ماهور مهراد شهرهای جدید معمولا با هدف جلوگیری از گسترش بی‌رویه شهرهای بزرگ و جذب سرریز جمعیت آنها و نیز جلب مهاجران احتمالی به‌عنوان موج‌گیر تاسیس شده‌اند و از مرکز اصلی شهر قدیمی، فاصله دارند. در حال حاضر حدود ۲۰۰هزار نفر در بیش از ده شهر جدید در کشور سکونت دارند و پیش‌بینی شده است […]
ماهور مهراد
شهرهای جدید معمولا با هدف جلوگیری از گسترش بی‌رویه شهرهای بزرگ و جذب سرریز جمعیت آنها و نیز جلب مهاجران احتمالی به‌عنوان موج‌گیر تاسیس شده‌اند و از مرکز اصلی شهر قدیمی، فاصله دارند. در حال حاضر حدود ۲۰۰هزار نفر در بیش از ده شهر جدید در کشور سکونت دارند و پیش‌بینی شده است در سال ۱۴۰۰ این رقم به ۵/۳ میلیون نفر افزایش یابد.
سیاست‌های ایجاد شهرهای جدید پس از انقلاب به یقین از بزرگترین و با اهمیت‌ترین سیاست‌هایی هستند که در زمینه شهرسازی و به طور کلی شهرنشینی کشور اتخاذ شده است اما باید دید منشاء اتخاذ چنین سیاستی چه بوده است.
جمعیت کشور در سال ۱۴۰۰ به ۱۳۰ میلیون خواهد رسید که ۹۶ میلیون نفر در مناطق شهری و ۳۴ میلیون نفر در مناطق روستایی اسکان می یابند. بنابر این پیش‌بینی، جمعیت شهرنشین کشور در سی سال آینده سه برابر می شود و بر پایه این فرض تعدادی از شهرها و تراکم آنها و سایر موارد ثابت خواهد ماند. بنابراین نیاز به سطحی معادل سه برابر سطح موجود شهرها خواهد بود و در چهارچوب این استدلال چون پیرامون شهرها را باغ ها و مزارع می پوشاند برای پیشگیری از انهدام آنها ضرورت احداث شهرهای جدید مطرح می شود.
ضمن اینکه نابسامانی کالبدی حاشیه شهرها نظیر بیکاری، فقر و غیره نیز در اتخاذ تصمیم ایجاد شهرهای جدید نقش داشته و تمرکززدایی از مادرشهر نیز منجربه عدم رشد نامتناسب قیمت مسکن در این کلان شهرها خواهد شد.
اما آنچه که موجب افزایش سطح رفاه و در نتیجه آرامش اجتماعی در توسعه شهرهای جدید می شود، همانا توجه به شیوه های شهرسازی در آنها است. وزارت راه و شهرسازی نیز بر اساس معیارهایی شهرهای جدیدی که بر اساس دستور طرح جامع خود حرکت می کنند را شناسایی و تشویق می کند.
بهارستان موفق‌ترین شهر جدید در پایبندی به طرح جامع است
برهمین اساس نیز حالا شهر جدید بهارستان به عنوان موفق‌ترین شهر جدید کشور در پایبندی به طرح جامع خود معرفی شده و از مسئولان این شهر خواسته شده است که روند کنونی را حفظ کنند.
معاون معماری و شهرسازی وزیر راه از شهر جدید بهارستان بازدید کرد. فرزانه صادق‌مالواجرد در این سفر که با همراهی، تاج‌الدین، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، امیرخانی، مدیر کل راه و شهرسازی استان، احمدی، مدیرعامل شرکت عمران بهارستان و تعداد دیگری از مسوولان این شهر جدید صورت گرفت با حضور در شرکت عمران شهر جدید بهارستان از تلاش‌های دست‌اندر‌کاران عمران و توسعه بهارستان برای پایبندی به طرح جامع این شهر قدردانی کرد و گفت: شهر جدید بهارستان نه تنها جزء موفق‌ترین‌ها، بلکه موفق‌ترین شهر جدید کشور در این خصوص است.
وی با بیان اینکه بهارستان به طرح جامع خود پایبند بوده است، تصریح کرد: پایبندی به طرح جامع را از عوامل موفقیت و وضعیت کنونی این شهر جدید برشمرد و گفت: بهارستان در مسیر درست قرار دارد و باید به اقدامات موفق خود در توسعه و عمران بهارستان ادامه دهد.
توجه خاص وزارت راه و شهرسازی به حفظ یا ایجاد هویت فرهنگی در شهرهای جدید
گفتنی است که تا پیش از این، ناکافی بودن سیستم مالی برای تضمین سرمایه گذاری، عدم برآورد دقیق هزینه ها برای کسب امکانات در بازار و فقدان هماهنگی بین مدیریت شهرها و برنامه های مربوط به حمل و نقل از مهمترین مشکلات شهرهای جدید بوده است که حالا با اهتمام وزارت راه و شهرسازی به جنبه های تاریخی و هویتی شهروندان، به عنوان ویژگی ها، ریشه ها، اصالت و فرهنگ های مختلف و موجود در شهرهای جدید نیز توجه شده است.
این وزارتخانه در صدد است تا با معماری و تعبیه اِلِمان های شهری و همچنین صرف هزینه برای اتصال آنها به شبکه پرسرعت حمل ونقل نظیر مترو و اتوبوس های خط شهری و… شهروندان در شهرهای جدید، احساس هویت جمعی و تعلق گروهی داشته باشند؛ چراکه این احساس، باعث می گردد که آنها در روابط اجتماعی، بهترین مشارکت را ایجاد کنند.
مجمع عمومی شرکت عمران شهرهای جدید برگزار شد
بر همین مبنا نیز جلسه مجمع عمومی شرکت عمران شهرهای جدید با هدف بررسی برنامه عملکردی شهرهای جدید در سال ۹۷ و ارائه محورهای ۱۶ گانه عملیاتی در سال جاری برگزار شد.
جلسه مجمع عمومی شرکت عمران شهرهای جدید با حضور محمود محمودزاده، سرپرست معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، حبیب‌اله طاهرخانی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید، ثمری، رئیس مرکز امور مجامع و نظارت بر قراردادها، سیف‌تبار معاون دفتر امور شرکت‌های دولتی، سعیدیان معاون امور راه و ترابری و مدیریت عمران شهری و روستایی سازمان برنامه و بودجه و اعضای هیئت مدیره شرکت عمران شهرهای جدید با هدف ارائه گزارش عملکرد سال ۹۷ و ارائه برنامه عملیاتی سال جاری برگزار شد.
در این جلسه، روند جمعیتی شهرهای جدید، طرح‌ها و پروژه‌های شهرسازی و معماری، اقدامات مهم توسعه اجتماعی–فرهنگی، عملکرد شهرهای جدید در احداث و تکمیل واحدهای مسکن مهر، عملکرد اجرایی قطار برقی، ارائه نتایج جلسات هیات مدیره ستاد و مجمع توابع، عملکرد سرمایه انسانی و اداری، عملکرد برنامه اقدام ملی تولید و عرضه مسکن، وضعیت درآمد داخلی مصوب و عملکرد تحقق، گزارش وضعیت میزان سرمایه‌گذاری و مشارکت، تشریح عملکرد ایجاد مراکز محلات، اقدامات انجام شده در توسعه روابط بین‌الملل، پروژه‌های روبنایی و زیربنایی، عملکرد پروژه‌های شاخص، تعداد آغاز عملیات اجرایی پروژه‌ها و میزان پروژه‌های افتتاح‌شده به عنوان عملکرد شرکت عمران شهرهای جدید در سال ۹۷ به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
گفتنی است که در بخش دیگری از این مجمع، محورهای ۱۶ گانه برنامه‌های عملیاتی سال ۹۸ شامل برنامه‌های شروع نسل دوم شهرهای جدید و شهرک‌های مسکونی و اقامتی، توسعه و گسترش زیرساخت‌های اجتماعی، ارزیابی و ارتقای تاب‌آوری، هویت‌بخشی و نوسازی فعالیت‌های فرهنگی و هنری، توسعه و تقویت پایه اقتصادی شهرها و شروع فعالیت‌های ارزش‌افزا، برنامه‌های نوآورانه و خلاقانه، اتمام پروژه‌های مسکن مهر دارای متقاضی و فاقد معارض، توسعه نظام حمل و نقل انبوه و سریع بین شهرهای جدید و مادر، توسعه نظام دسترسی آزادراهی و بزرگراهی بین شهرهای جدید و مادر، توسعه حمل و نقل عمومی و انسان‌محور، اقدام ملی برای تولید و عرضه مسکن، احداث مراکز محلات در شهرهای جدید، تحقق بودجه سال ۹۸، هوشمندسازی فعالیت‌ها و مدیریت شهرهای جدید، تحول سازمانی–ساختاری و ایجاد و تکمیل زیرساخت‌ها و خدمات روبنایی شهرها نیز اعلام و مورد بحث قرار گرفت.
لازم به توضیح است که شهرهای جدید با دو هویت، یعنی هویت مستقل و پیوسته به مادرشهر ایجاد شده اند که الگوی اول مربوط به مناطقی است که تعادل در توزیع جمعیت و امکانات، توسعه ناحیه ای، خودکفایی نسبی از نظر اشتغال و خدمات، رعایت اصول زیست محیطی و در نهایت جدایی گزینی از مشکلاتی که در شهرهای بزرگ با آنها مواجه هستند، در آنها رعایت شده است و شهرهای جدید پیوسته بیشتر در چارچوب طرح جامع مادرشهر مکان یابی شده اند و به عنوان بخش مسکونی یا صنعتی آن عمل می‌کنند که الگوی دوم بیشتر در کشور ما وجود دارد.
