اشاره هرزگاهی در برخی مجامع و محافل سخن از اصلاح قانون اساسی به میان می آید. این در حالی است که اصول قانون اساسی کشور ما هر چند در برخی موارد نیاز به بررسی مجدد دارد اما در مجموع می توان آن را در ردیف قوانین اساسی کشورهای متمدن امروزی قلمداد کرد. در قانون اساسی […]
اشاره
هرزگاهی در برخی مجامع و محافل سخن از اصلاح قانون اساسی به میان می آید. این در حالی است که اصول قانون اساسی کشور ما هر چند در برخی موارد نیاز به بررسی مجدد دارد اما در مجموع می توان آن را در ردیف قوانین اساسی کشورهای متمدن امروزی قلمداد کرد. در قانون اساسی بیشتر از هر چیز دیگر به حق مردم تاکید شده است اما مشکل آنجایی خودنمایی می کند که برخی افراد خود را بالاتر از قانون دانسته و قانون اساسی را آنگونه که در جهت منافعشان هست، تفسیر به رای می کنند. به همین دلیل امروزه ما شاهد اجرای سلیقه ای قانون اساسی توسط برخی مسئولین هستیم. به طور واضح تر یعنی آنجایی که در قانون اساسی پیرامون حقوق ملت سخن گفته شده و بر حق مردم در تعیین سرنوشت خود تاکید شده و ابزارهایی همچون برگزاری تجمعات در اصل ۲۷ قانون اساسی و برگزاری رفراندوم در اصل ۵۹ قانون اساسی در اختیار ملت قرار داده است نادیده گرفته می شود و بر اصولی تاکید می شود که گاهاً تاثیری در بهبود وضعیت جامعه ندارد. در چنین حالتی سخن گفتن از اصلاح قانون اساسی نمی تواند چاره ساز باشد چرا که در صورت هرگونه تغییری در این قانون بار دیگر دچار اجرای سلیقه ای توسط مجریان می شود. بنابراین آنچه که امروز لازم و ضروری است، اجرای دقیق تمام اصول قانون اساسی است.
احمد مازنی رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در این باره می گوید: «با قانون اساسی فعلی می‌توانیم اصلاحاتی را در کشور ایجاد کنیم که بر اساس این اصلاحات نیازی به تغییر قانون اساسی نباشد. قانون اساسی ما عیب ندارد و هر عیبی وجود دارد در اجرای آن است. اولا من قانون اساسی کنونی را مفید می‌دانم و بر اجرای آن تاکید دارم نه اصلاح. ثانیا در شرایط فعلی، حتی اگر اشکالی هم باشد به هیچ وجه صلاح نمی دانم که قانون اساسی اصلاح شود و حتما به ضرر مردم خواهد بود.»
قانون اساسی و انسجام میان سنت و مدرنیته
به گزارش «جمله» احمد مازنی نماینده تهران و رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین مخالفت خود را با اصلاح قانون اساسی اعلام کرد و گفت: «من به دو دلیل موافق اصلاح قانون اساسی نیستم. دلیل اول اینکه قانون اساسی فعلی قانون خوبی است و به نوعی میان سنت و مدرنیته وحدت و انسجامی ایجاد کرده است. همچنین از مفاهیم و مبانی قرآنی به درستی استفاده کرده است.»
او ادامه داد: «در قرآن هم «أَطِیعُوا ا…َ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ» را داریم یعنی ولی امر و نظام امامت مطرح شده و هم «وَ شَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرَوَأَمْرُهُمْ شُورَى بَیْنَهُمْ» که در قانون اساسی تلفیقی میان این دو متن و مبنای قرآنی برای اداره جامعه شکل گرفته است.»
این نماینده مجلس افزود: «در قانون اساسی فعلی آخرین دستاوردهای تجربه بشری که دموکراسی است با نظام ولایت فقیه تطبیق داده شده است، خبرگانی که در قانون اساسی و قبل از انقلاب اسلامی برای شناسایی مرجع تقلید از طریق رجوع مردم پیش‌بینی شده بود و مردم به خبره مجتهد یا قریب الاجتهاد برای شناسایی مرجع تقلید رجوع می کردند. در حال حاضر در قانون اساسی مکانیزم خبرگان پیش‌بینی شده که مردم به این افراد رای می‌دهند و آنها در نظام انتخاباتی دو درجه‌ای رهبر واجدالشرایط را انتخاب می کنند و بر اساس این قانون اساسی منتخبین مردم بر رهبر مردم نظارت می‌کنند.»
آنچه می خواستیم در قانون اساسی محقق شده
مازنی گفت: «بر اساس قانون اساسی مردم به رئیس‌جمهور رای می‌دهند و رهبری رییس‌جمهور را تنفیذ می کنند. مردم نمایندگانشان را انتخاب می‌کنند و شورای نگهبان قانون را بر شرع مقدس تطبیق می‌دهد و… بنابراین آنچه که ما می خواستیم در قانون اساسی به صورت نسبی محقق شده است.»
ما قانون اساسی را به صورت کامل اجرا نکرده‌ایم
او با طرح این سوال که آیا ما قانون اساسی کنونی را به صورت کامل اجرا کرده‌ایم که به دنبال اصلاح آن باشیم یا نه، گفت: «من معتقدم ما قانون اساسی را به صورت کامل اجرا نکرده‌ایم. برخی می‌گویند ما فصل سوم قانون اساسی را به درستی اجرا نکرده‌ایم اما من معتقدم که قانون اساسی را در ارتباط با ولایت فقیه و اسلامیت هم به‌درستی اجرا نکرده‌ایم.»
اگر برخی از این اصلاحات انجام نمی‌شد بهتر بود
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس تاکید کرد: «باید یک بار قانون اساسی به‌درستی اجرا شود تا منصفانه بتوانیم ضعف‌ها و نقصان‌های آن را پیدا کنیم. در سال ۶۸ به امر امام اصلاحاتی در قانون اساسی انجام شد که اگر برخی از این اصلاحات انجام نمی‌شد بهتر بود. اصلاحاتی مانند تمرکز قوه مجریه یا تمرکز قوه قضاییه مفید نیست من معتقدم آن زمان که قوه قضاییه شورایی بود بهتر از شرایط امروز اداره می‌شد.»
اصلاح قانون اساسی در چنین وضعیتی به نفع ملت نیست
مازنی به دلیل دوم مخالفتش با اصلاح قانون اساسی اشاره کرد و گفت: «من قانون اساسی فعلی را قانون اساسی خوبی می‌دانم اما اگر بنا را بر این بگذاریم که قانون اساسی اشکالاتی دارد به دو سوم رای نمایندگان برای اصلاح قانون اساسی نیاز است و افرادی برای اصلاح قانون اساسی عضو کمیته‌ای می شوند. اگر قانون اساسی با شرایط کنونی و در چنین وضعیتی اصلاح شود حتما به نفع ملت نخواهد بود.»
او ادامه داد: «تفکری که اصل را بر این می داند که رای مردم زینتی است احیانا اگر به سمت اصلاح قانون اساسی برود فشار را به این سمت می‌برد که حداقل ارزشی را که برای مردم قائل هستند نیز از بین ببرد.» این عضو فراکسیون امید تاکید کرد: «بنابراین اولا من قانون اساسی کنونی را مفید می‌دانم و بر اجرای آن تاکید دارم نه اصلاح. ثانیا در شرایط فعلی و حتی اگر اشکالی هم باشد در شرایط فعلی به هیچ وجه صلاح نمی دانم که قانون اساسی اصلاح شود و حتما به ضرر مردم خواهد بود.»
مازنی گفت: «با قانون اساسی فعلی می توانیم اصلاحاتی را در کشور ایجاد کنیم که بر اساس این اصلاحات نیازی به تغییر قانون اساسی نباشد. برای مثال اصلاح نظام انتخابات مجلس شورای اسلامی از اکثریتی به تناسبی که آخرین دستاورد تجربه بشر است یا حزبی کردن قانون انتخابات. در کجای قانون اساسی می‌گوید که این تغییرات امکان‌پذیر نیست؟ دو مجلسی شدن هم همینطور است.»
تاسیس مجلس عوام و مجلس عالی کشور
او خاطرنشان کرد: «پیشنهاد من این است که ما شورای عالی استان‌ها را که منتخب مردم هستند و قانون اساسی هم در اصل ۷ از آن نام برده است به مجلس عوام و مجلس عمومی تبدیل کنیم و مجلس شورای اسلامی به مجلس عالی کشور تبدیل شود.»
این نماینده مجلس ادامه داد: «در چنین شرایطی رفتارهای شکل‌گرفته در مجلس شورای اسلامی که نمایندگان وقت خود را برای رسیدگی به مسائل جزئی شهروندان از جمله آب و برق و گاز و… می‌گذارند به پارلمان استانی و پارلمان شهری منتقل میشود و تا سطوح روستا ما پارلمان داریم. در این شرایط پارلمان عالی کار خود را انجام می دهد.»
مازنی گفت: «برخی می گویند طرح دو مجلسی نیاز به اصلاح قانون اساسی دارد اما من می‌گویم نیازی نیست. در گفت‌وگویی که با آقای باهنر داشتیم نظر ایشان هم این بود که باید قانون اساسی را اصلاح کنیم تا دو مجلس داشته باشیم، اما با ایشان صحبت کردم و تقریبا نرمش نشان دادند که نیازی به اصلاح قانون اساسی برای ساختار دو مجلسی وجود ندارد و قرار شد بحث و گفت‌وگو کنیم.»
او با بیان اینکه قانون اساسی ما مترقی است، تاکید کرد: «اگر متن قانون اساسی را بدون ذکر سند در جایی بگذارید برخی از عناصر افراطی می‌توانند شما را بازداشت کنند و به زندان ببرند که یعنی قانون اساسی به این میزان مترقی، آزادی‌خواهانه و طرفدار حقوق مردم و آزادی است اما سلیقه‌ای اجرا میشود.»
عیب قانون اساسی در اجرای آن است
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: «قانون اساسی ما عیب ندارد و هر عیبی وجود دارد در اجرای آن است. معتقدم فرایند اصلاح نگرش به قانون اساسی و نحوه اجرای قانون اساسی و اینکه چه اشکالاتی در طی ۴۰ سال گذشته داشتیم باید حتما از مسیر گفت‌وگوی ملی بگذرد. باید با روش کشف حقیقت و آسیب‌شناسی بحث و گفت‌وگو کنیم و معتقدم خروجی این گفت‌وگو حتما این خواهد بود که قطعا کاستی‌هایی در عمل داشتیم و قانون اساسی نیازمند اصلاح نیست.»
مازنی در پایان تاکید کرد: «اگر کسی طرح اصلاح قانون اساسی را مطرح کند بنده با اطلاعاتی که تا الان دارم با آن موافقت نخواهم کرد.»
