روابط اقتصادی ایران با اغلب کشورهای حوزه سی‌آی‌اس همواره رویه‌ای حسنه داشته است و حالا که کشور با تحریم‌های ظالمانه دولت امریکا دست و پنجه نرم می‌کند، این روابط در سطحی عمیق‌تر در حال شکل گرفتن است. شاهد مثال، روابط ایران و قزاقستان در سطح روابط بخش خصوصی فعال دو کشور در بخش حمل‌ونقل تا […]
روابط اقتصادی ایران با اغلب کشورهای حوزه سی‌آی‌اس همواره رویه‌ای حسنه داشته است و حالا که کشور با تحریم‌های ظالمانه دولت امریکا دست و پنجه نرم می‌کند، این روابط در سطحی عمیق‌تر در حال شکل گرفتن است. شاهد مثال، روابط ایران و قزاقستان در سطح روابط بخش خصوصی فعال دو کشور در بخش حمل‌ونقل تا روابط وزرای راه آنها در سه ماهه نخست ۹۸ است.
حالا اما نوبت قرقیزستان است که در چند روز گذشته و پس از ترکیه کمیسیون‌های مشترکی را با کشورمان در زمینه گسترش روابط حمل‌ونقلی تشکیل دهد.
در دیدار وزیر راه‌وشهرسازی کشورمان و معاون اول وزیر خارجه قرقیزستان که در شامگاه نخستین روز هفته میسر شد، همچنین بر استفاده قرقیزستان از ظرفیت بنادر ایران تاکید شده است. وزیر راه‌وشهرسازی کشورمان در این دیدار که در ساختمان شهید دادمان وزارت راه‌وشهرسازی صورت گرفت، با یادآوری اینکه ایران و قرقیزستان تاکنون ۲۰ سند به امضا کرده‌اند، گفت: زمینه‌های فراوانی برای همکاری دو کشور وجود دارد و شرایط فعلی جمهوری اسلامی ایران فرصتی مناسب برای گسترش همکاری‌های دو کشور است.
محمد اسلامی در این دیدار تاکید کرد که به‌زودی از سوی ایران تاریخی برای تشکیل کمیسیون مشترک دو کشور ایران و قرقیزستان اعلام خواهد شد و تصریح کرد: قبل از برگزاری کمیسیون مشترک، باید تجار و بازرگانان دو کشور با هم مذاکراتی داشته باشند تا سرفصل‌های همکاری دو طرف در مذاکرات مشخص شود. بنابراین انتظار می‌رود تا در زمان تشکیل کمیسیون مشترک دو کشور، با انجام این مذاکرات، شاهد امضای قراردادهایی در زمینه‌های مختلف باشیم.
اسلامی بخش خصوصی را عامل تحرک بخشیدن به فعالیت‌های تجاری و اقتصادی در ایران عنوان کرد و نسبت به ضرورت همکاری هیات‌های دو کشور برای نهایی شدن سرفصل‌های همکاری که به عقد قرارداد منجر می‌شود، پیش از تشکیل کمیسیون مشترک تاکید کرد. عضو کابینه دولت دوازدهم همچنین به توانمندی ایران در زمینه‌های راهسازی اشاره کرد و گفت: شرکت‌های قدرتمندی در ایران وجود دارد که تجارب فراوانی دارند. در حال حاضر شرکت‌های عمرانی که می‌توانند زیرساخت‌هایی همچون راه، راه آهن و… بسازند یا شرکت‌هایی که تولید انبوه مسکن داشته باشند و یا شرکت‌هایی که در زمینه فعالیت‌های فنی و مهندسی در قرقیزستان فعالیت داشته باشند، برای همکاری با آن کشور آمادگی کامل دارند.
اسلامی در ادامه با یادآوری اینکه قدرت های استکباری در تلاش برای تضعیف کشورهای منطقه و از جمله ایران هستند، گفت: به‌رغم تحریم‌ها و رایزنی‌های استکبار، جمهوری اسلامی ایران رشد کرده است و در ادامه همکاری‌ها جمهوری قرقیزستان می‌تواند از ظرفیت‌های همه بنادر ایران در چارچوب‌های مشخص شده، استفاده کند. او با اعلام اینکه بنادر جمهوری اسلامی ایران ظرفیت‌های تخلیه و بارگیری ۲۵۰ میلیون تن کالا در سال را دارد خواستار همکاری دو کشور در زمینه بنادر شد.
این مقام مسئول در ادامه نسبت به تسهیل تردد جاده‌ای ایران در مرزهای قرقیزستان ابراز امیدواری کرد و در گفتوگوی خود با معاون اول وزیر خارجه جمهوری قرقیزستان، خواستار ایجاد تسهیلاتی برای تردد جاده‌ای ایرانیان از مرز قرقیزستان شد و گفت: بخشی از کامیون‌داران ما به مدت ۴۰روز در مرز کشور قرقیزستان با مشکلاتی مواجه بودند که انتظار داریم تا این قبیل از مشکلات با سرعت حل و فصل شود.
وزیر راه‌وشهرسازی کشورمان در ادامه درخصوص بررسی درخواست معاون اول وزیر خارجه قرقیزستان درباره صدور روادید به مدت شش ماه برای رانندگان ماشین‌های سنگین که از ایران عبور می‌کنند، قول همکاری و مساعدت داد.
گفتنی است که علی‌رغم تحریم‌ها و به‌رغم اینکه در این شرایط، دیروز اتحادیه اروپا نسبت به تشدید تحریم‌های امریکا واکنش نشان داده و در نظر دارد که بودجه سازوکار مالی با ایران را افزایش دهد اما کشور ما در جهت تسهیل روابط تجاری خود با کشورهای منطقه از هیچ تلاشی فروگذار نکرده است؛ از روابط تجاری با قرقیزستان، تا ساخت بنادر لجستیکی توسط قزاقستان در ایران که در دیدار مسئولان وزارت راه و شهرسازی در یک ماه گذشته انجام شد و تا فعالیت اقتصادی ایران در بزرگترین مرکز لجستیکی منطقه در قزاقستان (بندر اکتاو) توسط بخش خصوصی ایران همه و همه نشان‌دهنده عزم راسخ مسئولان وزارت راه‌وشهرسازی در ایجاد همکاری‌های مشترک اقتصادی به‌منظور تحرک بیشتر شاخص‌های اقتصادی کشور است.
روابط سیاسی، پیش‌زمینه روابط اقتصادی
ایران از نخستین روزهای استقلال قرقیزستان پس از فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی این کشور ار به رسمیت شناخت اما در سال ۱۳۹۲ رئیس‌جمهور ایران، حسن روحانی برای شرکت در نشست سران شانگهای به این کشور سفر کرد و با الماس‌بیگ آتامبایف رئیس‌جمهور وقت قرقیزستان دیدار کرد.
در شهریور سال ۱۳۹۴ رئیس‌جمهور قرقیزستان آتامبایف، به همراه یک هیات عالی‌رتبه به ایران سفر کرد و با رئیس‌جمهور ایران دیدار کرد. در این سفر ۶ سند همکاری‌های اقتصادی و سیاسی و مبارزه با مواد مخدر بین دو کشور به امضا رسید. در این سفر آتامبایف با مقام معظم رهبری نیز دیدار و گفتوگو کرد. در دی ماه ۱۳۹۵ رئیس‌جمهور ایران، حسن روحانی به همراه یک هیات عالی‌رتبه به قرقیزستان سفر کردند و با رئیس‌جمهور قرقیزستان دیدار کرد. در دیدارهای هیات ایرانی با مقامات قرقیزستان بر روی گسترش روابط اقتصادی و فرهنگی توافقاتی صورت گرفت و هر دو طرف بر روی لغو ویزا به عنوان یک سیاست تاکید کردند.
در بهمن سال ۱۳۹۵ سفیر جدید قرقیزستان آوازبیک عبدالرزاق اف استوارنامه خود را تقدیم رئیس‌جمهور ایران حسن روحانی کرد. روحانی در این دیدار گفت که روابط و همکاری‌های ایران و قرقیزستان به نفع دو ملت و منطقه است.
در اواخر فرودین ۱۳۹۶ وزیر خارجه وقت ایران محمدجواد ظریف به همراه یک هیات بلندپایه سیاسی در یک سفر منطقه‌ای از قرقیزستان نیز دیدار کرد. در این سفر، ظریف با آتامبایف، رئیس‌جمهور، عبدالدایف وزیر خارجه و سورونیای بکوف نخست‌وزیر این کشور دیدار داشت. در سال ۱۳۹۶ رئیس مجلس قرقیزستان به تهران سفر کرد و در این دیدار با وزیر امور خارجه ایران محمد جواد ظریف دیدار و گفتوگو کرد. ظریف در این دیدار گفت که قرقیزستان از دوستان خوب ایران است و دو کشور روابط خوبی دارند.
روابط اقتصادی
قرقیزستان از لحاظ کشاورزی، دامپروری، معادن زیرزمینی و منابع آبی غنی است و در مقابل در سایر بخش‌ها مانند صنعت و خدمات فنی مهندسی و کالاهای مصرفی واردکننده است، این ویژگی‌ها زمینه مناسبی را برای ایران فراهم می‌کند تا در زمینه‌های مختلف دست به سرمایه‌گذاری‌های مشترک در این کشور بزند.
برهمین اساس تاکنون ۱۱ سند کمیسیون مشترک همکاری اقتصادی بین ایران و قرقیزستان به امضا رسیده است. حجم روابط تجاری ایران و قرقیزستان در سال ۱۳۹۵ حدود ۲۴ میلیون دلار بود که نسبت به ظرفیت‌های دو کشور بسیار پایین بوده است.
ایران بیشتر پوشاک، آجیل، رنگ و مصالح اولیه کف سازی به قرقیزستان صادر می‌کند و گوشت، حبوبات و آهن‌آلات از قرقیزستان وارد می‌کند. به لحاظ رشد صنعتی نیز ۱۸۰ واحد صنعتی در حال حاضر در قرقیزستان در حال کار است. بر اساس گزارش وزارت دارایی ایران، بر اساس قرارداد تجاری ترجیحی امضا شده می‌تواند به توافقنامه تجارت آزاد بین دو کشور تغییر پیدا کند.
دو کشور توافقنامه همکاری در زمینه‌های تجارت، گمرک، حمل و نقل و روابط اقتصادی امضا کرده‌اند. ایران و قرقیزستان همچنین در زمینه‌های آموزشی، فرهنگی، سفر، سرمایه‌گذاری، جنگ با قاچاق با یکدیگر ارتباط دارند.
در سال ۲۰۰۸، ایران به قرقیزستان قول ۲۰۰ میلیون یورو برای اجرای پروژه‌های اقتصادی داد. شرکت‌های ایرانی در ساختن بزرگراه وصل بیشک به اوش شرکت دارند و همچنین ایران و قرقیزستان امیدوارند که سالانه تجارت خود را به ۱۰۰ میلیون دلار برسانند.
در ژوئیه سال ۲۰۱۲ در گفت‌وگویی که آکیابک زاپاروف در بازدید از ایران داشت، مسئولان ما اظهار داشتند که قصد دارند بیش از یک بیلیون دلار در پروژه‌های کوتاه مدت و ۱۰ بیلیون دلار در پروژه‌های دراز مدت در قرقیزستان سرمایه‌گذاری کنند.
