شهلا منصوریه دبیر گروه اجتماعی بالاخره بعد از دو سال در مجلس به تصویب رسید؛ اما از سوی شورای نگهبان دو ایراد بر آن وارد شد. لایحه ای که گفته می شود در حمایت از محیط بانان است. در این لایحه محیط بانان مشمول قانون به کارگیری سلاح می شوند و سازمان حفاظت محیط زیست […]
شهلا منصوریه
دبیر گروه اجتماعی
بالاخره بعد از دو سال در مجلس به تصویب رسید؛ اما از سوی شورای نگهبان دو ایراد بر آن وارد شد. لایحه ای که گفته می شود در حمایت از محیط بانان است. در این لایحه محیط بانان مشمول قانون به کارگیری سلاح می شوند و سازمان حفاظت محیط زیست مکلف به بیمه محیط بانان و خانواده های آنان شده است. همچنین قرار شده که پرونده های محیط بانان در بخش های مستقلی در دادسراهای عمومی و نظامی بررسی شود همچنین همیاران محیط زیست که در جریان عملیات و ماموریت‌ها دچار حادثه می‌شوند، مورد حمایت مالی و بیمه‌ای قرار خواهند گرفت. لایحه ای که از نظر برخی موفقیت محسوب می شود و از نظر برخی دیگر اتفاق مثبتی در آن رخ نداده است و بسیاری از مشکلات و مسائل همچنان در جای خود باقی است.
دغدغه مندان حفظ محيط زيست به خوبي مي دانند که خلأهاي قانوني در حمايت از ماموران شکارباني چه بر سر محيط زيست و ماموران پرتلاش حافظ طبيعت آورده است. بعد از سال ها تلاش بالاخره لايحه حمايت از محيط بانان و جنگل بانان به تصویب رسید، اما همچنان در بسیاری از موارد محیط بانان نگرانی هایی دارند. امروزه اگر آینده شغلی کودکان را بپرسیم؛ شاید بجز عده معدودی کسی نخواهد که محیط بان شود. این موضوع حتی در افراد بزرگسال هم صدق می کند؛ زیرا علاوه بر کمی اطلاعات در این زمینه، سختی و ناامنی مهمترین دلایل مهجور بودن این شغل است.
لایحه حمایت از محیط‌بانان
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست، اجرای صحیح لایحه حمایت از محیط‌بانان و جنگل‌بانان را که به تصویب رسید انقلابی در مهار آسیب‌های وارده به محیط زیست دانست.
جمشید محبت‌خانی اظهار کرد: این لایحه از ۴ ماده تشکیل شده است. یکی از مواد این لایحه، حمایت بیمه‌ای و قضایی از کارکنان یگان‌های دستگاه‌های اجرایی کشور است، بر اساس این ماده، حمایت بیمه‌ای و قضایی شامل حال نیروی انتظامی به کارکنان سایر یگان‌های دستگاه‌های اجرایی از جمله محیط‌بانان و جنگل‌بانان تعمیم داده شده و بدین ترتیب خلاء موجود در این حوزه از بین می‌رود؛ در واقع از این پس در صورتی که محیط‌بانان بر اساس قانون به کارگیری سلاح عمل کرده و محکوم به پرداخت دیه شوند سازمان حفاظت محیط زیست مکلف به پرداخت دیه خواهد بود.
وی افزود: بر اساس ماده دوم این لایحه، سازمان حفاظت محیط زیست موظف است هم محیط‌بانان و هم کارمندان محیط زیست که در حوزه محیط‌بانی فعالیت دارند را در قبال شهادت، جانبازی، بیماری و نقص عضو بیمه کند؛ بدین ترتیب تمام محیط‌بانان و کارکنانی که در حوزه محیط‌بانی فعالیت دارند با بودجه سازمان از بیمه عمر، بیمه حوادث و بیمه مسئولیت برخوردار خواهند شد.
وی درباره حمایت قضایی که در پی تصویب این لایحه شامل حال کارکنان یگان‌های دستگاه‌های اجرایی خواهد شد، گفت: بر اساس این لایحه دادسراهای عمومی و دادگاه‌های نظامی مکلف هستند شعبات ویژه‌ای را برای حوزه‌های محیط‌بانی و جنگل‌بانی اختصاص دهند تا با توجه به حساسیت موضوع، به این پرونده‌ها خارج از نوبت رسیدگی شود و مواردی را مانند پرونده اخیر کرمان نداشته باشیم که محیط‌بانان تا زمانی رسیدگی به پرونده ۱۰ روز را در زندان بگذرانند.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست افزود: بر اساس ماده ۴ این لایحه، سازمان برنامه و بودجه موظف است با پیشنهاد سازمان محیط زیست یا سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، سالانه بودجه‌های مورد نیاز یگان‌های این سازمان‌ها را تخصیص دهد که بدین ترتیب یگان‌های حفاظتی در دستگاه‌های اجرایی از این پس دارای ردیف‌‌های بودجه مستقل خواهند شد.
خلاهای قانونی
فرمانده سابق یگان محیط زیست استان تهران معتقد است که تصویب لایحه حمایت از محیط بانان، در ظاهر بسیار خوشحال‌کننده است اما در واقعیت شوک عجیبی به محیط بانان سراسر کشور وارد کرد چون لایحه‌ای که در مجلس به تصویب رسید، به جز پوشش بیمه‌ای محیط‌بانان و حمایت از همیاران و محافظان افتخاری و داوطلبان مردمی دستاورد و مزیت دیگری نداشت.
به گفته نقی میرزا کریمی مهمترین و شاید تنها مزیت لایحه حمایت از محیط‌بانان در ماده ٢ آن است که مربوط به ضرورت پوشش بیمه‌ای و حمایت از همیاران و داوطلبان افتخاری محیط زیست است، البته در مورد بیمه محیط‌بانان باید اشاره شود که پیش از تصویب این لایحه نیز سازمان حفاظت محیط زیست و یگان محیط زیست کشور به دنبال بیمه محیط‌بانان بودند. در حال حاضر هم یگان محیط زیست از طریق رییس پلیس پیشگیری ناجا پیگیر است تا محیط‌بانان در لیست «بیمه امید ناجا» قرار گیرند.
وی ادامه می دهد: شرایط به کارگیری سلاح توسط محیط‌بان با وجود تصویب لایحه حمایت از محیط‌بانان هیچ فرقی با گذشته نکرده است و دستاورد جدیدی در لایحه دیده نمی‌شود. همچنین، موضوع «چند برابر شدن ضریب شغل و شاغل در احکام کارگزینی محیط‌بانان» که می‌توانست در افزایش حقوق نیروها تاثیرگذار باشد در لایحه ابتدایی هوای پاک وجود داشت اما حذف شد و قول داده شد که این ماده یکی از موارد اصلی در لایحه حمایت از محیط‌بانان قرار خواهد گرفت اما این اتفاق نیفتد و در نهایت دیدیم که هیچ خبری از بهبود وضعیت معیشتی محیط‌بانان در قانون حمایت از محیط‌بانان نیست و تنها به بیمه محیط‌بانان بعد از فوت، ابتلا به بیماری صعب‌العلاج، نقص عضو، از کار افتادگی و حوادث پرداخته شده که مصداقی است از نوشدارو بعد از مرگ سهراب.
میرزاکریمی با تاکید بر ناقص بودن لایحه حمایت از محیط‌بانان می‌گوید: از دیگر دغدغه های محیط بانان، اشاره نشدن به «تبدیل وضعیت محیط‌بانان قراردادی» در لایحه است. بی نظمی در پرداخت حقوق محیط بانان، عدم پرداخت حق‌الکشف محیط‌بانان است.
