدیل می‌گردد که متاسفانه اینگونه مسایل و حوادث تلخ گاهی در حوزهها اتفاق می‌افتد مانند حادثه اخیر و فاجعه باری که اخیراً در فیضیه نقطه ثقل انقلاب و معدن علم، فضایل و مکارم اتفاق افتاد و شعار زشت «استخر فرح» شنیده شد و هیچ بررسی و برخوردی هم مشاهده نگردید و فریاد مراجع نادیده گرفته شد با این حال چگونه از تکرار اینگونه حوادث ناگوار و مشابه آن مطمئن شویم؟!
مسأله تندی، تندروی و افراط‌گرایی
هاشم‌زاده هریسی نماینده مجلس خبرگان رهبری به یکی از مشکلات مهم دیگر حوزهها اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات بزرگ و خطرآفرین نظام، انقلاب و کشور اسلامی ما تندروی و افراط‌گرایی است که از آغاز پیروزی انقلاب توده سنگینی از گرد و غبار آن به وسیله منافقین و چپگراها که در جمع انقلابیون قرار داشتند وارد سیستم انقلاب و نظام اسلامی ما گردید فضا را مسموم، گناه‌آلود و تیره و تار ساخت و در ارگان‌ها و دستگاه‌های اداری، اجرایی و قضایی مخصوصاً در نهاد‌های جدید انقلاب که بیشتر ورود پیدا کرده بودند فاجعه آفرید و مشکلات جدی به بار آورد خلاف شرع‌های فراوان بیّن تحقق یافت طرفداران واقعی انقلاب اسلامی را نگران نمود تا آنجا که فریاد حضرت امام بلند و منتهی به صدور فرمان ۸ ماده ای تاریخی آن بزرگوار گردید که در تاریخ انقلاب ماندگار است و ما امروز بیش از پیش بدان نیازمندیم بعد از این فرمان ستاد اجرائی متشکل از مسئولان عالی نظام و هیات نظارت بر اجرای فرمان امام تشکیل شد که من نیز یکی از اعضای هیأت نظارت بودم و مبارزه بی‌امان با تندروی ها و افراط‌گری‌ها شروع گردید تا حدی فروکش نمود ولی رگه‌ها و رسوباتی از آن در جامعه و سیستم نظام به طور نامرئی باقی ماند بعد از پیدایش جریانات و جناح‌های سیاسی داخلی دوباره به شکل‌های مختلف دیگر به وسیله تندرو‌های خودی نمایان شد و ادامه پیدا نمود که تاکنون نیز با فراز و نشیب ادامه دارد و من در سال‌های ۶۵ – ۶۷ در سومین دوره مجلس شورای اسلامی نماینده مجلس بودم یعنی بیش از ۳۰ سال پیش مقالاتی در این باره نوشته‌ام و اعلان خطر نموده‌ام و در روزنامه‌های وقت و در کتاب‌هایی به نام وظایف نمایندگان و بررسی خطوط و جریانات سیاسی حاکم در جامعه چاپ و منتشر شده است مساله امروز من نیست بلای دیرینه و منشاء بسیاری از مشکلات موجود و جاری جامعه و نظام ماست آری مهمترین عامل تنگناها و شرایط سختی که امروز در نظام و جامعه ما خود را نشان میدهد آثار همین تندروی‌ها و افراط گری ها است که در مسایل داخلی و بین‌المللی از ما بروز می کند و دردسر می سازد این تندروی ها و افراط گرائیها که خلاف اسلام، ناقض اخلاق و ضد منافع ملی و مصالح نظام وکشور است و شایسته بود که به تدریج کنترل می شد و فروکش می کرد متأسفانه روز بروز تشویق و تشدید شد و هاله ای از آن تندروی ها و سیاست‌بازی‌ها به سیستم حوزههای علمیه نیز وارد گردید و از هر چند گاهی فاجعه می آفریند و عامل بروز برخی شعار‌ها و حرکات خارج از شئون روحانیت و حوزهها می‌گردد و موجب بدبینی‌ها و نارضایتی های شدید می‌شود در بین مردم زمینه‌های حرف و حدیث و انتقادات تند را فراهم می آورد یکی از نمونه‌های بارز و چندش‌آور آن «شعار تهدیدی استخر فرح» بود که اخیرا در مرکز ثقل انقلاب اسلامی یعنی فیضیه اتفاق افتاد، گناه، بداخلاقی و نفرت از آن می‌بارید آبروی حوزهها و نظام را در جهان به حراج گذاشت تهدید، اعتراف به قتل و خیلی از زشتی‌ها را به نمایش نهاد فریاد مراجع عظام و برخی از دوستان و دلسوزان نظام، انقلاب و حوزهها را به صدا در آورد متاسفانه کسی این فریاد‌‌ها را نشنید پیگیری و بررسی نشد و برخوردی انجام نگرفت و نشان داد که این تندروها کاملاً در کمربند ایمنی و آزاد هستند و هیچ اطمینانی نیست که بدتر از آنها نیز دوباره تکرار نشود و اگر باب تندروی، افراط گرایی، ورود جناح های سیاسی و بازی های تند سیاسی به حوزههای علمیه گشوده شود کنترل آن بسیار سخت است سم مهلک برای حوزهها است طلاب حوزهها را به گناه، تهمت، افترا، بی‌عدالتی، بداخلاقی و بی‌تقوایی می‌کشاند آلوده به گناهشان می‌کند و آنان را به خود مشغول می‌سازد از فعالیت‌ها و پیشرفت‌های علمی، تربیتی و از تهذیب و تزکیه بازشان می‌دارد نظم و انسجام حوزهها را به هم می‌ریزد خطر دیگر این که تندروی بستر نفوذ است و راه نفوذ را به حوزهها می‌گشاید خطر سوم این که برخی از طلبه‌ها را در حوزهها به جناح‌های سیاسی وابسته می‌سازد و استقلال حوزه های علمی را از نظر فکری، سیاسی و فرهنگی خدشه‌دار می‌کند با این همه خطرات که تندروی و افراط‌گری دارد متاسفانه گاهی برخی از آثار و نشانه‌های آن در حوزهها دیده و صداهایش شنیده می‌شود و برای مسئولان، مدیران، دست‌اندرکاران و همه دلسوزان روحانیت و حوزههای هشدار میدهد!! / شفقنا
