رضا شریعتی/ در روزهایی که کرونا، نفس جهانیان را به شماره انداخته است، همه چشم امید بشر بعد از خدا به دستان توانا و همت والای پزشکان و پرستاران و کادر درمانی بیمارستانها دوخته شده است. آنها که در دفاع از سلامت کیان خانوادهها تا پای بذل جان شیرین خود نیز […]
رضا شریعتی/
در روزهایی که کرونا، نفس جهانیان را به شماره انداخته است، همه چشم امید بشر بعد از خدا به دستان توانا و همت والای پزشکان و پرستاران و کادر درمانی بیمارستانها دوخته شده است. آنها که در دفاع از سلامت کیان خانوادهها تا پای بذل جان شیرین خود نیز پیش رفتهاند و از هیچ تلاشی برای بهبود شرایط سلامت آحاد جامعه فروگذار نکردهاند.
در این میان برخی کشورها مانند ایران هم هستند، که علیرغم وجود کمبودها و کاستیهایی همچون میانگین پایین پرستاران و تختهای بیمارستانی و برخی امکانات و تجهیزات پزشکی، کارنامه بسیار درخشانی از خود بر جای گذاشتهاند که نامشان از سوی مجامع بینالمللی همچون سازمان بهداشت جهانی، به عنوان الگوی کامل خدمات جوانمردانه و نیکوکارانه بهداشتی و درمانی در اقصی نقاط جهان پیچیده است.
حالا اگر جزییتر شویم و ایران را در مقام مقایسه استانهای مختلف ببینیم، خواهیم دید که چگونه برخی استانها همچون مازندران، با وجود وضعیت قرمز و به رغم وجود مشکلات و کمبودهای متعدد با از خودگذشتگی پرستاران و کادر درمانی و متولیان درمان و بهداشت استان پای کار، نمونه داخلی بسیار موفقی از مدیریت بحران در شرایط کرونایی را از خود ثبت کردهاند.
اکنون به اعتبار همین از جانگذشتگیها و خدمات شبانهروزی و دست مریزاد به تلاشگران عرصه مجاهدت برای حفظ سلامت جامعه، با سید عباس موسوی رییس دانشگاه علوم پزشکی مازندران به گفتوگو مینشینیم. متن کامل مصاحبه در پی میآید:
در حال حاضر کرونا توان زیادی را از وزارت بهداشت و به طبع آن دانشگاههای علوم پزشکی گرفته است اما نمیتوان تمام هدف را در مقابله با کرونا دانست و از سایر بخشها غفلت ورزید. بفرمائید که اولویتهای علوم پزشکی در حوزه سلامت به جز در بحث کرونا در چه بخشهایی است؟
در حوزه بهداشت، واکسیناسیون جاری که ۱۱ بیماری عفونی خطرناک را پوشش میدهد و به واسطه ترس مردم از مراجعه به واحدهای بهداشتی و درمانی و شایعات تا حدودی با تاخیر مواجه شده در اولویت قرار گرفته است. در ضمن به واسطه شیوع بیماریهای غیر واگیر در استان مانند چاقی، دیابت و فشار خون مراقبت و کنترل دقیق بیماران توسط بهورزان و مراقبین سلامت و پزشکان خانواده در دستور کار قرار گرفته است . از طرفی به دلیل نیاز به ارتقای خود مراقبتی در بیماری کرونا و دیگر ناخوشیهای جزیی برنامه : « هر خانه یک پایگاه سلامت « نیز در دستور کار قرار گرفته است . در ضمن به دلیل افزایش میزان بیماریهای روانی ناشی از استرس کرونا برنامههای بیماریابی سلامت روان و حمایت از بیماران مزمن روانی و خانواده بیماران در قالب برنامه «سراج» (سلامت روانی اجتماعی ) در حال پیگیری است .
از طرفی به جهت تقویت سطح توانمندی پزشکان و کارکنان حوزه بهداشت برنامه ریزی آموزش مجازی مستمر کارکنان نیز در دستور کار قرار گرفته است .
از برنامههای دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران در حوزه درمان بگویید؟
ما در این بخش برنامههای متنوعی داریم که شامل موارد زیر است:
۱) ساماندهی کمی مراکز درمانی از طریق ایجاد مراکز بلوک در خود و ارائه خدمات تخصصی و فوق تخصصی هدفمند به بیماران منطقه ابر بیمارستانهای منطقهای
۲) افزایش کیفیت خدمات بیمارستانها با تمرکز تیمهای تخصصی و فوق تخصصی
۳) اجرای راهنمای بالینی جهت استاندارد نمودن خدمات بالینی و کاستن از اقدامات غیر ضروری از طریق کاهش تقاضای القایی
۴) رفتن به سمت فضاهای الکترونیک مثل پرونده الکترونیک سلامت و نسخه پیچ الکترونیک ارتقاء خدمات کلینیکی و پاراکلینیکی
۵) ساماندهی کمی مراکز درمانی از طریق ایجاد مراکز بلوک در خود و ارائه خدمات تخصصی و فوق تخصصی هدفمند به بیماران منطقه ابر بیمارستانهای منطقهای
۶) افزایش کیفیت خدمات بیمارستانها با تمرکز تیمهای تخصصی و فوق تخصصی
۷) اجرای راهنمای بالینی جهت استاندارد نمودن خدمات بالینی و کاستن از اقدامات غیر ضروری از طریق کاهش تقاضای القایی
۸) رفتن به سمت فضاهای الکترونیک مثل پرونده الکترونیک سلامت و نسخه پیچ الکترونیک ارتقاء خدمات کلینیکی و پاراکلینیکی
تا بحث برنامهها و اولویتهای دانشگاه علوم پزشکی مازندران در بخشهای مختلف را نبستیم، تعداد طرحها و پروژه در دست پیگیری دانشگاه علوم پزشکی مازندران و اقدامات انجام شده در طی دولت تدبیر و امید را شرح دهید.
ما در حوزه آموزشی – پژوهشی ۸ پروژه به مساحت ۳۰ هزار متر مربع، بهداشتی (مرکز شهری –مرکزروستایی-خانه بهداشت) ۳۳۱ پروژه به مساحت ۷۷هزار متر مربع، درمانی(بیمارستان- اورژانس- کلینیک-بلوک زایمانی- داروخانه) ۹۱ پروژه به مساحت ۱۳۰هزار متر مربع و فرهنگی – دانشجویی – رفاهی ۳ پروژه به مساحت ۱۵ هزار متر مربع را که مجموعا ۴۳۳ پروژه با ۲۵۲هزار متر مربع میشود در هفت سال دولت تدبیر و امید از سال ۹۲ تا سال ۹۹ احداث کردیم.
در این زمینه همچینین پروژههای در دست تجهیز، تکمیل و احداث را داریم . بیشتر پروژههای عمرانی زیر به اتمام رسیده است و در مرحله تجهیز قرار دارند و سایر طرحهای نیمه کاره به خصوص پروژههای بزرگ دانشگاه نیز در صورت تامین اعتبارات و زیرساختهای لازم طی ماههای آینده به اتمام میرسند.
-تکمیل، تجهیز و بهرهبرداری از کلینیکهای ویژه شهرستانهای گلوگاه، بهشهر، ساری، قائمشهر، آمل و تنکابن
– تکمیل، تجهیز و بهرهبرداری از اورژانس بیمارستانی ( بوعلی ساری، امام خمینی ساری ، شهید بهشتی نوشهر، شهید رجایی تنکابن)
-تکمیل، تجهیز و بهرهبرداری مرکز غربالگری سرطان امام سجاد رامسر و بخش آنکولوژی و شیمی درمانی امام علی (ع) آمل
– تکمیل، تجهیز و بهرهبرداری بلوک زایمانی و بخشهای نوزادان و NICU بیمارستان امام علی (ع) آمل
– توسعه مراکز ارائه دهنده خدمات مدیریت درمان سکته حاد قلبی (۲۴۷) و سکته حاد مغزی (۷۲۴).
– توسعه خدمات دندانپزشکی برای گروههای خاص (صعب العلاج و ناهنجاریها)
-توسعه خدمات روانپزشکی سرپایی و بستری در مراکز درمانی تابعه دانشگاه
-تکمیل، تجهیز آنژیوگرافی بیمارستان امام خمینی(ره) آمل
– تکمیل و تجهیز بخشهای ویژه در بیمارستانهای تحت پوشش ارائه دهنده خدمات درمانی به بیماران کوید-۱۹ به تعداد ۹۰ تخت
– تکمیل، تجهیز و بهرهبرداری از اورژانس بیمارستانهای بوعلی ساری، امام خمینی ساری ، شهید بهشتی نوشهر، ۱۷ شهریور آمل، امام حسین(ع) نکا، شهید رجایی تنکابن
– تکمیل، تجهیز و بهرهبرداری بلوک زایمانی و بخشهای نوزادان و NICU بیمارستان امام علی (ع) آمل
– تکمیل، تجهیز و بهرهبرداری از بخشهای آنژیوگرافی و جراحی قلب باز بیمارستان آیت اله طالقانی چالوس و امام خمینی آمل با مشارکت بخش غیر دولتی و خصوصی
به سایر بحثها بپردازیم. یکی از وظایف دانشگاه علوم پزشکی حمایت از پرستاران و پزشکان است. کرونا توان زیادی را از کادر درمان گرفته است و توجه مردم را به این افراد جلب کرده است. لطفا برای ما بگویید در استان چند پرستار و پزشک در بیمارستانها مشغول فعالیت هستند؟
در بیمارستانهای دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی مازندران تا پایان سال ۹۸ ؛ ۲۶۵ پزشک عمومی، ۹۵۹متخصص و ۱۲۶ فوق تخصص مشغول فعالیت بودند. تعداد پرستاران ۳۹۷۶ نفر (۳۲۷۸ نفر رسمی، قراردادی، شرکتی و ۶۹۸ نفر طرحی )، در اتاق عمل ۳۶۱ نفر ( ۲۹۳ رسمی، قراردادی، شرکتی و ۶۸ طرحی )، هوشبر ۲۸۶ نفر ( ۲۳۱ نفر رسمی، قراردادی، شرکتی و ۵۵ نفر طرحی)، بهیار ۲۰۲ نفر و کمک بهیار ۲۵۱ نفر مشغول فعالیت بودند که این آمار به صورت شناور با توجه به گسترش کرونا متغیر است.
برای حمایت از این تعداد کادر درمان و کم کردن خستگی این افراد با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و به طبع آن استان چه طرحهایی در برنامه دارید ؟ به طور کلی خسارت کرونا به بخش درمان چقدر بوده و چقدر توانستید جذب اعتبار داشته باشید؟
خسارت مربوط به کرونا در حوزه سلامت باید در محورهای جسمی، روحی روانی و اقتصادی بررسی شود و مسلما در معرض ویروس کرونا قرار گرفتن و خستگی مفرط همکاران و صدمات روحی و روانی و سایر این خسارتها را هم نمیتوان با هیچ معیاری ریالی مورد سنجش قرار دهیم، هر چند از نظر مادی هم به گونه شایسته و در خور، باید از زحمات این عزیزان حمایت شود .
از ابتدای شروع بیماری تا کنون حدود هزار نفر از همکاران در گیر بیماری شده و در مقاطع زمانی مختلف از گردونه خدمت خارج شدهاند . البته به خاطر اینکه پرسنل بیمارستانها مدت طولانی در معرض ویروس در بیمارستانها بودهاند درگیری همکاران در پیک دوم بیشتر شده است.
با توجه به ارزیابی اپیدمیولوژیستها در شیوع این دوره مبتلایان با پیک بالاتر و ماندگاری بیشتر به مراکز درمانی مراجعه میکنند. با توجه به کادر درمانی سخت کوش و مجرب امیدواریم با تمام سختیها و کم وکاستی خدمات درمانی به مراجعان دچار مشکل نشود. هر چند اختلاف این پیک با پیک قبلی، عدم محدودیت تردد مسافرین و مواجهه بیمارستانها با بیماران تصادفی و ترومایی است و خدمات هم زمان وضعیت را بسیار سخت کرده است.
امیدواریم با تمهیدات ستاد استانی و اقدامات ستاد دانشگاهی مقابله با بیماری کرونا و رعایت و پیشگیری مردم و آحاد جامعه بتوانیم بر این ویروس منحوس غلبه کنیم .
با توجه به شیوع کرونا مسئله مهمی که از طرف مخاطبان از ما درخواست شده تا از مسوولان بپرسیم وضعیت دفع و امحاء پسماندهای عفونی ناشی از معاینه بیماران مبتلا به کرونا در مراکز بهداشتی و درمانی دولتی و خصوصی در استان مازندران است. در این خصوص توضیح دهید.
با توجه به ماده ۷ قانون مدیریت پسماند و “ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته” بیمارستانها باید در مبدا تولید پسماندهای عفونی و تیز و برنده را بیخطر نمایند. لذا تعداد ۳۷ بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران(اعم از دولتی، خصوصی، تامین اجتماعی) دارای دستگاه بیخطرساز جهت امحاء پسماندهای نوک تیز وبرنده(safety Box) وعفونی هستند واز آنجایی که تمامی پسماندهای تولیدی توسط بیماران مبتلا به کرونا ویروس در بیمارستانها جزو پسماندهای عفونی محسوب میگردند، لذا کلیه پسماندهای عفونی درکیسههای زرد رنگ جمع آوری شده و توسط دستگاههای غیرسوز بیخطر ساز پسماند(دارای خرد کن / بدون خردکن) پس از انجام فرآیندهای ویژه (مکانیزم بخار، حرارت مرطوب یا خشک) بیخطرگردیده وبه پسماند عادی تبدیل میشوند ودر نهایت همانند پسماند عادی وخانگی توسط شهرداریها جمع آوری ودفع می شوند.
درضمن چهار شرکت خصوصی دارای مجوز فعالیت “مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و ویژه” در این حوزه وجود دارد که در زمینه جمعآوری و امحاءپسماندهای نوک تیز وبرنده (safety Box) وپسماندهای عفونی بیمارستانی و مراکز بهداشتی و درمانی در ۴ نقطه استان فعال هستند که با عقد قرارداد با مطبهای دندانپزشکی، مطبهای پزشکی، درمانگاههای جراحی محدود و آزمایشگاههای تشخیص طبی، رادیولوژیها و.. در شهرستانها نسبت به جمعآوری وامحاء پسماندهای نوک تیز و برنده و عفونی اینگونه مراکز و همچنین پسماندهای ناشی از معاینه بیماران کرونایی که درکیسههای زرد رنگ جمع آوری اقدام مینمایند و از طرفی چنانچه در مواردی دستگاه غیر سوز بیخطر ساز بیمارستانها دچار نقص فنی گردند نسبت به جمع آوری وبی خطرسازی پسماندهای عفونی بیمارستانها نیز اقدام مینمایند. در ضمن درکل فرایندها بازرسین بهداشت محیط نظارت داشته و با موارد تخلف مطابق با قانون مدیریت پسماند برخورد مینماید.
به عنوان عضوی از ستاد مقابله با کرونا برای حمایت از پاکبانان آیا طرحی در ستاد مورد بررسی قرار گرفته است تا شهرداریها در این بخش هدفمندتر عمل کنند و خطرات وارده به این قشر مظلوم کاهش یابد؟
نیروهای پاکبان به جهت شرایط شغلی مواجهه با ریسک احتمال بیماری قرار دارند. لذا شهرداریها میبایست پیمانکاران مربوطه را ملزم به رعایت پروتکل و دستورالعملهای پیشگیری از کرونا در گروه مربوطه نمایند و نظارت مستقیم در امور پیمانکاران را در دستور کار خود قرار دهند که در این خصوص پروتکل بهداشتی پیشگیری از کرونا در زمینه عوامل درگیر در امر پسماندها و واحدهای کاری توسط مراکز سلامت محیط و کار تهیه، تدوین و ابلاغ گردید. ضمن اینکه در قالب شورای سه جانبه حمایت از بیمهشدگان استان(اداره کار+تامین اجتماعی و معاونت بهداشتی) با دبیری اداره تعاون،کار و رفاه اجتماعی تشکیل گردید و پیگیریهایی صورت گرفته و با توجه به شرایط کرونایی که پاکبانان در معرض آسیب قرار دارند بازرسیهایی از شهرداریها صورت گرفته و شیوه نامه نیز ارسال گردیده است. همچنین مکاتبهای با مدیرکل محترم امور شهری و روستایی و شوراهای استانداری در ارتباط با لوازم حفاظت فردی (لباس کار- ماسک – دستکش و… ) در ارتباط با پیشگیری از کرونا ویروس صورت گرفته است.
اخباری مبنی بر کشف واکسن کرونا توسط روسیه به گوش میرسد. تا چه اندازه میتوان به این واکسن امیدوار بود؟
اطلاعات رسمی در سطح ملی در خصوص فرایند تولید و اثر بخشی این واکسن تاکنون منتشر نگردیده است. این دانشگاه نیز همانند دیگر دانشگاههای علوم پزشکی سراسرکشور در خصوص مصرف هرگونه واکسن تابع سیاستهای وزارت بهداشت است.
در شرایط فعلی از تعامل نمایندگان با دانشگاه علوم پزشکی راضی هستید؟
از همراهی و پشتیبانی مجمع نمایندگان محترم استان که همواره از فعالیتها، برنامهها و اهداف سازمانی دانشگاه حمایت کردند تشکر و قدردانی میکنیم.