شهلا منصوریه نزدیک به یک دهه است که فرش خاکی در سواحل هرمز پهن میشود؛ سنتی تحمیلی که منابع طبیعی این جزیره را در سکوت به یغما برده است. شروع اعتراض‌ها و اخطارها نیز همین اندازه قدمت دارد. جامعه هنری و فعالان محیط زیست نخستین کنشگران بودند، حالا صدای اعتراض مردم محلی هم بلند شده […]
شهلا منصوریه
نزدیک به یک دهه است که فرش خاکی در سواحل هرمز پهن میشود؛ سنتی تحمیلی که منابع طبیعی این جزیره را در سکوت به یغما برده است. شروع اعتراض‌ها و اخطارها نیز همین اندازه قدمت دارد. جامعه هنری و فعالان محیط زیست نخستین کنشگران بودند، حالا صدای اعتراض مردم محلی هم بلند شده است. به تازگی این خاک منبع درآمد برخی افراد و شرکت ها در فضای مجازی شده است. برخی با برداشت این خاک و ساخت محصولات به اصطلاح هنری خاک جزیره را خارج می‌کنند.
جنوب ایران سرشار از ارزشمندی های بسیاری است، از خاک گرفته تا فرهنگ. چندین سال است که فروش خاک ارزشمند جزایر جنوبی بر سر زبان هاست؛ اما به تازگی روشی نوین برای فروش این خاک به وجود آمده است. برخی با استفاده از خاک جزیره هرمز محصولات به اصطلاح هنری می سازند و به خارج صادر می‌کنند. با وجود اینکه بارها درباره تخریب و تعرض به خاک جزایر جنوبی ایران اطلاع رسانی شده و فعالان محیط زیست درصدد حفظ این منابع طبیعی هستند، باز هم فروش خاک به روش های مختلف صورت می گیرد. با این وجود فعالیت در فضای مجازی و دنبال کننده‌های پرشمار باعث شده برخی خود را محق در انجام هر فعالیتی بدانند.
در همین زمینه نامه ای در فضای مجازی منتشر شده که این سوال را طرح کرده که «هرمز را چه اندیشه‌ای و چه تفکری با چه رویکردی دارد به فنا می‌دهند؟»
در بخش دیگری از این نامه که در فضای مجازی منتشر شده، آمده است: «از دهه ۸۰ تاکنون با طرح انواع فرش خاکی و سنگی، متاسفانه مهمترین بخش اکوسیستم را که خاک‌ها و کانی‌های ارزشمند طبیعت هرمز است، به پای سلیقه خود با عنوان و ابزار هنر به کمتر از کف مرغداری و گاوداری تبدیل کرده‌اند. مانده‌ایم چرا اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان اصرار به تخریب طبیعت هرمز دارد و مانده‌ایم چرا محیط زیست استان هرمزگان و منابع طبیعی در قبال این بازی‌های نابودگر سکوت کرده‌اند؟»
تبلیغ در فضای مجازی
فضای مجازی بستری برای فعالیت و کاسبی عده ای شده است. به همین جهت این خاک‌های خاص دوباره محلی برای اختلاف در فضای مجازی شده است. محلی که به نظر می‌رسد نظر کارشناسان و فعالان در آن جایی ندارد و پر مخاطب‌ها راه خود را می‌روند.
ساعت بی‌عقربه با خاک نقره‌ای هرمز
یکی از فعالان اینستاگرام که با فالوورهای فیک راهی نیز به حوزه گردشگری باز کرده، این بار در پروژه کاسب‌کارانه با خاک سواحل نقره‌ای جزیره هرمز ساعت‌هایی برای فروش ساخته و در صفحه خود تبلیغات آنها را می‌کند. این اتفاق با واکنش شدید فعالان محیط زیست و گردشگری مواجه شد اما فرد مذکور با تکیه بر عدد فالوورهای خود با وجود تذکر بسیار، دغدغه حفظ محیط زیست را فاقد اهمیت عنوان و از فعالیت تخریبی خود دفاع کرد.
خاک هنگام برای ماساژ پا
همچنین به تازگی یک کلینیک سلامت در شهرک غرب تهران در صفحه اینستاگرام خود تصاویری از راه رفتن روی ماسه‌های نقره‌ای منتشر کرده است. تصاویر حاکی از این است که شن‌های استفاده شده در این کلینیک برای ماساژ پا از شن‌های معروف سواحل جنوبی ایران است. در بررسی‌های چمدان این کلینیک اعلام کرد که شن مخصوص ماساژ پا را از ساحل هنگام آورده است.
استفاده از شن‌های خاص سواحل جنوبی برای ماساژ پا جدیدترین نوع سوء استفاده از این منابع طبیعی برای کسب درآمد در اینستاگرام است.
ارزش بالای خاک هرمز
خاک سرخ هرمز که همانند هموگلوبین خون انسان دارای ترکیبی آهن‌دار است ارزش اقتصادی بالایی دارد. معصومه ابتکار در دولت گذشته و در زمانی که رئیس سازمان محیط زیست بود نسبت به برداشت از خاک هرمز واکنش نشان داده و گفته بود: یکی از دغدغه‌های ما برداشت بی‌رویه خاک از جزیره هرمز است و در این خصوص نگرانی خود را از طریق منابع رسمی اعلام کرده‌ایم. اگر روند فروش خاک در جزیره هرمز ادامه داشته باشد تا چند سال آینده این جزیره به یک ناکجاآباد تبدیل خواهد شد. این مسئله باید تحت نظارت و با ضوابط و دقت انجام شود. این جزیره به لحاظ خاک‌های رنگین زیبا و منحصر به فرد است. علی اکبری عضو کمیسیون کشاورزی مجلس نیز می‌گوید: هر کسی نباید بتواند به سادگی خاک جزیره هرمز را برداشت کند و دستگاه‌های نظارتی همچون گمرک، سازمان حفاظت از محیط‌زیست و نیروی انتظامی باید جلوی این اقدامات مخرب را بگیرند. جزیره هرمز یکی از مناطق حفاظت شده است و خروج خاک از آن به هر صورتی قابل قبول نیست. عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست دولت فعلی نیز از صادرات خاک جزیره هرمز انتقاد کرده و گفته است: گزارشی به من دادند که از جزیره هرمز خاک صادر می‌کنند. ما به دنبال این هستیم که اگر این اتفاق می‌افتد، جلوی آن گرفته شود. صادرات خاک نباید اصلاً صورت بگیرد، البته خاک داخل گلدان شرایط متفاوتی دارد.
