زهرا ایرانشاهی حمل‌ونقل دریایی نقش غیرقابل جایگزینی در تجارت فراقاره‌ای کشورها دارد و در مسافت‌های بالا نیز به‌عنوان ایمن‌ترین و به صرفه‌ترین شیوه‌ حمل و نقل انبوه کالا نسبت به سایر شیوه‌های حمل و نقل مطرح است. به گزارش جمله، در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد حمل و نقل بین‌المللی کالا به‏وسیله حمل و […]

زهرا ایرانشاهی
حمل‌ونقل دریایی نقش غیرقابل جایگزینی در تجارت فراقاره‌ای کشورها دارد و در مسافت‌های بالا نیز به‌عنوان ایمن‌ترین و به صرفه‌ترین شیوه‌ حمل و نقل انبوه کالا نسبت به سایر شیوه‌های حمل و نقل مطرح است.
به گزارش جمله، در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد حمل و نقل بین‌المللی کالا به‏وسیله حمل و نقل دریایی انجام می شود که در ایران با بهره‌گیری از مزیت‌های ناشی از ۵۸۰۰ کیلومتر مرز ساحلی در استان‌ها و جزایر جنوبی و شمال کشور و با اتکا به ظرفیت‌ها و توان عملیاتی بنادر بازرگانی و ناوگان حمل‌ونقل دریایی خود با جابه‌جایی بیش از ۹۰ درصد از کالاهای مربوط به تجارت خارجی کشور، نقشی حیاتی، غالب، منحصربه فرد و غیرقابل جایگزینی را در صحنه اقتصاد ملی و منطقه‌ای و تجارت خارجی کشور ایفا کرده است.
در کشور ما، جابه‌جایی حجم انبوه کالاها از بنادر بازرگانی بالغ بر ۸۵ درصد از تناژ صادرات و واردات کشور طی سال‌های اخیر را به خود اختصاص داده است. سازمان بنادر و دریانوردی نیز در این میان به عنوان متولی حمل و نقل دریایی کشور مدیریت، توسعه و بهره برداری از زیرساخت‌های بندری و دریایی شامل اسکله های بازرگانی و تاسیسات بندری، سیاست گذاری و نظارت بر ناوگان تجاری و نفتی و سنتی را عهده دار بوده و در تعاملی سازنده و پویا، کارآمدی سیستم حمل و نقل دریایی کشور را به ارمغان آورده است.
پس از انقلاب اسلامی نیز ظرفیت‌سازی و سرمایه‌گذاری در بنادر، به همراه بومی‌سازی آن و ایجاد و توسعه بنادر بزرگ جدید، کارکرد و تغییر نسل بنادر (از مراکز تخلیه و بارگیری به زنجیره لجستیک کالا) از مهم‌ترین دستاوردهای بخش حمل‌ و نقل دریایی است. حالا و در آستانه روز دریانوردی، سازمان بنادر و دریانوردی به سمت بومی‌سازی ظرفیت‌سازی‌ها با استفاده از توان داخلی و انجام مطالعه، طراحی و ساخت کاملا داخلی بنادر حرکت کرده است.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی کشور در همین زمینه طی پیامی گفته است که جمهوری اسلامی ایران دارای سواحل طولانی و ناوگان بزرگ کشتیرانی است و همواره به‌عنوان یکی از کشورهای بزرگ و تاثیرگذار در حوزه دریایی به شمار می‌رود.
محمد راستاد اضافه کرد: استفاده از مزیت‌های دریانوردی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های دریا به صورت طبیعی و ذاتی و در طول تاریخ برای کشور ما وجود داشته است. همچنین با رجوع به سوابق تاریخی متوجه می‌شویم ایرانیان از گذشته تاکنون از دریا در موضوعات مختلف از جمله فعالیت‌های بازرگانی بهره برده اند.
راستاد افزود: با توسعه روند تجارت بین المللی و مزیت های مهمی که کشورمان در برقراری روابط تجاری با کشورهای مختلف منطقه و جهان دارد، طبیعتا ضرورت بهره‌گیری از مزیت‌های حوزه دریایی افزایش یافته و جمهوری اسلامی ایران با دارا بودن سواحل طولانی و ناوگان بزرگ کشتیرانی همواره به عنوان یکی از کشورهای بزرگ و تاثیرگذار در حوزه دریایی مطرح است.
او ادامه داد: بخش زیادی از بار فعالیت‌ها در حوزه دریایی بر دوش دریانوردان است. بر اساس آمار گواهینامه‌های شایستگی صادر شده از سوی سازمان بنادر و دریانوردی، تعداد دریانوردان ایرانی بالغ بر ۱۲۰ هزار نفر است که عمده آن‌ها روی ناوگان منطقه‌ای و اقیانوس‌پیما فعالیت می‌کنند.
راستاد تصریح کرد: از سوی دیگر، بر اساس مصوبه سازمان بین المللی دریانوردی همه ساله در یکی از روزهای پایانی ماه سپتامبر، کشورهای مختلف روزی را تحت عنوان روز جهانی دریانوردی تعیین می‌کنند و با انتخاب یک شعار از سوی سازمان بین المللی دریانوردی این مراسم گرامی داشته می‌شود که در ایران نیز همه ساله به عنوان هفته ملی دریانوردی چنین مسئله‌ای مدنظر قرار می‌گیرد و در سال جاری به صورت همزمان و تجمیع شده شاهد برگزاری دو مناسبت روز دریانورد و روز جهانی دریانوردی هستیم که شامل تقدیر از دریانوردان و دریاییان نمونه در حوزه تجاری و غیرتجاری خواهد بود.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی کشور با اشاره به اینکه با توجه به شرایط طبیعی و ممتاز کشور، خوشبین هستیم و روز به روز به سمت ارتقای نقش آفرینی در زمینه تجارت دریایی و فعالیت‌‌های دریایی گام برداریم، افزود: سازمان بنادر و دریانوردی نیز به عنوان مرجع حاکمیتی دریایی تمام همت خود را در این مسیر معطوف کرده و در زمینه فعالیت سهل، روان و بدون مانع برای تمامی ارکان دریایی حرکت می کند.
معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: علاوه بر این، دو رسالت مهم سازمان بنادر و دریانوردی شامل تامین ایمنی دریانوردی و حفاظت از محیط زیست دریایی که جز وظایف ذاتی این سازمان است همواره مدنظر قرار دارد و لازم است از سوی تمامی دریاییان کشور مورد توجه ویژه قرار گیرد.
گفتنی است که راستاد شعار امسال روز دریانورد و روز جهانی دریانوردی را «ناوگان ایرانی، دریانورد ایرانی» عنوان کرد و تصریح کرد: شعار مذکور حاکی از تاکید این سازمان بر استفاده حداکثری از توان داخلی است. ما باید افتخار کنیم به اینکه، ناوگانمان توسط صنعتگران دریایی داخلی تولید شده و توسط دریانوردان ایرانی نیز راهبری ‌می شود.
او ادامه داد: خوشبختانه کمبود و نقیصه ای در این زمینه وجود ندارد و از زیرساخت های لازم و نیروی انسانی متخصص برخورداریم و امیدوار هستیم در راستای تحقق این شعار با حمایت همه جانبه تمامی دست اندرکاران و نقش آفرینان حوزه دریایی به دستاوردهای مطلوبی دست یابیم.
ظرفیت تربیت دریانورد در ایران سالانه معادل ۵۰۰ نفر است
لازم به توضیح است که معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی نیز با اشاره به برگزاری مراسم روز جهانی دریانوردی و روز جهانی دریانورد، اظهار داشت:‌ در حال حاضر ۱۳۰ هزار دریانورد در کشورداریم و ظرفیت تربیت دریانورد در ایران سالانه معادل ۵۰۰ نفر است. جلیل اسلامی افزود: به همین میزان نیز تقاضا از سوی شرکت های کشتیرانی در سال وجود دارد. گفتنی است که در راستای واگذاری امور و فعالیت‌ها به بخش غیردولتی نیز باید عنوان کرد که تا سال ۱۳۷۲ تقریبا تمامی فعالیت‌های اصلی اپراتوری دریایی و بندری کاملا دولتی بود و پس این تاریخ به تدریج فعالیت‌ها به بخش غیردولتی واگذار شد، به نحوی که تعداد شرکت‌های اپراتور فعال در بنادر در سال ۵۷ صفر بود و در هیچ پایانه کالایی در بنادر فعالیت نمی کردند در حالی که هم‌اکنون تمامی پایانه های کالایی بنادر به تعداد ۲۴ پایانه به ۱۷ شرکت کارگزاری اپراتور بندری واگذار شده است. همچنین در این راستا در سال های اخیر حمایت از بخش خصوصی با اعطا تسهیلات وجوه اداره شده، جذب سرمایه‌گذاری بخش غیر دولتی و نیز واگذاری امور و فعالیت‌ها به بخش غیر دولتی مدنظر قرار گرفته است.
همچنین طی این سال‌ها ارتقای جایگاه و تعاملات بین المللی سازمان بنادر و دریانوردی با عضویت در نهادها و مجامع گوناگون بین المللی مرتبط با حمل و نقل دریایی به ویژه سازمان بین المللی دریانوردی(IMO)، سازمان بین المللی هیدروگرافی، انجمن بین المللی چراغ های دریایی، اتحادیه بین المللی بنادر و لنگرگاه ها، اتحادیه بین المللی چراغ های دریایی، انجمن بین المللی زیرساخت های حمل و نقل دریایی(پیانک)، راپمی و الحاق به تعداد ۳۳ کنوانسیون و پروتکل‎ بین‌المللی دریانوردی در زمینه های کشتی، کالا، دریانوردان، مسافران و محیط زیست دریایی در دستور کار قرار گرفته است.