دهان به دهان زمزمه می‌شود؛ می‌گویند شنیدی بنزین نیست و قرار است گران شود؛ فوری مقابل جایگاه‌های سوخت انبوه خودروها به صف شده و در سویی دیگر؛ زمزمه افزایش قیمت یا کمیاب شدن کالایی دیگر می‌پیچد. همین شایعه، بسیاری را بر آن داشت تا ریال را به کالایی سرمایه‌ای تبدیل کنند و عده‌ای نیز معتقدند […]
دهان به دهان زمزمه می‌شود؛ می‌گویند شنیدی بنزین نیست و قرار است گران شود؛ فوری مقابل جایگاه‌های سوخت انبوه خودروها به صف شده و در سویی دیگر؛ زمزمه افزایش قیمت یا کمیاب شدن کالایی دیگر می‌پیچد. همین شایعه، بسیاری را بر آن داشت تا ریال را به کالایی سرمایه‌ای تبدیل کنند و عده‌ای نیز معتقدند در چنین شرایطی؛ برخی کارخانه‌داران از توزیع و عرضه محصول خودداری می‌کنند و بعضی مغازه‌داران، اجناس خود را از قفسه‌ها جمع‌آوری کرده‌اند اما در این میان؛ ازدحام‌ها برای خرید کالاها در فروشگاه ها رو به فزونی است؛ آنچه که از آن به تقاضای کاذب و خریدهای هیجانی یاد می‌شود و نتیجه منطقی آن، کمیابی و نایابی اقلامی است که تا چندی پیش، کوچکترین رغبتی برای خرید آن نبود و این مسئله، زمینه ساز بروز و ظهور سودجویی‌هایی می‌شود که منافع عمومی را تهدید می‌کند.
ضرورت ثبات قیمت‌ها
یکی از شهروندان بر چرایی وقوع چنین شرایطی گفت: اوضاع کنونی اقتصادی پیش از اعمال تحریم‌ها در کشور خودنمایی کرد و نشان‌دهنده آن است که حداقل بخشی از مشکلات به تحریم‌ها بر نمی‌گردد بلکه نشات گرفته از عملکرد خود ماست. رضا علیدوست افزود: در بسیاری از کشورها وقتی کالایی گران می شود، مردم از خرید آن سر باز می‌زنند و کاهش تقاضا پس از مدت کوتاهی، موجب کاهش قیمت می‌شود اما متاسفانه در کشور ما این پدیده بر عکس است. وی ادامه داد: نکته مورد توجه اینجاست که این رفتار کاملا منطبق بر شایعه می‌شود چراکه تقاضای کاذب و بیش از مصرف، سبب کمیاب شدن کالا و افزایش قیمت آن خواهد شد. او گفت: در جایی عرضه‌کننده کالا هستیم و در جایی دیگر نقش مصرف‌کننده را داریم از این رو باید متوجه باشیم که افزایش قیمت‌ها، احتکار و انبار کردن کالا با تصور سود شخصی، اشتباه است چون اگر هرکسی منافع شخصی‌اش را در نظر بگیرد، همگان زیان می‌بینند. وی افزود: قبول داریم این کار اشتباه است اما نباید قیمت کالاهایی که به دست واحدهای صنفی و یا مصرف کنندگان می‌رسد، مرتباً افزایش یابد و فقط در این صورت می‌توان امیدوار بود که عطش خرید مازاد، کم شود.
مردم با هوشمندی، از طمع ورزی سوداگران جلوگیری کنند
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت گیلان نیز گفت: به طور کل نظام اقتصادی و بازار کنونی کشور از دو دهه قبل، متاثر از فضای روانی ، فرهنگ سازی ها و خرده فرهنگ ها بوده است.
فرهادل دلق پوش افزود: هجوم مردم به سمت خرید خارج از نیاز معمول به شیوه سوداگرایانه منجر به اختلال در سامانه اقتصادی خواهد شد و به طور قطع مردم می‌توانند با تامل و هوشمندی، از طمع‌ورزی سوداگران جلوگیری کنند.
وی بیان کرد: خرید خارج از روند عادی مصرف ماهانه خانوار و غیرمعمول به نوعی احتکار خانگی است و این انباشت کالای مصرفی منازل که بر اساس آمار و ارقام مصرف کشور در بازار عرضه شده، سبب می‌شود تعادل و تنظیم بازار از حالت عادی خارج شود و به چالش و سونامی مخرب در اقتصاد کشور بینجامد.
به گفته دلق پوش، همراهی مردم با مسئولان مهمترین مولفه در ایجاد تعادل و آرامش در بازار است ضمن آنکه خود نظارتی و مشارکت در پایش‌‌های مردمی با ارائه گزارش تخلف‌های احتمالی در حوزه‌های مختلف اقتصادی و بازار با حس تعصب و تعهد بیشتر می‌تواند راهکاری اثربخش برای بی‌اثر کردن تحریم‌های خصمانه باشد.
وی تنها مرجع قیمت‌گذاری را سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در کشور عنوان و بیان کرد: بدون مصوبه این سازمان، هرگونه افزایش قیمت با هر شرایطی غیرقانونی و تخلف است.
دلق پوش گفت: اگر مردم همت کنند و هوشمندانه با موضوع‌ها برخورد شود؛ از فعالیت‌های سوداگرانه اقتصادی جلوگیری خواهد شد و یا به حداقل می‌رسد و مردم باید نسبت به گرانفروشی، نشان ندادن نرخ نما(فاکتور)، کم فروشی و خودداری از فروش، حساسیت لازم داشته باشند و تسلیم زیاده خواهی و فرافکنی‌های بی‌ربط و خارج از ضابطه گرانفروشان به بهانه نرخ ارز و غیره نشوند و به آسانی به سوداگران میدان ندهند.
خریدهای هیجانی، قیمت‌ها را افزایش می‌دهد
استاد جامعه شناسی نیزگفت: خریدهای هیجانی کالا و اجناس توسط مردم، تقاضا را بالا برده و زمینه ساز افزایش قیمت‌ها می‌شود. رضا معصومی‌راد افزود: با خریدهای هیجانی مردم، همه افراد جامعه ضرر می‌کنند و این مهم بایستی برای مردم تبیین شود که تعقیب منافع فردی، به ضرر همه است.
وی با تاکید بر این مطلب که در چنین مواقع و شرایطی بایستی عادات نادرست فرهنگی مردم اصلاح شود، اظهار داشت: منافع جمعی در اولویت بوده و توجه به این مهم به نفع همگان است و بایستی از طریق رسانه‌ها و البته با کمک مبلغان مذهبی، فرهنگ‌سازی شده و در این باره سرمایه‌های اجتماعی را برای کمک به دولت تقویت کنیم.
