نیلوفر منصوری دبیر گروه گردشگری زیلوبافان میبدی در آستانه جشن جهانی زیلو، خواستار رفع مشکلات خود از سوی مسئولان به ویژه بیمه زیلوبافان شدند. شهر جهانی زیلو در تکاپوی یک جشن بزرگی است؛ جشنی که جهانی شدن زیلو را به رخ جهانیان بکشاند. بسیاری میبد را با صنایع دستی، صنعت کاشی و سرامیک، سفال و […]
نیلوفر منصوری
دبیر گروه گردشگری
زیلوبافان میبدی در آستانه جشن جهانی زیلو، خواستار رفع مشکلات خود از سوی مسئولان به ویژه بیمه زیلوبافان شدند. شهر جهانی زیلو در تکاپوی یک جشن بزرگی است؛ جشنی که جهانی شدن زیلو را به رخ جهانیان بکشاند. بسیاری میبد را با صنایع دستی، صنعت کاشی و سرامیک، سفال و تولیدات سفالینش می‌شناسند اما این روزا هر کجا نام میبد می‌آید، از یک هنرصنعت جهانی صحبت است، هنری که قدمت طولانی آن به قبل از میلاد بازمی‌گردد و اینک آن را به عنوان خاستگاه هنر زیلو می‌شناسند.
میبد مهد زیلو است، فرشینه ای که تار و پود آن ریشه در خانه های این محله دارد، روزگاری نقش و نگار زیلو با پنجه زدن مردمان این دیار آفریده می شد، در و دیوار خانه هایشان برای هر بیننده ای سخن از زیلو بافی داشت .
خانه های محله های میبد همیشه میزبان همه افراد علاقمند به این رشته بوده و است. در هر خانه ای به روی افرادی که می آمدند تا زیلوبافی را بیاموزند باز بود، هرخانه ای حریمی داشت و حریم خانه زیلو بافان، حیا و نجابت زنان آن خانه ها بود که هم پای فرزندان و شوهران هم خانه داری می کردند و هم چرخ ماسوره ورکنی را در کنار چخکون که ابزار کارشان بود به حرکت در می آورند و ماسوره برای استفاده در زیلو بافی می پیچیدند .زیلوبافی در میبد سابقه‌ای دیرینه دارد، برخی سابقه آن را به قرن هشتم هـ . ق و دوره مظفریان نسبت می‌دهند.
قدیمی‌ترین و در عین حال نفیس‌ترین زیلوهای میبد، به قرن ۱۲ هـ .ق تعلق دارد و بر روی آن بیست و چهار سجاده طراحی شده است. در روزگاری نه چندان دور بسیاری از مردمان این دیار برای گذراندن زندگی خود زیلو را به عنوان شغل اصلی‌شان انتخاب کرده بودند و روزگار را از این طریق می‌گذراندند به نحوی که کودک، جوان، میانسال و سالخورده، همه و همه زیلوباف بودند و آن را از آبا و اجداد خود به ارث برده و سینه به سینه منتقل می‌کردند به طوری که حتی امروز که می‌نگریم می‌بینیم مسئولان شهرستان میبد هم دستی برآتش دارند و بعضاً نیز زیلوبافی را تجربه کرده‌اند.
خواسته‌های زیلوبافان از مسئولان
یک هنرمند زیلوباف میبدی در خصوص آشنایی خود با هنر زیلوبافی بیان داشت: در زمانهای گذشته که پسری ۶ ساله بودم، در کنار درس خواندن باید پشت دار زیلو پنجه زنی میکردم. عبدالکریم غنی پور با بیان این که این شیوه و کار در همه منازل میبد مرسوم بود، ادامه می‌دهد: فرزندان پسر باید در کنار درس خواندن زیلوبافی را میآموختند تا کمک خرج برای خانواده باشند و هر روز صبح قبل از شروع مدرسه ابتدا باید پنجه زنی را در کنار استاد زیلو باف انجام میدادند تا بتوانند اجازه مدرسه رفتن را از پدر بگیرند.
وی با بیان این که محله بشنیغان میبد مهد زیلو این شهرستان بود، می‌گوید: در گذشته های دور حدود ۷۰ درصد فرش ایران را میبدی ها می‌بافتند و زمانی ۸۰۰ دستگاه زیلوبافی در میبد وجود داشت که به لطف موکت و قالیهای ماشینی و به صرفه بودن این محصولات در سال‌های بعد مردم به قالی و موکت روی آوردند و بازار زیلو میبد را از رونق انداختند اما به علت حساسیتی که این فرشها داشت و مضرات آنها مجدداً ۱۰ سالی است که زیلو جایگاه خود را پیدا کرده است.
یکی دیگر از زیلوبافان شناخته شده میبد نیز می‌گوید: جهانی شدن هنر زیلوبافی پایان راه نیست بلکه آغاز راهی دشوار است که مسئولان باید برای آن کمر همت را محکم ببندد. سعید اشتری، می‌گوید: زیلوبافی، عشق و علاقه می‌خواهد اما در این مسیر مشکلاتی وجود دارد که باید رفع شود تا رغبت بیشتر جوانان در زیلو بافی به این هنر مضاعف شود.
اشتری، نداشتن یک بازارچه زیلو در شهرستان میبد را خواستار میشود و اضافه می‌کند: مسئولان بدانند زمانی که هنر زیلوبافی به عنوان یک محل درآمد و کسب و کار محسوب میشود، یک بازارچه بزرگ در خور شهر جهانی نیز باید وجود داشته باشد تا عرضه و تقاضا دچار مشکل نشود.
به اعتقاد وی، باید کارگاه‌های بزرگ ویژه بانوان و آقایان زیلوباف به صورت مجزا در شهر جهانی زیلو دایر شود هرچند که قبل از ثبت جهانی حمایت خوبی نیز از سوی مسئولان نمی‌شد. اشتری مهمترین مسئله و دغدغه زیلوبافان را بیمه آنها عنوان و اظهار می‌کند: مشکل اصلی زیلوبافان، نداشتن بیمه و پشتوانه‌ای برای آینده آنهاست و این امر موجب شده که کمتر جوان‌ها به زیلوبافی روی آورند.
اشتری خواستار حمایت زیلوبافان از سوی دولت به ویژه برای حضور در نمایشگاه‌های خارجی و داخلی با توجه به هزینه‌های گزاف این کار میشود و اضافه می‌کند: برای حمایت از خریداران و با توجه به دو برابر شدن نرخ مواد اولیه زیلوبافی، مسئولان می‌توانند نخ یارانه‌ای در اختیار زیلوبافان قرار دهند و از این طریق هم از مردم و هم از هنرمندان زیلوباف حمایت کنند.
