زهرا ایرانشاهی پرواز هما در آسمان ایران وزیر راه و شهرسازی کشورمان در سخنرانی‌های پیشین خود، بارها درباره زیان انباشته شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) سخن گفته بود. محمد اسلامی که از تعبیر «زیان انباشته» و نه زیانده بودن، استفاده کرده بود احتمالا برای جبران زیان شرکت هواپیمایی‌ای که به بیش از ۴۰ […]
زهرا ایرانشاهی
پرواز هما در آسمان ایران
وزیر راه و شهرسازی کشورمان در سخنرانی‌های پیشین خود، بارها درباره زیان انباشته شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) سخن گفته بود. محمد اسلامی که از تعبیر «زیان انباشته» و نه زیانده بودن، استفاده کرده بود احتمالا برای جبران زیان شرکت هواپیمایی‌ای که به بیش از ۴۰ مقصد داخلی و بین‌المللی پرواز دارد و سالانه بیش از ۶ میلیون مسافر را جابه‌جا می‌کند، برنامه‌هایی در سر داشته است و بر همین اساس هم دهقانی زنگنه را که تجارب مدیریتی در هواپیمایی معراج و مدیریت انجمن شرکت‌های هواپیمایی را در کارنامه خود دارد به ریاست این سازمان برگزیده است.
هما با روزهای اوج خود فاصله دارد
صنعت هوایی در شرایط حساس و خطیری است. از ابتدای انقلاب این صنعت هدف تحریم‌های ظالمانه آمریکا قرار گرفته است، اما درایت و توانمندی و متخصصان و مدیرانی که در این صنعت حضور داشتند، باعث شد این صنعت به‌رغم وابستگی به خارج نه تنها متوقف نشود، بلکه پیشرفت چشمگیری نیز داشته باشد.
این بخشی از سخنان تورج زنگنه، مدیرعامل جدید هما است که پیش از برگزاری آیین معارفه خود گفت.
تورج دهقانی زنگنه ادامه داد: هما اگرچه با روزهای اوج خود فاصله دارد، اما با ظرفیت‌هایی که به ویژه در زمینه نیروی انسانی متخصص و متعهد در اختیار دارد، به درستی تامین‌کننده بسیاری از نیازهای فنی، عملیاتی و آموزشی اکثر شرکت‌هایی است که بعد از انقلاب تاسیس شده‌اند. هواپیمایی جمهوری اسلامی در صنعت هواپیمایی در وضعیت استاندارد است و کسی نمی‌تواند بگوید از این شرکت هواپیمایی، استاندارد بالاتری چه در بعد آموزش، چه فنی و چه خلبانان وجود دارد. دهقانی زنگنه با تاکید بر ضرورت توسعه ناوگان«هما» قول داده تا تلاش کند که از تمام ظرفیت‌های ملی و سازمانی برای افزایش ناوگان فعال موجود در شرکت استفاده کند. مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران «هما» اصلاح ساختار شرکت برای بهره‌گیری بهینه از نیروی انسانی و ارائه خدمات شایسته به مسافران را یکی از ماموریت‌های خود توصیف کرد و گفت: توجه ویژه به صندوق بازنشستگی و انتخاب تصمیم مناسب برای حفظ کرامت و شان بازنشستگان هما با حمایت دولت محترم و عنایت ویژه جناب وزیر راه و شهرسازی در دستور کار قرار دارد.
ظرفیت‌های فاخر
آیین معارفه مدیرعامل جدید هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران صبح دیروز برگزار شد و در این مراسم از زحمات فرزانه شرفبافی قدردانی و تورج دهقانی زنگنه به عنوان میرعامل جدید هما معرفی شد. وزیر راه و شهرسازی در این مراسم به ایراد سخنانی پرداخت و هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران «هما» را یکی از ظرفیت‌های ارزشمند کشور و متعلق به همه ایرانیان دانست.
محمد اسلامی ادامه داد: مردم ایران به شرکت حامل پرچم ایران عشق می‌ورزند و انتظار دارند که این ایرلاین همواره در اوج کارآمدی باشد و در این راه، نیاز داریم به منابع انسانی و کارآمدی سیستم‌ها توجه داشته باشیم، او افزود: تغییرات مدیریتی به‌طور طبیعی همیشه بوده است، نکته مهم این است که تغییرات روبه‌جلو و شتاب‌دهنده باشد چراکه ایران با دشمنی بی‌حد و مرز استکبار جهانی مواجه است و مردم ایران را به دلیل انتخاب استقلال مورد تهاجم قرار داده است. وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه مسئولان خارجی مردم ایران را به دلیل دستاوردهای موجود با وجود تحریم‌ها تحسین می‌کنند، تصریح کرد: در صنعت هوایی ظرفیت‌های فاخری داریم که در صدر آن نیروی انسانی فاخر است که در محیط‌های گوناگون از آن برخوردار هستیم. در این دوره جدید هما که استاد خلبان زنگنه سکاندار هما هستند با همدلی و همکاری آحاد هما یک نقش متفاوتی را ایفا خواهند کرد و ایران‌ایر را در مسیر شکوفایی قرار خواهند داد. وزیر راه و شهرسازی کشورمان همچنین از شرفبافی که صادقانه، دلسوزانه و با پاکدستی به سختی کار کرد و اقدامات برجسته‌ای را انجام داد، تشکر کرد. اسلامی گروه‌بندی و شکل‌گیری جزیره‌ای را آفت مدیریت عنوان کرد و گفت: نباید اجازه بدهیم مدیریت جزیره‌ای شود. چراکه ما هم‌اکنون در جنگ اقتصادی قرار داریم و جنگ، جنگی نیست که در آن نقل‌ونبات پخش کنند و زدوخورد دارد. او افزود: استکبار جهانی تمام منافع ملی ما را هدف قرار داده‌اند برای کار انجام نشده. هدف آنها تجزیه ایران و به هم زدن آرامش کشور بوده که شکست‌خورده و موفق نبوده‌اند. از این شکست عصبانی هستند و می‌خواهند از ما انتقام بگیرند که موفق نخواهند شد. اسلامی همچنین اظهار امیدواری کرد که از طریق بازار سرمایه کارآمدی ایران‌ایر بالا برود.
چالش‌های صنعت هوایی ایران
مساله تحریم‌های بین‌المللی که هم اکنون در دور دوم آن قرار داریم، بیش از همه صنعت هوایی ایران را تحت‌الشعاع قرار داده است. چراکه با آغاز تحریم‌های بین‌المللی سریع‌ترین بخش حمل‌ونقل چه در بخش باری و چه در بخش مسافری با تعویق‌های پی در پی روبه‌رو می‌شود. مساله‌ای که نه تنها مدیرعامل اسبق ایران ایر، فرزانه شرفبافی در سخنان دیروز خود به آن اشاره کرد بلکه در زمان دولت نهم نیز مشکل نقل و انتقالات هوایی مطرح شده بود.
فرهاد پرورش در آن زمان گفته بود: بسیاری از فرودگاه‌ها در سال‌های سخت تحریم، فروش سوخت به هما را متوقف کرده بودند و برای معامله با معدود فرودگاه‌های باقی مانده، مجبور بودیم پول نقد جابه‌جا کنیم و این در حالی بود که بانک مرکزی در سال‌های قبل، توان تهیه یورو نداشت و ایران‌ایر برای هر یک از برنامه‌های خود باید پول نقد از محل‌های متفاوت تهیه می‌کرد تا بتواند پروازهای خود به مقاصد اروپایی را ادامه دهد. حالا شرفبافی هم در آیین تکریم خود گفته است: در شرایط تحریم برای نقل و انتقال پول گاهی مجبور بودیم از چمدان استفاده کنیم.
با این وضع و با یادآوری تعبیر وزیر راه وشهرسازی از زیان انباشته هما، آیا با دور زدن تحریم‌ها می‌توان هما را از این وضعیت نجات داد؟
پرواضح است که اگر درآمدها در قیاس با هزینه‌ها نسبت همسانی نداشته باشند، شاهد زیانده بودن یک شرکت خواهیم بود. اما درمورد شرکت هواپیمایی ایران علاوه بر مشکلات ساختاری، نوسانات نرخ ارز، کهنه و زمین‌گیر شدن بسیاری از هواپیماها به دلیل تحریم و در نتیجه کم بودن میزان ناوگان فعال در قیاس با ناوگان لازم از جمله مهمترین دلایل زیانده بودن این شرکت ارزیابی می‌شود. وزیر راه و شهرسازی کشورمان نیز در سخنان خود به نواقص ساختاری این شرکت اشاره کرده و طی شدن فرآیندهای خصوصی‌سازی در هما از طریق بازار سهام و بازار سرمایه را ضامن ارتقای کارآمدی هما عنوان کرده است. اسلامی پیش از این نیز جبران زیان انباشته هما را از طریق تهاتر و اصلاح ساختارهای مالی، حقوقی و نوسازی ناوگان عنوان کرده بود. ضمن اینکه به زعم نگارنده، عرضه سهام در بازار بورس هم از راه‌های برون‌رفت هما از شرایط موجود می‌تواند باشد.
اما یکی از مهمترین مسائلی که در برهه زمانی کنونی تمامی شرکت‌های هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران را با مشکلاتی مواجه کرده، قرار گرفتن در فهرست تحریم آمریکا است و به نظر می‌رسد که زنگنه در مسیر پیش روی خود با مسائل مختلفی در زمینه خرید هواپیما و پرداخت اقساط هواپیماهای خریداری شده، تامین قطعات موردنیاز بخش تعمیر و نگهداری و محدودیت‌های سوخت‌رسانی روبه‌رو خواهد شد. اما امید است که این شرکت با کاهش هزینه‌ها، درآمدها را افزایش دهد و از ظرفیت‌های بازار سرمایه نیز نظیر آنچه در بخش ریلی و با سرمایه‌گذاری این صنعت در بورس رخ داده، به خوبی بهره ببرد.
