بار دیگر سخنان زیادی درباره احتمال همگرایی مصر و ایران که روابط دیپلماتیک سطح پائینی دارند، بعد از چهل سال قطعی روابط بین آنها شنیده می شود. در سال های اخیر این گونه سخنان هرچند وقت یکبار شنیده شده است بدون آن که نتایج ملموسی داشته باشد. این بار ارزیابی ها درباره همگرایی مصر و […]
بار دیگر سخنان زیادی درباره احتمال همگرایی مصر و ایران که روابط دیپلماتیک سطح پائینی دارند، بعد از چهل سال قطعی روابط بین آنها شنیده می شود. در سال های اخیر این گونه سخنان هرچند وقت یکبار شنیده شده است بدون آن که نتایج ملموسی داشته باشد. این بار ارزیابی ها درباره همگرایی مصر و ایران که رسانه ها به ویژه رسانه های ایرانی از آن سخن گفتند، همزمان با شواهدی از جمله مشارکت سطح پائین مصر در کنفرانس بین المللی ضدایرانی (کنفرانس ورشو) به رغم مشارکت کشورهای خلیج (فارس) و اسرائیل، و اقدام مصر به محکوم کردن حمله (تروریستی) اخیر به نیروهای سپاه پاسداران انقلاب ایران و حضور قابل توجه نماینده مصر در مراسم چهلمین سالگرد انقلاب ایران مطرح شده است.
از فوریه ٢٠١٣ تا فوریه امسال، همواره ارزیابی هایی درباره همگرایی احتمالی قاهره و تهران با توجه به اختلافات مصر با کشورهای خلیج (فارس) و به خصوص عربستان درباره پرونده روابط با تهران، یا تمایل قاهره به ارسال پیام هایی به طرف های منطقه ای در خصوص توانایی مصر برای به نتیجه رساندن پرونده بحران سوریه که تهران نقشی محوری در آن دارد، مطرح بوده است.
در مقابل، ایران نیز از برگه همگرایی احتمالی با مصر برای ارسال پیام هایی به طرف های منطقه ای به ویژه کشورهای خلیج (فارس) به منظور تقویت راهبرد خود در خاورمیانه استفاده کرده است، آن هم بر این اساس که مصر نقشی محوری در منطقه بازی می کند و می تواند نقش میانجی را در بحران ایران با کشورهای خلیج (فارس) یا حل بحران سوریه ایفا کند.
به رغم شواهد کنونی، یک پژوهشگر امور ایران معتقد است «روابط قاهره و تهران متحول نخواهد شد اما کدورت به نوعی برطرف می شود و نوعی همگرایی بین مصر و ایران در سطوح عالی سیاسی قابل مشاهده است».
یک کارشناس دیگر امور ایران نیز گفت «دورنمایی برای از سرگیری روابط دوکشور دیده نمی شود. قاهره طبق منافع خود که امنیت عربی بخشی از آن است عمل می کند و تهران از قاهره برای کاهش فشارهای بین المللی برخود و آرام کردن اوضاع از طریق کوبیدن بر طبل همگرایی با یک کشور مهم منطقه که روابطی نزدیک با ایالات متحده آمریکا و کشورهای خلیج (فارس) دارد، استفاده می کند».
محمد محسن ابوالنور پژوهشگر مصری امور ایران گفت: «نمی توانیم بگوییم روابط مصر و ایران در حال متحول شدن است ولی شواهدی وجود دارد که نشان می دهد کدورت در روابط دو کشور به نوعی برطرف می شود».
اما هانی سلیمان مدیر مرکز تحقیقات و پژوهش های «العربی» که موسسه ای غیر دولتی است، معتقد است «نشانه ای واقعی از همگرایی دو کشور (مصر و ایران) دیده نمی شود بلکه شاهد مبالغه و بزرگنمایی از سوی ایران هستیم». سلیمان که پژوهشگر مصری در امور ایران است افزود: «ایران برای دلجویی از مصر با هدف بهره برداری از آن در برابر کشورهای خلیج (فارس) و همچنین برای آرام کردن اوضاع به منظور کاهش فشارهای اقتصادی و انزوای کنونی خود و جلوگیری از تشدید هرگونه اختلافی و سوق دادن کشورها به سوی بیطرفی در قبال خود، تلاش می کند».
سلیمان معتقد است، مصر با محکوم کردن عملیات تروریستی در ایران و حضور سطح پائین در کنفرانس ورشو و مشارکت در مراسم سالگرد پیروزی انقلاب ایران، در واقع سیاستی میانه در پیش گرفت تا منافع خود را تامین کند و ایران را به سمت بازگشت به سیاست معتدل سوق دهد.
سلیمان در پایان گفت: «از احیای روابط راهبردی (بین مصر و ایران) خبری نیست و مصر در عین حال در ایفای نقش میانجی بین کشورهای خلیج (فارس) و ایران درنگ نخواهد کرد به شرط آن که هم عربستان و هم ایران ایفای چنین نقشی را از طرف مصر بپذیرند.»/ مترجم: اکبر زارع زاده
