نیلوفر منصوری دبیر گروه گردشگری می گوییم ایران چهار فصل است و دارای جاذبه های تاریخی و طبیعی برای جذب گردشگر. گردشگری که از آن به عنوان یک صنعت سبز یاد می شود، به یک منبع مهم درآمد برای برخی کشورها تبدیل شده، اما این صنعت تنها به برخورداری از جاذبه های طبیعی تاریخی محدود […]
نیلوفر منصوری
دبیر گروه گردشگری
می گوییم ایران چهار فصل است و دارای جاذبه های تاریخی و طبیعی برای جذب گردشگر. گردشگری که از آن به عنوان یک صنعت سبز یاد می شود، به یک منبع مهم درآمد برای برخی کشورها تبدیل شده، اما این صنعت تنها به برخورداری از جاذبه های طبیعی تاریخی محدود نمی شود و جذب گردشگر نیازمند برخورداری از تمامی زیرساخت های مورد نیاز این صنعت است. در این میان به ویژه زیرساخت‌هایی که قرار است به نیازهای اولیه گردشگران پاسخ دهند، از اهمیت بیشتری برخوردارند. به همین دلیل است که صحبت درباره سرویس‌های بهداشتی عمومی برای گردشگران ضروری است. کمبود سرویس‌های بهداشتی بین راه، وجود صف‌های طولانی و شلوغ، آلودگی سرویس‌های بهداشتی و گاه خراب بودن و مواجه شدن با درهای بسته آنها ازجمله مواردی است که باعث شناخته شدن ایران به عنوان کشوری بدون سرویس بهداشتی شده است و لزوم تغییر چهره ایران در این زمینه بیش از پیش احساس میشود.
رونق صنعت گردشگری درسال های اخیر باعث شده تا آمار گردشگران برخی کشورهای جهان، بیش از جمعیت این کشورها باشد، ورود چنین حجمی از گردشگر تنها به جاذبه های یک کشور محدود نمی شود، بلکه زیرساخت های دیگری نیز باید فراهم باشد. یکی از مهم ترین ضروریت های صنعت گردشگری علاوه بر ایجاد نشاط و فرصت آشنایی با جاذبه های مختلف تاریخی و طبیعی، حفظ سلامت و تندرستی گردشگران است. بررسی‌ها نشان می‌دهد یکی از معضلات اصلی گردشگران ورودی به ایران، نبود سرویس‌های بهداشتی مناسب بین‌راهی و همچنین در مراکز گردشگری است. درحالی‌که ۱۹نوامبر در جهان به‌عنوان روز جهانی توالت شناخته میشود، در ایران این مساله آن‌گونه که باید جدی گرفته نمی‌شود و هر روز بیشتر به گردشگری کشور آسیب وارد می‌کند.
طبیعت بهتر از توالت ایرانی
مشکل کمبود و نامناسب بودن سرویس‌های بهداشتی میان راهی یکی از چالش‌های حوزه گردشگری است که قرار بود در دولت‌های نهم و دهم با ساخت ۱۰۰۰ واحد سرویس بهداشتی حل شود اما این پروژه خود به گره کوری تبدیل شد و بیشتر از ۱۵ سال است که در ایران به شوخی گرفته شده است. یک فعال گردشگری از تجربیاتش در مواجهه با گردشگرانی سخن گفته که اظهارنظرهایی درباره سرویس‌های بهداشتی در ایران داشته‌اند. به گفته مسعود عبداللهی، بیشتر گردشگران اکراه دارند از دستشویی‌های ایرانی بویژه بین راهی استفاده کنند و برخی از آنها حتی طبیعت را به این اماکن ترجیح می‌دهند، یعنی تا این حد نارضایتی وجود دارد و این باعث شرمندگی است. این راهنمای گردشگری متذکر شد؛ سنِ بیشتر گردشگران خارجی که به ایران سفر می‌کنند، بالا است، درحالی که سیستم سرویس‌های بهداشتی ایرانی به گونه‌ای ساخته شده که متناسب با نیاز این افراد نیست. گردشگران خارجی به سرویس‌های ایرانی عادت ندارند، محیط بیشتر آنها لغزنده و خیس است و یا مانعی مثل پله وجود دارد که استفاده از این مکان را برای افراد سن بالا و همچنین آن‌هایی که از عصا و یا ویلچر استفاده می‌کنند، تقریبا غیرممکن کرده است. او با بیان این که در سرویس‌های ایرانی به هیچ‌وجه افراد معلول و کم‌توان و کودکان درنظر گرفته نشده‌اند، گفت: سرویس‌های فرنگی بیشتر نمادین هستند و فقط بارِ یک اسم را به دوش می‌کشند، چون معمولا قابل استفاده نیستند. نشیمن‌گاه این سرویس‌ها معمولا تمیز نمی‌شوند و خارجی‌ها ترجیح می‌دهند از آن استفاده نکنند.
اهمیت موضوع
شاید اهمیت موضوع سرویس بهداشتی در مسافرت را هرکدام از ما تجربه کرده باشیم، اما وجود چنین سرویس هایی در محل جاذبه های طبیعی و تاریخی با توجه به حجم جمعیت گردشگرانی که به این مناطق سفر می کنند، اهمیتی دو چندان دارد. مدیرعامل شرکت مادرتخصصی توسعه ایرانگردی و جهانگردی که زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فعالیت می‌کند، از آغاز دوباره پروژه ساخت ۱۰۰۰ واحد سرویس بهداشتی، خبر داد و گفت: به عنوان یک مدیر اجرایی، این پروژه را برای کشور بسیار مهم و حیاتی می‌دانم، چرا که از اصلی ترین زیرساخت‌های توسعه به شمار می‌آید. مجید مهدوی، با بیان این‌که پروژه سرویس‌های بهداشتی با برنامه انجام نشده بود و جانمایی‌های آنها هم درست نبود، گفت: یکی از تکالیف و مأموریت‌های اصلی من از سوی دکتر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، به سرانجام رساندن این پروژه است. فکر می‌کنم نظر رئیس جمهور هم تکمیل این زیرساخت مهم باشد. وی با بیان این‌که عملیات بررسی و اجرایی ساخت یک هزار سرویس بهداشتی از این هفته آغاز میشود، افزود: ما یک تیم برنامه‌ریزی به این منظور تعیین می‌کنیم. از حضور افراد متخصص استفاده می‌کنیم و از آنجا که معماری حرف اول را در این پروژه می‌زند، ضرورت دارد که طراحی آن را به معماران و متخصصان واگذار کنیم. این پروژه به حضور مهندسان عمران، ناظران و پیمانکاران قوی نیاز دارد.
