زنان کارگر نخستین قربانیان بحران‌های اقتصادی محسوب می‌شوند و هرگاه برنامه اخراج یا تعدیل نیرو پیاده سازی می‌شود، زنان در صف اول قرار دارند و بسیاری از کارفرمایان معتقدند که زنان در صورت ازدواج و بارداری بهره‌وری کمتری دارند و با وجود تجربه و مهارت لازم، کنار گذاشته می‌شوند. بررسی جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر […]
زنان کارگر نخستین قربانیان بحران‌های اقتصادی محسوب می‌شوند و هرگاه برنامه اخراج یا تعدیل نیرو پیاده سازی می‌شود، زنان در صف اول قرار دارند و بسیاری از کارفرمایان معتقدند که زنان در صورت ازدواج و بارداری بهره‌وری کمتری دارند و با وجود تجربه و مهارت لازم، کنار گذاشته می‌شوند.
بررسی جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر سال ۱۳۹۷ نشان می‌دهد، ۴۰٫۵ درصد جمعیت در سن کار و از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند؛ یعنی در گروه شاغلان و بیکاران قرار گرفته‌اند. همچنین نتایج مزبور بیانگر این است که نرخ مشارکت اقتصادی در این دوره زمانی بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی کمتر بوده است.
سال گذشته ۳۸٫۶ درصد زنان ۱۵ تا ۲۹ ساله بیکار بودند و این رقم نسبت به سال پیش از آن ۱٫۸ درصد کاهش یافته، در حالی که پارسال ۲۱٫۲ درصد مردان ۱۵ تا ۲۹ ساله بیکار بودند.
سهم جمعیت بیکار زنان ۱۰ ساله و بیشتر و نیز فارغ التحصیلان آموزش عالی از کل بیکاران ۶۵٫۹ درصد و در مردان ۲۶٫۱ درصد ثبت شد.
سال گذشته اشتغال زنان در بخش خدمات با رقم ۵۳٫۴ درصد نسبت به بخش کشاورزی و صنعت بیشترین رقم را داشت و نسبت به سال پیش از آن (۱۳۹۶) رشد یک درصدی نشان می دهد، اشتغال زنان در بخش های صنعت و کشاورزی در سال ۱۳۹۷ به ترتیب ۲۶٫۹ و ۱۹٫۷ درصد است.
نرخ بالای بیکاری زنان یک روی سکه و روی دیگر آن مشکلات و معضلاتی است که زنان کارگر با آن روبرو می‌شوند. به گفته کارشناسان و کارگران زن، دستمزد به مراتب ناچیز آنها نسبت به همتایان مرد با وجود کار یکسان حتی بیشتر، رده‌های پایین شغلی با وجود داشتن شایستگی، دانش و تخصص های لازم و نبود امنیت شغلی مهمترین معضلات زنان کارگر است.
۸۰ درصد شاغلان بدون بیمه
سمیه گلپور، رئیس کمیته بانوان کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری در خصوص مسائل و دغدغه زنان کارگر گفت: مطابق آمار اعلام شده توسط موسسه‌های مالی سازمان پژوهشی تامین اجتماعی در سال ۱۳۹۶، ۸۰ درصد شاغلان بدون بیمه سهم زنان بود که شامل مشاغل خانگی و کارگاه ها می‌شود.
به گفته وی، اخذ چک و سفته در کارگاه‌های غیررسمی توسط کارفرما و ترس از بین رفتن فرصت‌های شغلی یکی از دغدغه‌های زنان کارگر است.
رئیس کمیته بانوان کارگری اظهار داشت: زنان در روستاها و شهرهای کوچک به عنوان نیروی کار ارزان و بدون قرارداد حقوقی در خیلی از جاها دیده نمی‌شوند.
وی افزود: بند ۹ اصل سوم قانون اساسی بر تساوی حقوق زنان و مردان تاکید دارد و دولت موظف به رفع این تبعیض‌ها است، برخی کارفرماها برای اینکه زیر بار تعهدات قانون کار، حقوق زنان متاهل همچون حق عائله‌مندی و دیگر موارد نروند، بانوان مجرد را استخدام می‌کنند.
گلپور تصریح کرد: مزد پایین، ساعت کار طولانی در واحدهای کوچک و برخی واحدهای بزرگ از مشکلات زنان کارگر است و زنان با وجود اطلاع در برابر این موارد کوتاه می آیند.
وی با بیان اینکه ضعف اطلاعات حسابداری در کارگر و کارفرما وجود دارد، بنابراین کارگران موارد حقوقی را نمی‌دانند و چنانچه بدانند، پیگیر آن نیستند و از طرفی برخی کارفرمایان نیز ارزشگذاری درستی نسبت به کار کارگران ندارند.
راهکارها و پیشنهادات حل معضلات زنان کارگر
گلپور با اشاره به نامگذاری امسال به نام «رونق تولید» گفت: باید کارگروه تخصصی بانوان کارگر در وزارت کار با مشارکت تشکل‌های کارگری بانوان که به صورت رسمی و قانون فعالیت می‌کنند، با هدف انعکاس مسائل، مشکلات و راهکارها در قالب آئین‌نامه و بخشنامه تشکیل شود.
وی تصریح کرد: در بحث اشتغال زنان، بانوان خبره و مجرب در حوزه های مختلف داریم که به صورت دولتی، خصوصی و شخصی دانش و تجربه کسب کرده‌اند، اما در سطوح مورد نیاز به کار گرفته نشده‌اند.
وی تاکید کرد: باید نظارت کار بر محیط‌های کارگری بانوان بیشتر شود تا در نتیجه آن برخی شیوه‌های غلط در این حوزه اصلاح شود.
گلپور اظهارداشت: ضرورت تهیه و تدوین الگوی اشتغال بانوان برای صیانت از حقوق آنها احساس می‌شود که باید سیاستگذاران در حوزه کارگری یکی از مباحثی که به آن توجه دارند، این موضوع باشد.
وی درباره آمار قطعی زنان کارگر در کشور گفت: ۷۰۰ تا ۸۰۰ انجمن صنفی کارگری با بیش از ۶ تا هفت میلیون عضو در کشور فعالیت دارند که نیمی از آنها را زنان کارگر تشکیل می‌دهد. /ایرنا
