زهرا ایرانشاهی تعداد زیادی از فعالان و کارشناسان صنعت حمل‌ونقل به‌ویژه با وجود تحریم‌ها، معتقدند که بودجه یا بودجه‌های موجود در صنعت حمل‌ونقل باید صرف پروژه‌های اولویت‌دار شود. پیش از این لیستی از این پروژه‌های اولویت‌دار مطرح بود که تکمیل و بهره‌برداری از خطوط باقی مانده  راه‌آهن در کریدورهای شمالی-جنوبی و شرقی-غرب، تکمیل و بهره‌‌برداری […]

زهرا ایرانشاهی

تعداد زیادی از فعالان و کارشناسان صنعت حمل‌ونقل به‌ویژه با وجود تحریم‌ها، معتقدند که بودجه یا بودجه‌های موجود در صنعت حمل‌ونقل باید صرف پروژه‌های اولویت‌دار شود. پیش از این لیستی از این پروژه‌های اولویت‌دار مطرح بود که تکمیل و بهره‌برداری از خطوط باقی مانده  راه‌آهن در کریدورهای شمالی-جنوبی و شرقی-غرب، تکمیل و بهره‌‌برداری از آزادراه‌های واقع در کریدورهای شمالی-جنوبی و شرق-غربی، رونق ‌بخش مسکن و بهسازی حاشیه کلان‌شهرها و بافت‌های فرسوده، تکمیل یا بهره‌برداری از راه‌های فرسوده روستایی، توسعه و نوسازی ریلی با محوریت ناوگان به‌ویژه در بخش مسافری و با مشارکت بخش خصوصی شامل ۵۰ دستگاه لکوموتیو، ۲۰۰دستگاه سالن مسافری و ۱۵۰۰ دستگاه واگن باری، تکمیل و توسعه بنادر مهم در سواحل دریای عمان، خلیج فارس و دریای خزر در جهت ترانزیت (با اولویت بنادر شهید بهشتی، چابهار و شهید رجایی) عنوان شده‌اند که طبق نظر کارشناسان حمل‌ونقل به‌جز بخش مسکن پروژه‌های ریلی ب دلیل مزایای رقابتی این صنعت، در اولویت طرح‌های موجود قرار دارند.

این در حالی است که مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور در اینباره گفت: با وجود شرایط سخت اقتصادی در سال‌ جاری ۲۷۰ کیلومتر عملیات ریل‌گذاری در دست اجراست. خیرالله خادمی ادامه داد: در سال گذشته حدود ۴۰۰ کیلومتر خط‌آهن در کشور به بهره‌برداری رسید و با وجود شرایط سخت اقتصادی در سال‌ جاری  ۲۷۰ کیلومتر عملیات ریل‌گذاری در دست اجرا قرار دارد.

خادمی با اشاره به خدمات فراوان نظام جمهوری اسلامی در حوزه ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل گفت: تا قبل از انقلاب حدود سه هزار کیلومتر راه‌ روستایی در کشور وجود داشت که به برکت انقلاب اسلامی هم اکنون ۱۲۱ هزار کیلومتر راه روستایی آسفالته در کشور وجود دارد. معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: خدمات نظام جمهوری اسلامی در همه بخش‌ها بی‌بدیل است و توسعه راه‌های روستایی بخشی از خدمات انقلاب به مناطق محروم محسوب می شود. ضمن اینکه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی چهار هزار و ۵۵۶ کیلومتر راه‌آهن در کشور وجود داشت که این خطوط در طول انقلاب اسلامی به ۱۱ هزار کیلومتر افزایش یافته است.

خادمی در ادامه بیان داشت: در بخش آزادراه‌ها نیز  در گذشته کمتر از ۳۰۰ کیلومتر آزادراه در کشور وجود داشت که اکنون ۲ هزار و ۴۰۰ کیلومتر آزادراه در کشور به بهره‌برداری رسیده و یک هزار و۱۶۰ کیلومتر نیز در دست اجرا و ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر هم آماده سرمایه‌گذاری است.

خادمی در کنار توجه به بخش ریلی و با توجه به سهم ۹۰ درصدی حمل‌ونقل جاده‌ای از بازار حمل‌ونقل باری و مسافری، از بهره‌برداری از قطعات سه و چهار آزادراه کنارگذر جنوبی تهران تا پایان پاییز امسال و بهره‌برداری از قطعات دو و یک تا پایان سال جاری خبر داد و پیشرفت پروژه‌های زیرساختی به‌رغم فشارهای بین‌المللی را مطلوب ارزیابی کرد.

او معتقد است که هم‌اکنون کشور در شرایط خاصی قرار دارد اما به‌رغم تمام فشار‌ها، فرایند احداث پروژه‌های زیرساختی از پیشرفت مطلوبی برخوردار هستند که در دلگرمی و بالابردن روحیه مردم  با وجود تمام گرفتاری‌ها تاثیر بسزایی دارد.

افزایش بهره‌وری در بخش حمل‌ونقل تابعی از بالارفتن سهم حمل‌ونقل ریلی است

این اولویت‌ها در کنار مباحثی مطرح است که مدیرکل دفتر طرح جامع مدل‌های حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی آنها را عنوان می‌کند. به گزارش جمله،  مهدی صفری‌مقدم یکی از دلایل پایین بودن بهره‌وری بخش حمل‌‌ونقل در کشور ما سهم پایین بخش ریلی در حمل‌ونقل عنوان کرده است که در نهایت هزینه‌های کلان حمل‌ونقل در کشور را بالا خواهد برد.

او ماموریت خود و دفتر طرح جامع مدل‌های حمل‌ونقل را سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کلان در بخش حمل‌ونقل برای یکپارچگی و هماهنگ کردن همه مدهای حمل‌ونقلی می‌داند و یکپارچگی در بدنه وزارت راه وشهرسازی در انجام پروژه‌های حمل‌ونقلی را اصل اساسی ارزیابی می‌کند.

صفری‌مقدم در اینباره گفت: یکی از ماموریت‌هایی که ما دنبال می‌کنیم در بخش برنامه‌ریزی استراتژیک است. چراکه ما در گذشته بعضا شاهد بودیم که زیرمجموعه‌های وزارت راه و شهرسازی استراتژی متضادی در بخش‌های مختلف دنبال را  می‌کردند که ما با اجرای این مأموریت می‌توانیم به هماهنگی بهتری برسیم.

صفری مقدم طرح جامع حمل‌ونقل را یکی دیگر از مأموریت‌های وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد و افزود: فاز اول طرح جامع حمل‌ونقل انجام شده و مدل‌های تقاضای سفر برای کل کشور ساخته شده است و در راستای آن همکاری خوبی با مجموعه سازمان بنادر و دریانوردی در فاز دوم طرح جامع بنادر و بازرگانی داریم.

مدیرکل دفتر طرح جامع و مدل‌های حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی اولویت سوم را استقرار نظام لجستیک عنوان کرد و گفت: اگر ما بخواهیم یک نگاه کلی به مشکلات بخش لجستیک در کشور داشته باشیم می‌توانیم به دو موضوع مهم اشاره کنیم؛ یکی پایین بودن بهره‌وری و دوم عدم روان بودن جریان امور.

او ادامه داد: یکپارچه نبودن اسناد، فرآیندها و سامانه‌ها بحث بسیاری مهمی است چرا که بخش عمده‌ای از لجستیک در دنیا بحث IT و یکپارچگی اطلاعات است و لجستیک را نمی‌توان از این بخش جدا کرد چرا که این حوزه با فناوری اطلاعات در سطح سازمان‌های مختلف عجین شده است.

وی می‌گوید: در راستای این موضوع ما یک برنامه‌ای را تدوین کرده‌ایم که استراتژی‌هایی در حوزه لجستیک برای افزایش بهره‌وری را دنبال کنیم که در راستای آن به دنبال ایجاد یک شبکه حمل‌ونقلی ترکیبی مناسب در کشور هستیم.

صفری‌مقدم اضافه کرد: از آنجا که بهبود عملکرد لجستیک کشور موضوعی فرابخشی است؛ با همکاری و هماهنگی همه سازمان‌ها و بخش های ذی‌ربط و تعامل مناسب کلیه بازیگران عرصه لجستیک اعم از بخش خصوصی، تعاونی و دولتی، در کنار استفاده از ظرفیت فکری صاحب‌نظران و اندیشمندان این حوزه توفیق عملی در این زمینه میسر خواهد شد.

لازم به توضیح است که جلسات مربوط به بررسی ظرفیت‌های لجستیکی کشور تحت عنوان «کارگروه لجستیک وزارت راه و شهرسازی» در راستای ایجاد تحول مثبت در عرصه لجستیک از بهمن ماه ۹۵ کار خود را آغاز کرده و قریب به ۱۰ جلسه را تاکنون پشت سر گذاشته است.

در اين جلسات افرادي از حوزه وزارت راه و شهرسازي و شركت‌ها و سازمان‌هاي تابعه مرتبط، گمرك، وزارت صنايع، انجمن‌هاي علمي و صنفي فعال در حوزه حمل و نقل لجستيك، مديران برخي بنادركشور، بخش خصوصي، اساتيد و صاحب نظران حضور دارند و هربار از تجارب كشورهاي پيشرفته در زمينه لجستيك نیز صحبت می‌شود و شرکت‌کنندگان دانش و تجربيات خود را در اين ارتباط به اشتراك می‌گذارند.

گفتنی است که شهرام آدم‌نژاد، معاون حمل‌ونقل وزارت راه‌وشهرسازی نیز در گفت‌وگوی خود با خبرنگار ما وجود سیستم یکپارچه لجستیک در بخش حمل‌ونقل را اصل ضروری در انجام پروژه‌های راه و شهرسازی عنوان کرد و تصریح کرد که بر اساس تبیین پروژه‌های اولویت‌دار در بخش حمل‌ونقل نیز، ذیل معاونت حمل‌ونقل وزارت راه‌وشهرسازی، كارگروه لجستيك كشور با مشاركت و حضور كليه سازمان‌ها و انجمن‌های حمل‌ونقلی و با هدف بهبود و ارتقاي عملكرد لجستيك کشور به عنوان يكي از محورها و برنامه‌های مهم وزارت راه و شهرسازی در دستور کار و اولویت قرار گرفته است.

بنابراین برای اولویت انجام پروژه‌های ریلی و سپس جاده‌ای در بخش حمل‌ونقل توسط شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور و یا با مشارکت سازمان راهداری و شرکت راه‌آهن که در چند سال گذشته نیز شاهد نظم‌بخشی  بیشتر در اولویت‌دهی به آنها بوده‌ایم، زحمات زیادی در زیرمجموعه‌‌های تابعه وزارت راه و خود این مجموعه کشیده شده است.